Wyciąg szybowy

Ten artykuł od 2016-12 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Zasada działania wyciągu szybowego – maszyna wyciągowa zrębowa z kołem pędnym

Nadziemna część górniczego wyciągu szybowego

Górniczy wyciąg szybowy – dźwignica stosowana w górnictwie głębinowym do transportu urobku, osób i materiałów w szybie górniczym, najczęściej pionowym.

Budowa

wieża szybowa
- basztowa (wolnostojąca)
  - trzonowa pełna
  - trzonowa dzielona
  - trzonowa słupowa
  - słupowa
- zastrzałowa
  - jednozastrzałowa
  - dwuzastrzałowa (kozłowa)
nadszybie
maszyna wyciągowa
- rodzaje napędów:
  - wolnobieżny (bezpośredni), realizowany przy pomocy silnika synchronicznego lub asynchronicznego
  - przekładniowy
- rodzaje maszyn wyciągowych:
  - bębnowe (liny nawijane na jeden lub dwa bębny nawojowe) – droższe od wyciągów z kołem pędnym, stosowane przy bardzo dużych głębokościach, szybach pochyłych, przy głębieniu szybów, oraz przy bardzo trudnych warunkach ze względu na korozję
  - bobinowe (od „bobina” – cewa) – wąski lecz wysoki bęben
  - cierne (z kołem pędnym – liny przewijane przez bęben cierny) – stosowane przy głębokościach do 2000 m
naczynia wyciągowe
- klatka (szola) – najstarszy typ naczynia o wszechstronnym zastosowaniu: transport ludzi, kopaliny w wozach kopalnianych, maszyn; klatki mogą mieć do 6 poziomów
- kubły – stosowane w fazie drążenia szybu
- skipy – transport kopaliny luzem, o dużej wydajności, praca w pełni zautomatyzowana
- skipoklatki – do transportu ludzi i urobku
liny
- nośne
- wyrównawcze
- prowadnicze
- odbojowe – zabezpieczające naczynia, przeciwciężary przed wychyleniem lub obrotem
podszybie
urządzenia załadowcze i wyładowcze
urządzenia hamujące

Podział wyciągów szybowych

Ze względu na funkcję:

wydobywcze
zjazdowo-materiałowe
wielofunkcyjne
do głębienia szybów
wentylacyjne

Ze względu na liczbę urządzeń wyciągowych w jednym szybie:

jednoprzedziałowe
dwuprzedziałowe
wieloprzedziałowe

Ze względu na liczbę lin, na których zawieszone jest naczynie:

jednolinowe
dwulinowe
wielolinowe

Maszyny wyciągowe jak na urządzenia dźwigowe osiągają wysokie parametry techniczne: moce przekraczające 20 MW, udźwigi do 50 Mg, prędkości przekraczające 20 m/s.

Zobacz też