Wielki kartel
 Plakat do filmu | |
| Gatunek | |
|---|---|
| Rok produkcji | |
| Data premiery |
13 lutego 1955 |
| Kraj produkcji | |
| Język |
angielski |
| Czas trwania |
88 min |
| Reżyseria |
Joseph H. Lewis |
| Scenariusz | |
| Główne role | |
| Muzyka | |
| Zdjęcia |
John Alton |
| Scenografia |
Rudi Feld |
| Kostiumy |
Don Loper |
| Montaż |
Robert S. Eisen |
| Produkcja |
George Moskov |
| Wytwórnia |
Security-Theodora production |
| Dystrybucja |
Allied Artists Pictures |
| Budżet |
500 000 $ |
Wielki kartel (ang. The Big Combo) – amerykański film noir z 1955 roku w reżyserii Josepha H. Lewisa.
Opis fabuły[edytuj | edytuj kod]
Porucznik policji Diamond usiłuje dopaść gangstera Browna. Diamond musi działać legalnie i zgodnie z prawem. Brown jest bezwzględny i nie waha się przed dokonaniem serii zabójstw, w tym własnych kompanów. W końcu ginie od własnej broni – zdradzony przez własnych ludzi i wydany policji, zostaje aresztowany przez Diamonda[potrzebny przypis].
Obsada aktorska[edytuj | edytuj kod]
- Cornel Wilde – por. Leonard Diamond
- Richard Conte – Brown
- Brian Donlevy – McClure
- Jean Wallace – Susan Lowell
- Robert Middleton – kpt. Peterson
- Lee Van Cleef – Fante
- Earl Holliman – Mingo
- Helen Walker – Alicia Brown
- Jay Adler – Sam Hill
- John Hoyt – Nils Dreyer
- Ted de Corsia – Ralph Bettini
- Helene Stanton – Rita
- Roy Gordon – Audubon
- Steve Michaell – Bennie Smith (bokser)
- Baynes Barron – początkujący dedektyw
- James McCallion – technik
- Tony Michaels – technik-fotograf
- Brian O'Hara – adwokat Malloy
- Bruce Sharpe – funkcjonariusz policji
- Michael Mark – Fred
- Donna Drew – panna Hartleby
i inni[potrzebny przypis].
O filmie[edytuj | edytuj kod]
Film należy do klasycznych obrazów gatunku noir[1][2]. Jego ostatnia scena (aresztowanie Browna w hangarze lotniczym) uznawana jest za najbardziej wyrazistą i kultową dla gatunku. Ze względu na grę światła i cieni użytych jako środek artystycznego wyrazu, przyrównywana jest do finałowej sceny legendarnej Casablanki[3].
Obraz od początku spotkał się z mieszanym przyjęciem krytyków. Chwalono reżyserię i zdjęcia oraz ścieżkę dźwiękową, lecz zarazem „Variety” i „The New York Times” krytykowały zawiłą i mało wiarygodną fabułę[4][5].
Po latach recenzje filmu są w większości pozytywne. Amerykański filmoznawca Alan K. Rode uważa Wielki kartel za coś więcej niż zwykły film gangsterski, uznając go za esencję gatunku noir, a ze względu na zdjęcia za prawdziwie mroczną, wizualną ucztę[6].
Film nosił początkowo tytuł The Hoodlum[7] na podstawie scenariusza Philipa Yordana. Pierwotnie miał być wyreżyserowany przez argentyńskiego filmowca Hugo Fregonesa. Producentem miał zostać Milton Sperlin[8], który próbował obsadzić Spencera Tracy w roli głównej[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ The 100 Best Film Noirs of All Time. [w:] Slant Magazine [on-line]. 2019-04-12. [dostęp 2023-07-08]. (ang.).
- ↑ The 100 Best Film Noirs of All Time. [w:] IMDb [on-line]. [dostęp 2023-07-08]. (ang.).
- ↑ B Noir. [w:] SLANT [on-line]. 2006-05-05. [dostęp 2023-07-08]. (ang.).
- ↑ The Big Combo. [w:] Variety [on-line]. 1954-12-31. [dostęp 2023-07-08]. (ang.).
- ↑ H.H.T.: Screen: "The Big Combo"; Crime Drama Is New Feature at Palace. [w:] The New York Times [on-line]. 1955-03-26. [dostęp 2023-07-08]. (ang.).
- ↑ Strona autorska
- ↑ The Big Combo. [w:] AFI. Catalog [on-line]. [dostęp 2023-07-08]. (ang.).
- ↑ Edwin Schallert. Warners, Metro Slate African Subjects; Jimmy Wakely Back in Cinema. „Los Angeles Times”, s. B9, 16 wrzesień 1953. (ang.).
- ↑ Edwin Schallert. Drama: 'Hannibal' Lurks as Big New Italian Undertaking; Phillip Terry Resuming. „Los Angeles Times”, s. B9, 12 październik 1953. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Wielki kartel w bazie IMDb (ang.)
- Wielki kartel w bazie Filmweb