Wolontariat pracowniczy

Wolontariat pracowniczy (ang. corporate volunteering) – działanie polegające na podejmowaniu i wspieraniu przez przedsiębiorcę działalności charytatywnej na rzecz wybranych podmiotów, w szczególności organizacji pozarządowych i określonych przepisami prawa instytucji, przy dobrowolnej współpracy zatrudnionych przez przedsiębiorcę osób. Jest to działanie polegające na podejmowaniu i wspieraniu przez firmę działalności pracowników na rzecz organizacji pozarządowych i określonych przepisami prawa instytucji. Pracownicy organizacji wykorzystując swoje umiejętności świadczą usługi na rzecz instytucji społecznych. Aktywność dobroczynna organizacji jest wdrażana w ramach strategii „społecznej odpowiedzialności biznesu” (z ang. Corporate Social Responsibility – CSR) i „społecznego zaangażowania biznesu” (z ang. Corporate Community Involvment – CCI). Myślą przewodnią obu strategii jest to, że sektor prywatny, przy okazji prowadzonej działalności gospodarczej, podejmuje działanie na rzecz potrzebujących oraz otaczającego go społeczeństwa.

Cele wolontariatu pracowniczego

Wolontariat pracowniczy posiada trzy podstawowe cele:

• Społeczny: opiera się na budowaniu lokalnego partnerstwa między środowiskiem przedsiębiorców a podmiotami trzecimi (instytucje społeczne oraz publiczne, organizacje pozarządowe);
• Kształtowanie dobrych relacji wśród pracowników: pracownik realizuje swoje ambicje i zainteresowania przy pomocy współpracowników oraz pracodawcy;
• Budowanie pozytywnego wizerunku firmy: kreowanie pozytywnego wizerunku spółki sprzyja wzrostowi sprzedaży produkowanych dóbr lub usług, podnosi się jakość marki.

Formy wolontariatu pracowniczego

Wyróżniamy dwa rodzaje wolontariatu pracowniczego: krótkoterminowy oraz długoterminowy. W skład wolontariatu krótkoterminowego wchodzi wolontariat pracowniczy okresowy oraz jednorazowy. Z kolei wolontariat pracowniczy jednorazowy możemy podzielić na jednorazowe akcje wolontariackie i wyjazdy integracyjne z wolontariatem.

Do głównych form wolontariatu pracowniczego zaliczamy:

• Udział w ogólnokrajowych akcjach społeczno-charytatywnych: przedsiębiorstwo bierze udział w ogólnokrajowe akcji dobroczynnej organizowanej przez podmioty trzecie (fundacje, stowarzyszenia, instytucje charytatywne). Wolontariuszami są osoby pracujące w przedsiębiorstwie, które przy pomocy pracodawcy pomagają w przygotowaniu i przeprowadzeniu ogólnokrajowej akcji charytatywnej.
• Autorskie programy społeczne przedsiębiorców: przedsiębiorca sam inicjuje i tworzy program pomocy charytatywnej który chce realizować w swojej organizacji przy pomocy pracowników – wolontariuszy. W ramach tej formy wolontariatu popularne stały się wyjazdy integracyjne, których założeniem jest integracja zespołu pracowniczego poprzez wspólną pracę na rzecz podmiotów potrzebujących.
• Autorskie lokalne projekty pracownicze: wolontariusze-pracownicy przygotowują od podstaw własny program niesienia pomocy osobom potrzebującym.
• Zbiórka pracownicza: gromadzenie środków finansowych, jak również przedmiotów potrzebnych do egzystencji człowieka takich jak: ubrania, żywność, pomoce naukowe, zabawki czy środki higieny. Zebrane przedmioty i środki są przekazywane przez przedsiębiorstwo w formie darowizny na rzecz wybranych organizacji społecznych, instytucji publicznych czy fundacji.
• Składka potrącona z wynagrodzenia (ang. pay-roll): rodzaj wsparcia finansowego, które polega na dobrowolnej deklaracji pracowników firmy do regularnego przekazywania określonej przez siebie, niewielkiej sumy z pensji na cele charytatywne. Często bywa również tak, że suma zostaje podwojona przez przedsiębiorcę z własnych środków i przekazana w formie darowizny na ustalone konto organizacji pozarządowej lub instytucji społecznej.
• Akcja krwiodawstwa: jest to szczególna forma wolontariatu pracowniczego. Przedsiębiorstwo przy pomocy wyspecjalizowanych ośrodków medycznych organizuje w swojej siedzibie akcję honorowego dawcy krwi w ramach której chętni pracownicy oddają krew potrzebującym.

Korzyści wdrażania programu wolontariatu pracowniczego

Korzyści dla pracodawcy

• Budowanie współpracy z lokalnymi przedsiębiorcami
• Pozytywny wizerunek firmy wśród partnerów i klientów
• Umacnianie reputacji i zaufania wśród kontrahentów, pracowników i partnerów interesu
• Budowanie lojalność wobec pracodawcy
• Budowanie pozytywnych skojarzeń z marką przedsiębiorstwa
• Budowanie motywacji i zaangażowania pracowników
• Budowanie kapitału społecznego w firmie
• Zaufane społeczności lokalnej, bezkonfliktowe funkcjonowanie firmy w otoczeniu
• Zatrzymanie i łatwiejsze pozyskanie wartościowych pracowników, odkrywanie w nich liderów, sprawnych organizatorów

Korzyści dla pracowników

• Budowanie zespołu pracowniczego
• Zdobywanie nowych umiejętności podnoszących tym samym kwalifikacje zawodowe
• Budowanie poczucia więzi z firmą
• Sposób na relaks i odreagowanie stresu, odskocznia od codzienności
• Wyrwanie z rutyny firmowej
• Samorealizacja pracowników
• Satysfakcja płynąca z robienia rzeczy pożytecznych i ważnych
• Poczucie przynależności i akceptacji grupy
• Realizacja własnych zainteresowań i pasji.

Bariery wdrażania programu wolontariatu pracowniczego

• Brak odpowiedniego przeszkolenia załogi firmy oraz ogólny brak wiedzy na temat wolontariatu
• Brak doświadczenia związanego z wolontariatem
• Obawa przed kontaktem z problemami społecznymi, nieszczęściem ludzkim
• Brak przepisów prawnych dotyczących wolontariatu pracowniczego (Przedsiębiorstwa wprowadzające program wolontariatu pracowniczego powinny działać na podstawie standardów obowiązujących w Kodeksie pracy oraz na podstawie Ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie)
• Negatywny stereotyp wolontariusza (wolontariusz postrzegany jako osoba bez życia prywatnego oraz człowiek z problemami osobistymi)
• Brak realnej akceptacji dla wolontariatu pracowniczego ze strony bezpośredniego przełożonego (centrali)
• Brak odpowiedniej komunikacji pomiędzy koordynatorem a wolontariuszami-pracownikami (problemy z przepływem informacji)
• Brak pomysłów, jak i komu można pomóc
• Brak kontaktów z organizacjami pozarządowymi i innymi beneficjentami
• Niski poziom zaangażowania pracowników, zwłaszcza na początku wdrażania programu wolontariatu pracowniczego.

Bibliografia

• Pierwsze Ogólnopolskie Badania Wolontariatu Pracowniczego – Raport przygotowany przez Kinoulty Research dla Centrum Wolontariatu, Warszawa 2008
• Panek-Owsiańska M., Firma=zaangażowanie, pracownicy, wolontariusze, beneficjenci, Wyd. Forum Odpowiedzialnego Biznesu, Warszawa 2009
• Odpowiedzialny biznes w Polsce 2003 roku.100 dobrych przykładów, Forum Odpowiedzialnego Biznesu, Warszawa 2004
• Łazarowicz M., Frączek P., Schimanek T., Wolontariat w biznsie, Akademia Rozwoju Filantropi w Polsce, Warszawa 2001

Linki zewnętrzne

• Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. z 2023 r. poz. 571)