Wyćwiklin biały

Wyćwiklin biały
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	goździkopodobne
Rząd	goździkowce
Rodzina	wyćwiklinkowate
Rodzaj	wyćwiklin
Gatunek	wyćwiklin biały
	Nazwa systematyczna
	Basella alba Linnaeus; Sp. Pl. 272. 1 Mai 1753
Synonimy
	Basella cananifolia Buch.-Ham. ex Wall.; Basella cordifolia Lam.; Basella crassifolia Salisb.; Basella japonica Burm.f.; Basella lucida L.; Basella nigra Lour.; Basella ramosa J.Jacq. ex Spreng.; Basella rubra L.; Basella volubilis Salisb.; Gandola nigra (Lour.) Raf.; Gandola rubra Rumph. ex L.;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wyćwiklin biały, szpinak malabarski^[4], jagodnik biały, miłowój biały^[5] (Basella alba) – gatunek rośliny z rodziny wyćwiklinkowatych. Jest rozpowszechniony w tropikach na wszystkich kontynentach, uprawiany wszędzie jako warzywo i roślina ozdobna^[6]. Spożywane są mięsiste liście tej rośliny^[7]^[4]. Fioletowy sok używany jest do barwienia produktów spożywczych. Roślina ma także zastosowanie lecznicze. Kwitnie od maja do sierpnia, owocuje od lipca do października^[6].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Pnącza jednoroczne osiągające 10 m długości, o pędach mięsistych, nagich^[6].
Liście: Pojedyncze, skrętoległe, osadzone na ogonkach długości 1–3 cm, o całobrzegiej blaszce jajowatej lub okrągławej, długości 3–9 cm, szerokości 2–8 cm. Nasada jest zaokrąglona lub słabo sercowata, wierzchołek zaostrzony^[6].
Kwiaty: Siedzące, niepozorne, promieniste i obupłciowe, zebrane w kłosy długości 3–15 (20) cm. Listki okwiatu drobne (do 4 mm długości) i mięsiste, białe lub czerwonawe. Pręcików jest pięć, ich nitki są białe, pylniki żółte. Zalążnia górna, jednokomorowa. Szyjki słupka 3, zakończone równowąskim znamieniem^[6].
Owoce: Jednonasienne, kulistawe niełupki^[6] rozwijające się w mięśniejącym i trwałym okwiecie^[2]. Mają barwę czerwoną do ciemnoczerwonej i czarnej^[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).
↑ ^a ^b Basella alba L.. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2017-02-23].
↑ ^a ^b Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 1011. ISBN 83-214-1305-6.
↑ Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 37. ISBN 978-83-925110-5-2.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Basella alba Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2017-02-23].
↑ Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 56-57. ISBN 1-55407-206-9.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).

[tpl-3] Basella alba L.. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2017-02-23].

[slownik-4] Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 1011. ISBN 83-214-1305-6.

[5] Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 37. ISBN 978-83-925110-5-2.

[china-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Basella alba Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2017-02-23].

[heywood-7] Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 56-57. ISBN 1-55407-206-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]