Wskrzeszanie wymarłych gatunków
Wskrzeszanie wymarłych gatunków[1] (ang. De-extinction[2]) – odtwarzanie zwierząt wymarłego gatunku, przeprowadzane metodą ich klonowania z zachowanego materiału genetycznego. Naukowcy podejmowali próby odtworzenia żołądkoroda południowoqueenslandzkiego, płaza bezogonowego z rodziny żółwinkowatych, który wymarł około 1983 roku. Próba ta nie powiodła się[1], podobnie jak i przeprowadzona w 2003 roku próba klonowania Capra pyrenaica pyrenaica – wymarłego podgatunku koziorożca pirenejskiego[1][3][4].
Etapy wskrzeszenia wilka strasznego
[edytuj | edytuj kod]W kwietniu 2025 amerykańska firma biotechnologiczna Colossal Biosciences ogłosiła wskrzeszenie Aenocyon dirus (wilka strasznego), podając daty narodzin trzech osobników: 1 października 2024 – Remus i Romulus (płci męskiej) oraz 30 stycznia 2025 – Khaleesi (płci żeńskiej)[5]. Firma opublikowała jak przebiegał proces ożywiania wilka strasznego[6][7]:
- Pobranie kwasu deoksyrybonukleinowego (DNA) z komórek progenitorowych śródbłonka (EPC) z krwi żywego wilka szarego, najbliższego krewnego wilka strasznego.
- Zsekwencjonowanie uzyskanego DNA.
- Analiza DNA wyizolowanego z zachowanego zęba (liczącego sobie ok. 13 000 lat) i kosteczki słuchowej (którą szacuje się na ok. 72 000 lat) wilka strasznego.
- Porównanie genomu wymarłego wilka strasznego z genomem wilka szarego.
- Użycie metody CRISPR/Cas w celu dokonania 20 edycji w 14 genach w genomie wilka szarego, tak aby zaskutkowało to pojawieniem się cech typowych dla wilka strasznego, np. białego futra, dużo większego rozmiaru ciała, mocniejszych barków, szerszej głowy, lepiej umięśnionych nóg, większej szczęki i charakterystycznej wokalizacji.
- Wprowadzenie jądra komórkowego z tak zmodyfikowanym diploidalnym zestawem chromosomów do komórki jajowej wilka szarego, z której wcześniej usunięto jądro komórkowe.
- Pobudzenie komórki jajowej do podziałów – powstanie zarodka.
- Wszczepienie zarodka do macicy matki zastępczej, którą była w tym wypadku samica psa domowego.
- Narodziny szczeniaka wilka strasznego.
Wszystkie trzy szczeniaki przyszły na świat w wyniku cesarskiego cięcia, aby zminimalizować ryzyko powikłań porodowych. Po kilku dniach spędzonych z jedną z surogatek, która została wybrana do karmienia, szczeniaki zostały odizolowane i spędzą całe swoje życie w strzeżonym rezerwacie. Colossal Biosciences podkreśla, że zostały wychowane przez ludzi i nie będą wypuszczone na wolność.
Niektórzy naukowcy (np. zoolog Philip Seddon z Uniwersytetu Otago w Nowej Zelandii, lub paleontolog Nic Rawlence z tego samego uniwersytetu) kwestionują zwrot „wskrzeszony wilk straszny”, uważając „genetycznie zmodyfikowany wilk szary”, lub „hybryda” za stosowniejszy, jako że do stworzenia tych osobników nie zostało bezpośrednio użyte oryginalne DNA, wyizolowane z próbek kopalnych. Posłużono się metodą edycji genów[8].
Kolejne projekty firmy Colossal Biosciences to: dodo, wilk tasmański i mamut[9].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Czesław Jura. Wskrzeszanie wymarłych gatunków zwierząt. „Pauza akademicka”. 269, s. 3–4, 2014. Polska Akademia Umiejętności. (pol.).
- ↑ Dolly Jørgensen. Reintroduction and De-extinction. „BioScience”. 63 (9), s. 719–720, 2013. DOI: 10.1093/bioscience/63.9.719. (ang.).
- ↑ J. Folch, M.J. Cocero, P. Chesné, J.L. Alabart, V. Domínguez, Y. Cognié, A. Roche, A. Fernández-Árias, J.I. Martí, P. Sánchez, E. Echegoyen, J.F. Beckers, A. Sánchez Bonastre, X. Vignon. First birth of an animal from an extinct subspecies (Capra pyrenaica pyrenaica) by cloning. „Theriogenology”. 71 (6), s. 1026–1034, 2009. Elsevier. DOI: 10.1016/j.theriogenology.2008.11.005. ISSN 0093-691X. (ang.).
- ↑ Lesley Evans Ogden. Extinction Is Forever... Or Is It?. „BioScience”. 64, s. 469–475, 2014. American Institute of Biological Sciences. (ang.).
- ↑ Dire Wolf [online], Colossal, 7 kwietnia 2025 [dostęp 2025-05-02] (ang.).
- ↑ Science [online], Colossal, 7 kwietnia 2025 [dostęp 2025-05-02] (ang.).
- ↑ Katie Hunt , Scientists say they have resurrected the dire wolf [online], CNN, 7 kwietnia 2025 [dostęp 2025-05-02] (ang.).
- ↑ Experts dispute Colossal claim dire wolf back from extinction [online], www.bbc.com, 8 kwietnia 2025 [dostęp 2025-05-02] (ang.).
- ↑ De-Extinction [online], Colossal, 6 sierpnia 2021 [dostęp 2025-05-02] (ang.).