Wojciech Bogusławski

{{{imię i nazwisko}}}

[[Plik:{{{grafika}}}|240x240px|alt={{{alt grafiki}}}|{{{opis grafiki}}}]] {{{opis grafiki}}}
Data i miejsce urodzenia	{{{data urodzenia}}} {{{miejsce urodzenia}}}
Data i miejsce śmierci	{{{data śmierci}}} {{{miejsce śmierci}}}
Odznaczenia
{{{odznaczenia}}}

{{Biogram infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | alt grafiki = | data urodzenia = | imię i nazwisko = | opis grafiki = | miejsce śmierci = | odznaczenia = | grafika = | miejsce urodzenia = | data śmierci = Nieznane pola: "quote", "data_urodzin", "wielkość_grafiki", "znany z", "miejsce_urodzin", "pseudonimy", "ona", "miejsce_smierci", "Nazwa_grafiki", "data_smierci", "opis_grafiki" oraz "Biogram_osoby".

Wojciech Bogusławski

Rodzina	Bogusławski
Ojciec	Leopold Bogusławski
Matka	Anna Linowska
Dzieci	Rozalia Bogusławska Teodor Bogusławski Stanisław Bogusławski

{{Szlachcic infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | opis herbu = | grafika = | dynastia = | commons = | żona = | imię oryginalne = | faksymile = | herb = | mąż = | opis grafiki = | rodzeństwo = | odznaczenia = | wszystkie imiona = | tytuł = | opis faksymile = Nieznane pola: "zdjęcie herbu", "zdjęcie", "opis zdjęcia", "malzonka" oraz "nazwa herbu".

Wojciech Romuald Bogusławski herbu Świnka (ur. 9 kwietnia 1757 w Glinnie, zm. 23 lipca 1829 w Warszawie), polski aktor, śpiewak operowy, reżyser, pisarz, dramatopisarz, tłumacz; propagator ideologii oświecenia, mason; dyrektor Teatru Narodowego w Warszawie i założyciel teatru w Kaliszu;ojciec teatru polskiego; ojciec Stanisława.

Życiorys

Był synem Leopolda Andrzeja (ur. krótko przed 16 listopada 1723, zm. 11 stycznia 1793), regenta ziemskiego poznańskiego a później grodzkiego krakowskiego, dziedzica Glinna z Okalewem, i jego żony Anny Teresy Linowskiej (ur. przed 24 października 1734, zm. przed 1770), córki Stanisława, podstolego wschowskiego.

Kształcił się w kolegium pijarów w Warszawie, od 1770 w Akademii Krakowskiej, w następnym roku w Szkołach Nowodworskich. Przebywał na dworze biskupa krakowskiego Kajetana Sołtyka. W 1775 wstąpił do gwardii pieszej litewskiej. Wystąpił z wojska 24 lutego 1778 w stopniu podchorążego.

W tym samym roku zadebiutował jako aktor, śpiewak operowy i autor dramatyczny. 11 lipca 1778 operą Nędza uszczęśliwiona do muzyki Macieja Kamieńskiego zainicjował polską twórczość operową opartą na motywach ludowych. W 1781 przeniósł się do teatru lwowskiego. W latach 1783–1785, 1790–1794 i 1799–1814 był dyrektorem Teatru Narodowego. W 1783 uzyskał przywilej na teatr polski w Poznaniu. W sierpniu 1784 zorganizował występy teatralne podczas sejmu w Grodnie. W lutym 1785 przeniósł się do Wilna, skąd organizował stałe wyjazdy do Grodna, Dubna i Lwowa. Na wezwanie króla Stanisława Augusta Poniatowskiego w lutym 1790 objął ponownie scenę warszawską, wystawiając sztuki patriotyczne. W 1794 należał do sprzysiężenia kościuszkowskiego. 8 września 1792 wystawił Henryk VI na łowach, a 1 marca 1794 – Krakowiaków i górali, co odegrało ważną rolę agitacyjną. 18 kwietnia 1794 podpisał Akt powstania. 4 listopada 1794 opuszcza Warszawę, ocalając majątek teatralny i osobisty. W 1795 rozpoczyna trwającą 4 lata działalność teatralną we Lwowie. Wystawia tam wielokrotnie swoją operę Krakowiacy i Górale (utwór cieszył się tam wielką popularnością, był nieustannie aktualizowany, przerabiany i wystawiany pod różnymi tytułami), w 1797 zaś po raz pierwszy w Polsce - Hamleta (własny przekład na podstawie adaptacji niemieckiej). Jego współpracownikiem i uczniem był Jan Nepomucen Kamiński. W 1799 wrócił do Warszawy, gdzie kierował teatrem przez następne 14 lat. W 1801 z własnych funduszy wybudował teatr w Kaliszu i prowadził tam działalność teatralną do 1823.

20 listopada 1827 wystąpił po raz ostatni na scenie w komedii Koszyk wiśni. W 1824 zamieszkał w majątku Jasień (wieczysta dzierżawa). Należał do masonerii, w loży Świątynia Mądrości otrzymał stopień mistrza.

Jest głównym bohaterem powieści pt. „Az Ikszek” (Iksowie — 1981) i dramatu pt. „Az imposztor” (Szalbierz) węgierskiego pisarza i dramatopisarza György Spiró.

Bibliografia

• Dworzaczek W., Genealogia, Warszawa 1959, cz. 1, tablica IX.
• Wokół tradycji teatralnej Wojciecha Bogusławskiego, red. Kaszyński S., Kalisz 1987

Zobacz też

• pałac Bogusławskiego w Warszawie
• Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu

Linki zewnętrzne

• Leon Galle, Wojciech Bogusławski i repertuar Teatru Polskiego w pierwszym okresie jego działalności (do roku 1794). Warszawa 1925
• Stanisław Pepłowski-Schnür, Bogusławski we Lwowie1795-1799. (Ustęp z dziejów sceny polskiej). Lwów 1895
• Stanisław Pepłowski-Schnür, Teatr Bogusławskiego 1778-1794. (Ustęp z dziejów sceny polskiej). Lwów 1896