Wieża ciśnień w Kiszyniowie
 nr rej. 195[1]
| |
 Wieża w 2014 roku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
str. Alexei Mateevici 60-A |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Wysokość całkowita |
22 lub 27 m |
| Ukończenie budowy |
1892 |
| Zniszczono |
1977, 1990 |
| Odbudowano |
1980–1983, pocz. XXI w. |
Położenie na mapie Kiszyniowa  | |
Położenie na mapie Mołdawii  | |
 47°01′09,5″N 28°49′20,7″E/47,019306 28,822417
| |
Wieża ciśnień w Kiszyniowie (rum. Turnul de apă[2], Castelul de apă[2][3][4]) – wieża ciśnień wybudowana pod koniec XIX wieku, znajdująca się w Kiszyniowie, w Mołdawii; współcześnie siedziba Muzeum Historii Miasta Kiszyniowa (Muzeul de Istorie a Orașului Chișinău).
Obiekt jest zabytkiem architektury i sztuki wpisanym na listę zabytków chronionych przez państwo w Kiszyniowie (nr rej. 195)[1][3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieża ciśnień powstała z inicjatywy urzędującego w latach 1877–1903 burmistrza Kiszyniowa, Carola Schmidta[4]. Jej projekt opracował architekt Aleksandr Bernardazzi, a oficjalne oddanie do użytku zlokalizowanego w najwyższym punkcie starego miasta budynku miało miejsce 12 grudnia 1892 roku[5][2]. Wieża zaopatrywała miasto w wodę, a wraz z nią zbudowano również pierwsze miejskie wodociągi[2][4]. Swoją funkcję pełniła do 1940 roku, kiedy to przekształcono ją w wieżę strażacką, do której przylegała remiza[2].
W niewielkiej odległości, u zbiegu ulic str. Vasile Alecsandri oraz str. Veronica Micle, znajdowała się również druga, bliźniacza wieża ciśnień, która nie zachowała się do czasów współczesnych – została zburzona w 1963 roku[2].
W 1971 roku w budynku utworzono Muzeum Miasta Kiszyniowa[2]. W 1977 roku wieża została częściowo zniszczona w wyniku trzęsienia ziemi. W latach 1980–1983 obiekt odbudowano (jednak pierwotnie drewnianą altanę na szczycie budynku zastąpiono konstrukcją kamienną), a w 1985 roku muzeum otwarto ponownie[2]. Kolejne trzęsienie ziemi poważnie uszkodziło budowlę w 1990 roku. Była ona zamknięta przez 10 lat, aż do 2000 roku[2].
Na początku XXI wieku wieża ciśnień oraz mieszczące się w niej muzeum kilkukrotnie było zamykane, remontowane i otwierane ponownie[2], ostatni raz w 2013 roku[4]. W muzeum prezentowana jest wystawa „Historia miasta”, z eksponatami pochodzącymi z XV–XX wieku. Organizowane są także wystawy oraz koncerty[2].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Wieża ciśnień w Kiszyniowie jest zabytkiem architektury przemysłowej wybudowanym w stylu eklektycznym, znajdującym się u zbiegu ulic: str. Bănulescu-Bodoni i str. Alexei Mateevici[4].
Budynek wybudowany jest na rzucie wydłużonego sześciokąta, wykonany z kamienia wapiennego i cegły (pierwotnie również drewna[4])[3]. W jego strukturze wyróżnić można sześć poziomów: cokół o pochylonym profilu, trzy kondygnacje oddzielone od siebie gzymsami, podest (platforma widokowa) z wystającym gzymsem i wieńcząca budynek altana[3]. Pierwsza kondygnacja ma elewację z naprzemiennie ułożonych warstw kamienia oraz cegły palonej, pozostałe dwie – wyłącznie z kamienia, lecz o różnych odcieniach[3]. Otwory okienne zwieńczone łukowato[3]. Platforma widokowa wraz z altaną wsparta jest na masywnych konsolach. Altana ma ściany poprzecinane dużymi szczelinami z oknami, które z kolei rozdzielają kamienne filary, na których spoczywa dach[3]. Grubość ścian waha się od 0,6 m w altanie do 2 m na parterze budynku[4][3]. Wysokość wieży wynosi 22[3][2] lub 27 m[4].
Wewnątrz budynku zachowały się oryginalne metalowe schody, wykonane w fabryce Serbov-Sîrbu w Kiszyniowie[3].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Wieża ciśnień z lotu ptaka (2022) -
Otoczenie wieży (2021) -
Wejście do muzeum (2021) -
Ekspozycja w muzeum (2022)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Lista monumentelor protejate de stat din municipiul Chişinău [online], Municipiul Chișinău, 9 grudnia 2011 [dostęp 2023-04-27].
- ↑ a b c d e f g h i j k l Muzeului orașului Chișinău (Turnul de apă) [online], orasulmeu.md [dostęp 2023-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2018-07-20] (rum.).
- ↑ a b c d e f g h i j Alexei Mateevici, 60 A – Castel de apă [online], www.monument.sit.md [dostęp 2023-04-27].
- ↑ a b c d e f g h Iată Castelul de APĂ al Chișinăului [online], www.ziarulnational.md [dostęp 2023-04-27].
- ↑ Vom putea urca în Turnul de apă [online], Stiri de ultima ora din Moldova – Ultimele stiri Timpul.md, 13 października 2011 [dostęp 2023-04-27] (rum.).