Wiewiórolotka

Wiewiórolotka
	Anomalurus
	Waterhouse, 1843
	; Przedstawiciel rodzaju – wiewiórolotka deszczowa (A. pelii)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	wiewiórolotkowe
Rodzina	wiewiórolotkowate
Rodzaj	wiewiórolotka
	Typ nomenklatoryczny
	Anomalurus fraseri Waterhouse, 1843 (= Pteromys derbianus J.E. Gray, 1842)
Synonimy
	Aroaethrus Waterhouse, 1843; Anomalurodon Matschie, 1914; Anomalurops Matschie, 1914; Anomalurella Matschie, 1914;
	Aroaethrus Waterhouse, 1843; Anomalurodon Matschie, 1914; Anomalurops Matschie, 1914; Anomalurella Matschie, 1914;
Gatunki
	5 gatunków (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
	5 gatunków (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wiewiórolotka^[4] (Anomalurus) – rodzaj ssaków z rodziny wiewiórolotkowatych (Anomaluridae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w zachodniej i środkowej Afryce^[5]^[6].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 190–460 mm, długość ogona 120–450 mm; masa ciała 170–1800 g^[7]^[8].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1842 roku angielski przyrodnik George Robert Waterhouse na łamach rocznika Proceedings of the Zoological Society of London^[1]. Na gatunek typowy wyznaczył (oznaczenie monotypowe) wiewiórolotkę samotną (A. derbianus).

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Anomalurus: gr. ανωμαλος anōmalos „dziwny, nierówny”, od negatywnego przedrsotka αν- an-; ομαλος omalos „równy”; ουρα oura „ogon”^[9].
Aroaethrus: gr. αροω aroō „orać”; αιθηρ aithēr „czyste niebo”^[10].
Anomalurodon: rodzaj Anomalurus Waterhouse, 1843; οδους odous, οδοντος odontos „ząb”^[11]. Gatunek typowy: Anomalurus auzembergeri^[b] Matschie, 1914.
Anomalurops: rodzaj Anomalurus Waterhouse, 1843; ωψ ōps, ωπος ōpos „wygląd, oblicze”^[12]. Gatunek typowy: Anomalurus beecrofti Fraser, 1852.
Anomalurella: rodzaj Anomalurus Waterhouse, 1843; łac. przyrostek zdrabniający -ella^[13]. Gatunek typowy: Anomalurus pusillus O. Thomas, 1887.

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki^[14]^[8]^[5]^[4]:

Anomalurus beecrofti L. Fraser, 1853 – wiewiórolotka srebrzysta
Anomalurus pelii (Schlegel & S. Müller, 1845) – wiewiórolotka deszczowa
Anomalurus pusillus O. Thomas, 1887 – wiewiórolotka karłowata
Anomalurus derbianus (J.E. Gray, 1842) – wiewiórolotka samotna

Opisano również gatunek wymarły z miocenu Kenii^[15]:

Anomalurus parvus Winkler, 1992

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Nazwa zastępcza dla Anomalurus Waterhouse, 1843.
↑ Podgatunek A. pelii.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c G.R. Waterhouse. Descriptions of New Species of Quadrupeds collected by Mr. Eraser at Fernando Po. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 10, s. 124, 1842. (ang.).
↑ Matschie 1914 ↓, s. 350.
↑ ^a ^b Matschie 1914 ↓, s. 351.
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 284. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 314. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Subfamily Anomalurinae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-02-29].
↑ S. Jackson: Family Anomaluridae (Anomalures). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 277–278. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
↑ ^a ^b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 202–203. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 105.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 122.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 151.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 155.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 80.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-29]. (ang.).
↑ A.J. Winkler. Systematics and biogeography of Middle Miocene rodents from the Muruyur Beds, Baringo District, Kenya. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 12 (2), s. 240, 1992. DOI: 10.1080/02724634.1992.10011453. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).
P. Matschie. Ein neuer Anomalurus von der Elfenbeinküste. „Sitzungsberichte der Gesellschaft Naturforschender Freunde zu Berlin”. Jahrgang 1914, s. 349–351, 1914. (niem.).
Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256, OCLC 637083062 (ang.).

[2] Nazwa zastępcza dla Anomalurus Waterhouse, 1843.

[13] Podgatunek A. pelii.

[wat-1] G.R. Waterhouse. Descriptions of New Species of Quadrupeds collected by Mr. Eraser at Fernando Po. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 10, s. 124, 1842. (ang.).

[CITEREFMatschie1914[https://www.biodiversitylibrary.org/page/43608420_350]-3] Matschie 1914 ↓, s. 350.

[CITEREFMatschie1914[https://www.biodiversitylibrary.org/page/43608421_351]-4] Matschie 1914 ↓, s. 351.

[miiz-5] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 284. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[icmw-6] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 314. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[msw-7] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Subfamily Anomalurinae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-02-29].

[hmw-8] S. Jackson: Family Anomaluridae (Anomalures). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 277–278. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).

[amw-9] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 202–203. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/113/mode/1up_105]-10] Palmer 1904 ↓, s. 105.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/130/mode/1up_122]-11] Palmer 1904 ↓, s. 122.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=181_151]-12] Jaeger 1944 ↓, s. 151.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=185_155]-14] Jaeger 1944 ↓, s. 155.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=110_80]-15] Jaeger 1944 ↓, s. 80.

[mdd-16] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-29]. (ang.).

[win-17] A.J. Winkler. Systematics and biogeography of Middle Miocene rodents from the Muruyur Beds, Baringo District, Kenya. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 12 (2), s. 240, 1992. DOI: 10.1080/02724634.1992.10011453. (ang.).

[1]

[a]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[b]

[12]

[13]

[14]

[15]