
Wodzisław Śląski
|
|||||
![]() Rynek w Wodzisławiu Śląskim |
|||||
|
|||||
Państwo | ![]() |
||||
Województwo | ![]() |
||||
Powiat | wodzisławski | ||||
Gmina | gmina miejska | ||||
Aglomeracja | górnośląska | ||||
Prawa miejskie | 1257 | ||||
Prezydent | Mieczysław Kieca | ||||
Powierzchnia | 49,51 km² | ||||
Wysokość | od 210 do 290 m n.p.m. | ||||
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość |
48 584[1] 981 os./km² |
||||
Strefa numeracyjna |
32 | ||||
Kod pocztowy | od 44-286 do 44-313 | ||||
Tablice rejestracyjne | SWD | ||||
![]() |
|||||
TERC (TERYT) |
2415041 | ||||
SIMC | 0944853 | ||||
Hasło promocyjne: Południowa Brama Polski | |||||
Urząd miejski
ul. Bogumińska 444-300 Wodzisław Śląski |
|||||
Strona internetowa | |||||
BIP |
Wodzisław Śląski (niem. Loslau, cz. Vladislav, łac. Vladislavia) – miasto w południowej Polsce, w województwie śląskim, siedziba powiatu wodzisławskiego, nad rzeką Lesznicą (Leśnicą).
Według danych z 31 grudnia 2015 r. miasto miało 48 677 mieszkańców[2].
Spis treści
- 1 Położenie
- 2 Warunki naturalne
- 3 Nazwa
- 4 Historia
- 5 Demografia
- 6 Dzielnice
- 7 Gospodarka
- 8 Transport
- 9 Architektura
- 10 Oświata
- 11 Kultura
- 12 Sport
- 13 Turystyka
- 14 Wspólnoty wyznaniowe
- 15 Służby ratownicze oraz służba zdrowia
- 16 Polityka
- 17 Media
- 18 Wodzisławianie
- 19 Zobacz też
- 20 Przypisy
- 21 Literatura
- 22 Linki zewnętrzne
Położenie[edytuj | edytuj kod]

Miasto geograficznie leży na Płaskowyżu Rybnickim (będącym częścią Wyżyny Śląskiej), nad rzeką Lesznicą, historycznie na Górnym Śląsku.
Miasto położone w południowo-zachodniej części województwa śląskiego przy granicy z Czechami. Wodzisław położony jest w południowej części Płaskowyżu Rybnickiego[3], nad rzeką Lesznicą (prawy dopływ Olzy). Terytorium Wodzisławia rozciąga się od 49°58′01 do 50°02′14″N i 18°21′16 do 18°31′16″E. Przez miasto przebiega równy 50 równoleżnik szerokości geograficznej północnej.
Według danych z 1 stycznia 2013 powierzchnia miasta wynosi 49,51 km²[4].
Miasto sąsiaduje z gminami: gmina Godów, gmina Gorzyce, gmina Lubomia, gmina Marklowice, gmina Mszana oraz gminami-miastami: Pszów, Radlin.
Przy sprzyjających warunkach atmosferycznych z Wodzisławia można dostrzec pasmo Beskidu Śląsko-Morawskiego z szczytem Lysá hora (pol. Łysa Góra) oraz góry Beskidu Śląskiego – Czantoria Wielka, Skrzyczne; widoczne są też na zachodzie czeskie góry Jeseniki z górą Pradziad.
W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa katowickiego.
Warunki naturalne[edytuj | edytuj kod]
Rzeźba terenu[edytuj | edytuj kod]
Miasto leży na wysokości od 210 (Zawada) do 290 m n.p.m. (Wilchwy, Jedłownik). Wodzisław cechuje duża różnica w wysokości względnej sięgająca 80 metrów. Miasto usadowione jest na kilku wzgórzach poprzecinanych głębokimi wąwozami. Stare Miasto położone jest na wysokości około 230-250 m n.p.m., natomiast otaczające je osiedla mieszkaniowe leżą wyżej, na wysokości około 260-280 m n.p.m.[potrzebny przypis]
Klimat[edytuj | edytuj kod]
Ten artykuł jest częścią cyklu artykułów o Wodzisławiu Śląskim | |
![]() |
|
![]() |
|
![]() |
|
![]() |
|
![]() |
|
![]() |
|
![]() |
|
![]() |
|
![]() |
|
![]() |
|
![]() |
|
![]() |
|
![]() |
Klimat Wodzisławia jest stosunkowo łagodny, wpływają na to bliskie sąsiedztwo rzeki Odry, kompleksy leśne otaczające miasto, a przede wszystkim bliskie sąsiedztwo Bramy Morawskiej. Średnia temperatura roczna kształtuje się w granicach +7 °C do +8 °C. Najcieplej jest w lipcu, najzimniejszym zaś miesiącem jest styczeń. Miasto leży w strefie wiatrów średnich i słabych wiejących najczęściej z kierunku Bramy Morawskiej. Okres wegetacyjny należy do najdłuższych i wynosi 225 dni, kiedy średnia temperatura dnia jest wyższa od 5 °C. Kotlinowate położenie w sąsiedztwie gór oraz nieckowate położenie centrum niekorzystnie odbija się na warunkach termicznych panujących w mieście. Sprzyja to wiosną i jesienią zaleganiu warstw zimnego powietrza w czasie gdy brakuje wiatrów, w wyniku czego występują przymrozki. Średnia roczna suma opadów atmosferycznych należy do wysokich – 786 mm w stosunku do średniej krajowej 600-650 mm. Napływ ciepłych mas powietrza i mieszanie się z chłodniejszymi sprzyja powstawaniu burz – do 30 na rok. Występują także częste opady gradu. Pokrywa śnieżna zalega tu od 60 do 80 dni. Średnia wilgotność powietrza wynosi około 80% i należy do niższych w skali kraju. W rejonie Wodzisławia zaobserwowano wcześniejsze nadejście wiosny oraz opóźnienie początku zimy w stosunku do reszty kraju[5].
Przyroda[edytuj | edytuj kod]
Lasy:
Nazwa lasu | Położenie |
---|---|
Las Miejski | na północny wschód od centrum |
Las Leszczok | na wschód od Nowego Miasta |
Las Grodzisko | na wschód od Nowego Miasta, na północ od Lasu Leszczok |
Las Kępa | na południowy wschód od Radlina II |
Według raportu Światowej Organizacji Zdrowia w 2016 roku Wodzisław Śląski został sklasyfikowany jako piąte najbardziej zanieczyszczone miasto Unii Europejskiej[6]
Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Nazwa miasta jest nazwą patronimiczną wywodzącą się od staropolskiego imienia "Wodzisław" derywatu słowiańskiego imienia męskiego Władysław oznaczającego sławnego władcę[8]. Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku wywodzi nazwę miasta od księcia z dynastii Piastów – Władysława I Hermana, któremu przypisuje jego założenie we fragmencie "Wahrscheinlich verdankt Ort seine Entstehung dem piastischen herzog Wladislaus I, Hermann genannt, der in den Jahrer: 1082 bis 1102 uber Polen und Schlesien herrschte; wenigstens deutet hierauf der Name, polnisch Wodzisław, alterthumlich Wladislawa, Ladislaw, Loslaw bin." w tłumaczeniu na język polski "Prawdopodobnie miejscowość zawdzięcza swoje powstanie księciu piastowskiemu Władysławowi I Hermanowi, który w latach 1082-1102 panował nad Polską i Śląskiem; wskazuje na to nazwa, po polsku Wodzisław, dawniej Wladislawa, Ladislaw, Loslaw."[9].
Pierwszy zapis z 1295 w księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis notuje miejscowość jako Wlodislavia civitate. W kronice wymienione zostały również wsie, które w procesach urbanizacyjnych zostały wchłonięte przez miasto. Są to obecne dzielnice lub części powiatu jak Radlin wymieniony pod nazwą Redlino, Biertułtowy pod nazwą Bertoldivilla[10][11].
W pruskim urzędowym dokumencie z 1750 roku wydanym języku polskim w Berlinie przez Fryderyka Wielkiego wymieniona jest nazwa Loslaw[12]. W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie miejscowość występuje pod nazwą niemiecką Loslau oraz obecnie używaną, polską Wodzislaw[13] we fragmencie "Wodzislaw, polnischer Name der im Rybniker Kreise gelegenen Stadt Loslau"[14]. Statystyczny opis Prus z 1837 roku wymienia obok nazwy Loslau także Wodislau[15].
Polską nazwę Wodzisław w książce "Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej" wydanej w Głogówku w 1847 wymienił śląski pisarz Józef Lompa[16]. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wydany na przełomie XIX i XX wieku notuje nazwę miasta pod polskimi nazwami Wodzisław oraz Włodzisław i pod niemiecką Loslau[17]. Polską nazwę Wodzisław, łacińską Wladislavia oraz niemiecką Loslau wymienia również w 1896 roku śląski pisarz Konstanty Damrot[18].
Łacińska nazwa miejscowości umieszczona była kiedyś w herbie miejskim: "Das Wappen der Stadt enthalt einen halben polnischen Adler und eine halbe Rose mit der Umschrift: Civitatis Wladislavensis 1597" czyli w tłumaczeniu na język polski "Herb miasta zawiera pół polskiego orła oraz pół róży z podpisem: Civitatis Wladislavensis 1597."[9]. Katalog herbów niemieckich miejscowości, wydany w 1898 roku we Frankfurcie nad Menem, określa polską nazwę jako Wladislaw[19].
Historia[edytuj | edytuj kod]

W połowie XIX wieku większość mieszkańców Wodzisławia oraz całego regionu stanowiła ludność polskojęzyczna. Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku odnotowuje:"Der groste Theil der Einwohner spricht polnisch. Es giebt nur wenige Burger, deren Muttersprache die deutsche ist, obgleich schon fast der drite Theil sich auch dieser Sprache bedient" czyli w tłumaczeniu na język polski "Największa część ludności mówi po polsku. Istnieje tylko kilka miasteczek, w których językiem macierzystym jest niemiecki, mimo że prawie 1/3 używa tego języka."[20].
Patronem Wodzisławia Śląskiego jest św. Wawrzyniec z Rzymu, diakon i męczennik chrześcijański z III w.n.e. 10 sierpnia 1536 roku miastu zagrażał wzbudzający ogólny strach kataklizm. Wówczas mieszkańcy Wodzisławia postanowili oddać się pod opiekę świętemu Wawrzyńcowi. Miasto zostało ocalone, a świętego uznano za opiekuna wodzisławian[21].
Kalendarium[edytuj | edytuj kod]
- 1257 – sprowadzenie do Wodzisławia zakonu minorytów, lokacja miasta[22]
- 1280 – zniszczenie zabudowy drewnianej miasta przez pożar[22]
- 1299 – odbudowa miasta[potrzebny przypis]
- 1459 i 1453 – zaatakowanie przez bandy żądające okupu pod groźbą spalenia miasta[23]
- 1502 – powstało ukształtowane Wodzisławskie Państwo Stanowe[23]
- 1618 – spalenie miasta i zamku, wraz z dokumentacją przywilejów[potrzebny przypis]
- 1668-1685 – właścicielem Wodzisławia i ziemi wodzisławskiej był biskup ostrzyhomski György Szelepcsényi[potrzebny przypis]
- 1685 – Wodzisław wraz z okolicą przeszedł w ręce hrabiego Ferdynanda von Dittrichstein[23]
- 1738 – właścicielem Wodzisławia został Guidobald J. Dittrichstein[23]
- 1780 – państwo wodzisławskie przejął Heinrich L. von Reichenbach[potrzebny przypis]
- 1795 – nowy właściciel Wodzisławia (i ziemi wodzisławskiej) August von Ponin-Poniński[potrzebny przypis]
- 1798 – Wodzisław został odsprzedany hrabiemu von Strachwitzowi[potrzebny przypis]
- 1809 – pierwsze wybory władz miejskich[potrzebny przypis]
- 1810 – przejęcie przez państwo zabudowań klasztornych; wybuch powstania chłopskiego pod przewodnictwem sołtysa z Jedłownika – Józefa Bieni[24]
- 1822 – 12 czerwca, pożar strawił całe miasto[24]
- 1830 – przekazanie kościoła przyklasztornego gminie ewangelickiej[24]
- 1841-1851 – właścicielem Wodzisławia i okolic był Aleksander von Oppersdorf[potrzebny przypis]
- 1847 – tereny Wodzisławia i okolic nawiedziła klęska powszechnego głodu połączonego z epidemią tyfusu[potrzebny przypis]
- 1882 – Wodzisław otrzymał połączenie kolejowe z Boguminem (cs. Bohumin) i Rybnikiem[24]
- 1919-1921 – trzy powstania śląskie[24]
- 1921 – w plebiscycie zwycięstwo opcji proniemieckiej, mimo to miasto zostaje przyznane przez Ligę Narodów Rzeczypospolitej Polskiej[potrzebny przypis]
- 1922 – wkroczenie do miasta Wojska Polskiego[25]
- 1939 – 1 września, Niemcy zajęli Wodzisław[25]
- 1945 – styczeń, do Wodzisławia dotarł marsz śmierci z obozów w Oświęcimiu i okolicznych podobozów[25]
- 1945 – 26 marca, do Wodzisławia wkroczyła Armia Czerwona i I Czechosłowacka Brygada Pancerna[25]
- 1946 – 1 stycznia, włączono do miasta gminę Jedłownik[26]
- 1954 – utworzono powiat wodzisławski[potrzebny przypis]
- 1960 – otwarcie kopalni "1 Maja" ( na uroczystość przybywa premier rządu PRL Józef Cyrankiewicz )[27],
- 1972 – włączenie do miasta gromady Wilchwy oraz wsi: Marusze i Turzyczka[potrzebny przypis]
- 1975 – likwidacja powiatu, przyłączenie do Wodzisławia Śląskiego miast: Pszów, Radlin, Rydułtowy oraz gminy Marklowice
- 1988 – 19 sierpnia, doszło do strajku okupacyjnego na KWK 1 Maja[potrzebny przypis]
- 1992 – 1 stycznia, nastąpiło odłączenie Rydułtów od Wodzisławia
- 1994 – 30 grudnia, od miasta odłączyły się Marklowice i Pszów
- 1997 – 1 stycznia, od miasta odłączył się Radlin
- 1999 – 1 stycznia, został reaktywowany powiat wodzisławski
- 2001 – zamknięto jedyną w mieście kopalnię KWK 1 Maja[potrzebny przypis]
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Wodzisław Śląski początkowo był jednym z największych miast na Górnym Śląsku z czasem jednak w wyniku wojen i klęsk żywiołowych stał się małym miastem. Ponowny intensywny rozwój Wodzisławia przypada na lata 60. i 70. XX wieku[potrzebny przypis].
Historia zaludnienia Wodzisławia Śląskiego[potrzebny przypis]:
- 1400 – ok. 600 os.
- 1450 – 1050 os.
- 1550 – 1100 os.
- 1692 – 675 os.
- 1753 – 768 os.
- 1800 – 1133 os.
- 1860 – 2408 os.
- 1957 – 7378 os.
- 1965 – 16 862 os.
- 1982 – 106 700 os.
- 1990 – 113 195 os.
Wykres liczby ludności Wodzisławia Śląskiego na przestrzeni ostatnich 75 lat:

Największą populację Wodzisław Śląski odnotował w 1991 roku (przed odłączeniem się Rydułtów).
Dane z 31 grudnia 2012[28]:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
Jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
Populacja | 49 238 | 100 | 25 481 | 51,8 | 23 757 | 48,2 |
Gęstość zaludnienia [mieszk./km²] |
994,5 | 514,7 | 479,5 |
Piramida wieku mieszkańców Wodzisławia Śląskiego w 2014 roku[1]:
Dzielnice[edytuj | edytuj kod]
Miasto na podstawie uchwały Nr XVII/156/96 Rady Miejskiej w Wodzisławiu Śląskim z 28 czerwca 1996 zostało podzielone na 9 dzielnic:
- Jedłownik Osiedle
- Jedłownik-Turzyczka-Karkoszka
- Kokoszyce
- Nowe Miasto
- Osiedla XXX-lecia – Piastów – Dąbrówki
- Radlin II
- Stare Miasto
- Wilchwy
- Zawada
Miejscowości, które kiedyś były dzielnicami Wodzisławia Śląskiego:
Marklowice, Pszów, Radlin I, Rydułtowy.
W latach 1945-1954 miasto było siedzibą wiejskiej gminy Wodzisław Śląski.
Gospodarka[edytuj | edytuj kod]
Wodzisław Śląski jest ośrodkiem administracyjnym powiatu wodzisławskiego, węzłem drogowym. W mieście znajduje się stacja kolejowa na linii Katowice- Bogumin. Miasto jest również centrum handlowym dla powiatu. W Wodzisławiu działają wytwórnia koncentratów spożywczych "Agro Wodzisław", fabryki okien: "Termo Profil" i "KNS"; fabryka masztów "Alumast", fabryka flag "Flagowa Kraina", przedsiębiorstwa: "Pol EKO Aparatura", "Azis Mining Service", "Grilex"; młyn "Złoty Kłos" oraz siedziba firmy "ITUM" sp. z o.o.
W Wodzisławiu Śląskim znajdują się tereny inwestycyjne włączone do Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej[29].
W mieście znajdują się trzy ciepłownie: ZC Wodzisław Śląski, C. Jedłownik oraz EC 1 Maja.
Handel[edytuj | edytuj kod]
W Wodzisławiu działa galeria handlowo-rozrywkowa – "Galeria Karuzela" oraz budowana jest "Galeria Stara Kopalnia". W mieście działa 6 sklepów wielkopowierzchniowych oraz kilkanaście supermarketów i dyskontów.
Transport[edytuj | edytuj kod]

Wodzisław Śląski jest węzłem transportowym w południowej części województwa śląskiego.
Transport drogowy[edytuj | edytuj kod]
Przez miasto przebiega kilka szlaków drogowych:
- Droga krajowa nr 78 (Chałupki – Wodzisław Śląski – Rybnik – Gliwice – Zawiercie – Chmielnik); pośrednio łącząca również – poprzez most nad Odrą w Chałupkach – m.in. czeską Ostrawę z Górnośląskim Okręgiem Przemysłowym.
- trzy drogi wojewódzkie:
- DW 932 (Wodzisław Śląski – Żory),
- DW 933 (Racibórz – Wodzisław Śląski – Jastrzębie-Zdrój – Pszczyna – Chrzanów),
- DW 936 (Wodzisław Śląski – Krzyżanowice).
- Obwodnica miejska tzw. „Droga Zbiorcza” – obwodnica przebiega ulicami: Matuszczyka – 26 Marca, od ronda przy Tesco ul. Armii Krajowej, krzyżując się z DK 78, przebiegając nad torami kolejowymi i łącząc się z Marklowicką – Łużycką (DW932). Obwodnica pozwala więc przedostać się z ul. Pszowskiej do ul. Marklowickiej omijając centrum miasta. Budowę obwodnicy rozpoczęto w kwietniu 2010 r[30], zakończono w maju 2012.
W pobliżu miasta znajduje się kilka zjazdów z przebiegającej przez sąsiednie gminy autostrady:
- Autostrada A1 (Gdańsk – Toruń – Łódź – Piotrków Trybunalski – Częstochowa – Gliwice – Wodzisław Śląski – Gorzyczki)
Planowane drogi[edytuj | edytuj kod]
- Droga Główna Południowa (Racibórz – Wodzisław Śląski – Jastrzębie Zdrój)
Ulice i place miasta[edytuj | edytuj kod]
W Wodzisławiu Śl. znajduje się ponad 200 ulic i kilkanaście placów. Drogi te dzielą się na:
- drogi krajowe – łącznie na terenie miasta 5,6 km
- drogi wojewódzkie – łącznie na terenie miasta 15,3 km
- drogi powiatowe – łącznie 53,0 km
- drogi gminne – łącznie 97,9 km
Wodzisław Śl. posiada obecnie 8 rond.
Nazwa ronda | Skrzyżowanie ulic | Dzielnica |
---|---|---|
św. Floriana | Radlińska – Chrobrego – Kominka | Radlin II |
750-lecia | Jastrzębska – Witosa – Kubsza | Stare Miasto |
Alanya | 26 Marca – Piłsudskiego – Daszyńskiego – plac Gladbeck | Stare Miasto |
Karviny | Jana Pawła II – Rybnicka – Witosa – Dworcowa | Nowe Miasto |
Sallaumines | 26 Marca – Armii Krajowej | Nowe Miasto |
św. Wawrzyńca | 26 Marca – Jana Pawła II | Nowe Miasto |
Nowomiejskie | Radlińska – 26 Marca – Matuszczyka | Nowe Miasto |
Europejskie[31] | Rybnicka – Armii Krajowej | Nowe Miasto |
Transport kolejowy[edytuj | edytuj kod]
Wodzisław Śląski jest węzłem kolejowym na trasie Katowice – Rybnik – Chałupki – Bogumin, oraz dla pobliskich kopalń i zakładów pracy. Przez miasto przebiegają linia kolejowa nr 158 Rybnik Towarowy – Wodzisław Śląski – Chałupki; Linia kolejowa nr 876 Wodzisław Śląski – Kopalnia Marcel oraz linia kolejowa Wodzisław Śląski – Szyb Marklowice. Przez Wodzisław przebiegają również obecnie nieczynne linie kolejowe nr 159 i 875.
Miasto posiada dworzec kolejowy: Wodzisław Śląski oraz przystanek osobowy Wodzisław Śląski Radlin. Na stacji kolejowej Wodzisław Śląski zatrzymują się regionalne pociągi Kolei Śląskich oraz PKP Intercity do Warszawy, Pragi i Ostrawy.
Zbiorowy transport miejski[edytuj | edytuj kod]
W Wodzisławiu działa kilka przedsiębiorstw transportu zbiorowego. Transport zbiorowy w mieście charakteryzuje się dużym stopniem rozdrobnienia. Wodzisław posiada własną komunikację miejską (organizator: Urząd Miasta Wodzisław Śląski), której autobusy malowane są na żółto-czerwono z niebieskim paskiem i logiem Komunikacja Miejska Wodzisław Śląski. W Wodzisławiu kursują również autobusy organizowane przez Międzygminny Związek Komunikacyjny (MZK) z siedzibą w Jastrzębiu Zdroju. Funkcjonuje także komercyjna linia prywatnego przewoźnika Kłosok Żory. Połączenia z gminami na terenie powiatu wodzisławskiego obsługuje również PKS Racibórz na zlecenie starostwa powiatowego. Nie istnieje żadna forma integracji taryfowo-biletowej, ani żadne planowe skomunikowania pomiędzy autobusami różnych organizatorów.
Architektura[edytuj | edytuj kod]

Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- rynek staromiejski, rynek i zabytkowy średniowieczny układ urbanistyczny miasta w tym kamienice z XVIII i XIX w.
- Pałac Dietrichsteinów z lat 1742-1745, obecnie Muzeum Regionalne i Urząd Stanu Cywilnego
- kościół pw. Św. Trójcy, z XIV w., obecnie Kościół ewangelicki, najstarszy budynek Wodzisławia i jeden ze starszych kościołów na Górnym Śląsku. Wcześniej należał do klasztoru franciszkanów
- klasztor franciszkański z XVII, obecnie budynek Sądu Rejonowego
- Baszta Rycerska z 1867 w lesie na historycznym Grodzisku
- kościół WNMP z lat 1909-1911. Na fundamentach kościoła gotyckiego z 1599
- Zespół pałacowo parkowy w Wodzisławiu Śląskim - Kokoszycach z przełomu XVIII i XIX w. obecnie Dom Rekolekcyjny i Park Archidiecezji Katowickiej
- kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego (Zawada)
- Pałac w Jedłowniku z XIX wieku – obecnie Dom Opieki Społecznej „Caritas”; dla upośledzonych dziewcząt Zgromadzenia Sióstr Opatrzności Bożej
- budynek Wojewódzkiego Szpitala Chorób Płuc z XIX
- budynki Urzędu Miasta z XIX
- figura św. Jana Nepomucena z 1745 roku przy kościele pw. WNMP
- kaplica św. Jana Nepomucena w Kokoszycach XVIII w.
- stare, możliwe, że średniowieczne, monolitowe krzyże kamienne o nieznanym przeznaczeniu; pojawiająca się w przewodnikach i artykułach krajoznawczych hipoteza, że są to tzw. krzyże pokutne, nie ma oparcia w żadnych dowodach i oparta jest wyłącznie na nieuprawnionym, błędnym założeniu, że wszystkie stare kamienne monolitowe krzyże, są krzyżami pokutnymi
- kościół pw. Św. Marii Magdaleny (Radlin II) z początku XX
Pełna lista zabytków:
Kościół drewniany z XVII pw. św. Barbary i św. Józefa w Jastrzębiu Dolnym. Został przeniesiony z dzielnicy Wodzisławia Śląskiego – Jedłownika w 1974. Dzisiejszy wygląd kościoła zapewne odbiega od pierwowzoru, gdyż w 1888 budynek gruntownie odrestaurowano oraz przebudowano. Kościół jest budowlą drewnianą, składającą się konstrukcji zrębowej oszalowanej deskami.
Nieistniejące obiekty[edytuj | edytuj kod]
- Drewniany kościół pw. Św. Krzyża na placu Św. Krzyża, obecnie w miejscu tym stoi pamiątkowy pomnik oraz krzyż.
- Stara Synagoga, drewniana, istniejąca w latach 1798-1822, spłonęła w wielkim pożarze miasta
- Synagoga, murowana, wybudowana w 1826, obecnie sklep
Zieleń miejska[edytuj | edytuj kod]
Parki miejskie:
- Park Zamkowy – Stare Miasto
- Park Zabytkowy Diecezjalny – Kokoszyce
- Rodzinny Park Rozrywki Trzy Wzgórza – Osiedla XXX-lecia - Piastów - Dąbrówki
Pomniki przyrody:
- 5 dębów szypułkowych – Las Miejski
- 2 dęby szypułkowe – Park Zabytkowy Diecezjalny
Pomniki i miejsca pamięci narodowej[edytuj | edytuj kod]
- Tablica upamiętniająca egzekucję 30 więźniów KL Auschwitz-Birkenau w styczniu 1945 na terenie stacji kolejowej w Wodzisławiu Śląskim, Dworzec PKP
- Tablica upamiętniająca śmierć 10 więźniów KL Auschwitz-Birkenau podczas ewakuacji w styczniu 1945
- Miejsce spoczynku ofiar marszu śmierci z pomnikiem i tablicą, ul. Ofiar Oświęcimskich
- Głaz upamiętniający bunt chłopów 1811-1818 prowadzony przez Józefa Bienię sołtysa z Jedłownika, ul. Kubsza
- Pomnik upamiętniający uczestników III powstania śląskiego z tablicami: „Oddali swe życie Za Ojczyznę w obozach koncentracyjnych, uchodźstwie i w miejscu”
- Pomnik Powstańców Śląskich na placu Korfantego
- Obelisk z tablicą poświęcony poległym bohaterom Armii Czerwonej na „Żydowinie”
- Tablica upamiętniająca bohaterskie zmagania ludu śląskiego o wyzwolenie społeczne i narodowe w latach 1918-1921 i 1939-1945
- Grób zbiorowy wojenny więźniów byłego obozu zagłady KL Auschwitz-Birkenau zamordowanych przez hitlerowców – pomnik nagrobny, ul. Jodłowa
- Pomnik ku czci żołnierzy I Czechosłowackiej Brygady Pancernej poległych w czasie wyzwalania ziemi wodzisławskiej spod hitlerowskiej okupacji
- Cmentarz parafialny. Mogiła wojenna Stanisława Gładkiego, kaprala 3 Pułku Ułanów, poległego 1 września 1939
- Cmentarz Parafialny-Grób wojenny Józefa Styrnola uczestnika III Powstania Śląskiego
- Cmentarz parafialny. Mogiła zbiorowa wojenna 10 walczących w 8 kompanii 14 pułku piechoty poległych w III Powstaniu Śląskim
- Mogiła zbiorowa wojenna żołnierzy niemieckich poległych w 1945
- Grób wojenny Edwarda Sosny, poległego 26 marca 1945 – pom. nagr., Cmentarz Parafialny
- Grób wojenny Zbyszka Pawelca, chorążego Armii Krajowej poległego 10 czerwca 1944 – pomnik nagrobny, Cmentarz Parafialny
- Zbiorowa mogiła wojenna 19 żołnierzy I Czechosłowackiej Brygady Pancernej poległych w walkach o wyzwolenie ziemi wodzisławskiej w marcu 1945 – pomnik nagrobny na „Żydowinie”
- Tablica upamiętniająca nieznanego więźnia KL Auschwitz-Birkenau, ofiarę „marszu śmierci” w styczniu 1945
Oświata[edytuj | edytuj kod]
- Przedszkola
- 16 przedszkoli
- Szkoły podstawowe
- 13 publicznych szkół podstawowych
- Szkoły ponadgimnazjalne:
- Zespół Szkół im. 14 Pułku Powstańców Śląskich
- Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. ks. prof. Józefa Tischnera
- Zespół Szkół Technicznych
- Zespół Szkół Zawodowych
- Zespół Szkół Ekonomicznych
- Uczelnie
- Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie – Wydział Górnictwa i Geoinżynierii
- Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi – Wydział Zamiejscowy
- Inne
- Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im. Wojciecha Kilara w Wodzisławiu Śląskim
- Ognisko Pracy Pozaszkolnej Nr 1
- Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych
- Uniwersytet Trzeciego Wieku
- Żłobek miejski
Kultura[edytuj | edytuj kod]
Życie kulturalne w Wodzisławiu skupia się wokół ośrodka Wodzisławskiego Centrum Kultury (WCK), mającego swą siedzibę przy ulicy ks. Wilhelma Kubsza. Znane w całej Polsce są zespoły „Miraż”, „Spin” czy „Impuls”. W WCK działa kino miejskie. Ponadto z instytucji kulturalnych w Wodzisławiu istnieją min. muzeum miejskie, biblioteki miejskie, powiatowa i pedagogiczna oraz archiwum PAN.
- Biblioteki
- Biblioteka Publiczna Miejska i Powiatowa, ul. Daszyńskiego 2 + 7 filii
- Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Katowicach, os. 1 Maja
- Centra kultury
- Wodzisławskie Centrum Kultury, Plac Gladbeck
- Galerie
- „Art Wladislavia"
- „Galeria NCE”
- „Galeria Pod Fikusem” (MiPBP)
- „Galeria Warto” (MiPBP Filia Nr 13)
- Kina
- WCK „Pegaz”
- WSHE „Zorza”
- Muzea
- Muzeum Miejskie ul. W. Kubsza 2
- „Sztolnia” przy Zespole Szkół Zawodowych ul. Gałczyńskiego
Cykliczne imprezy kulturalne[edytuj | edytuj kod]
- Dni Wodzisławia Śląskiego (czerwiec)
- Zakończenie Lata
- Juvenalia (WSHE)
- „Najcieplejsze miejsce na ziemi” – Festiwal reggae (sierpień)
- „Wodzisławski Jarmark Staroci”
- "Piknik Historyczno-Militarny" (3 maja)
Sport[edytuj | edytuj kod]
Wodzisław Śląski jest znanym w Polsce ośrodkiem piłkarskim[32]. W latach 1996–2010 w Ekstraklasie występowała drużyna miejscowej Odry. Młodzież ma możliwość szkolenia również w kilku innych klubach piłkarskich działających na terenie miasta. Oprócz piłki nożnej w Wodzisławiu działają również kluby sportowe z innych dziedzin sportu np. koszykówki, siatkówki, judo czy biatlonu. Najwięcej sekcji sportowych posiada obecnie KS Wicher Wilchwy (piłka nożna, judo, szachy).
Kluby i inne działalności[edytuj | edytuj kod]
- „Odra” Wodzisław Śląski
- KSW "Boxing Odra" Wodzisław Śląski (boks, sporty walki)
- GSC „Gosław Jedłownik” Wodzisław Śl.- Jedłownik (piłka nożna)
- KS „25 Naprzód Kokoszyce” Wodzisław Śl.- Kokoszyce (piłka nożna)
- KS „Naprzód 46 Zawada” Wodzisław Śl.- Zawada (piłka nożna)
- KS „Wicher Wilchwy” Wodzisław Śl.-Wilchwy (piłka nożna, judo, szachy)
- WTS „Satori” Wodzisław Śląski (judo)
- ŻKK „Olimpia” Wodzisław Śląski (koszykówka kobiet)
- KB „Forma” Wodzisław Śląski (biegi)
- „Wodzisławska Szkoła Piłkarska” Wodzisław Śląski (piłka nożna)
- UKS „Strzał” Wodzisław Śląski (biathlon)
- MKS „Zorza” Wodzisław Śląski (siatkówka kobiet)
- MKS Wodzisław Śląski (koszykówka, biegi narciarskie)
- SWD Wodzisław Śląski (piłka nożna kobiet)
- Ballabushka Break Ball Wodzisław Śląski (bilard)
Obiekty sportowe[edytuj | edytuj kod]
- Stadion MOSiR Aleja (piłka nożna, lekka atletyka) ul. Bogumińska 8
- Wodzisławskie Centrum Tenisa (tenis)
- Trzy Wzgórza (biathlon, lekka atletyka)
- Biathlonowy Ośrodek Szkolenia Sportowego Młodzieży
- Gosław Sport Center (piłka nożna, jeździectwo, saneczkarstwo) ul. Żwirki i Wigury
- Boiska Klubu Gosław Jedłownik
- Powiatowe Centrum Sportu (lekka atletyka, piłka nożna) ul. Pszowska 92
- Boisko MOSiR Centrum Blazy (piłka nożna) ul. Jastrzębska
- Boisko MOSiR Centrum (piłka nożna) ul. B. Chrobrego
- Boisko MOSIR Centrum (piłka nożna) ul. Skrzyszowska
- Boisko Orlik przy SP3 ul. Wojska Polskiego
- Boiska WSP Wodzisław Śląski (piłka nożna) ul. Słowiańska
- Basen miejski "Manta" Oś 1 Maja
- Kąpielisko "Balaton" ul. Bracka
- Ośrodek jazdy konnej Diecezji Katowickiej ul. Pałacowa
Turystyka[edytuj | edytuj kod]
Informacja turystyczna znajduje się w holu Muzeum w Wodzisławiu Śl. przy ulicy Kubsza 2. Prowadzony jest tam również serwis internetowy kulturalnywodzislaw.pl
Atrakcje turystyczne:
- kąpielisko „Balaton” w lesie na historycznym Grodzisku, wraz z najdłuższą na Śląsku kolejką tyrolską i parkiem linowym.
- szkoleniowa sztolnia górnicza przy ul. Gałczyńskiego (jedyna w Polsce)
- obelisk wyznaczający przebieg 50 równoleżnika szerokości geograficznej, obok Urzędu Miasta.
- zabytki historyczne miasta (zobacz wyżej)
- Muzeum w Wodzisławiu
- Rodzinny Park Rozrywki Trzy Wzgórza
Hotele[edytuj | edytuj kod]
Nazwa | Restauracja | Ilość gwiazdek | Adres |
---|---|---|---|
Amadeus | Tak | 4 | ul. Jastrzębska 9 |
Leśniczówka | Tak | brak | ul. Marklowicka 21 |
Gościniec Wodzisławski | Tak | brak | ul. Bogumińska 46 |
Ostrawa | Tak | 3 | ul. Kubsza 28 |
Nautilus | Tak | brak | ul. Rybnicka 79 |
Szlaki[edytuj | edytuj kod]
- Trasa: Wodzisław Śląski – Jankowice Rybnickie
Szlak Ewakuacji Więźniów Oświęcimskich (91 km)
- Trasa: Oświęcim – Wodzisław Śląski
Szlaki rowerowe[edytuj | edytuj kod]
316Y – Trasa Powiatu Wodzisławskiego (52 km)
317 – Trasa z Raciborza do Radlina (16,5km)
324 – Trasa Miasta Wodzisław Śląski do Karwiny (25,5 km)
Wspólnoty wyznaniowe[edytuj | edytuj kod]

Kościół katolicki[edytuj | edytuj kod]
- parafia Wniebowzięcia NMP
- parafia Ducha Świętego
- parafia MB Wszechpośredniczki Łask i Św. Antoniego z Padwy
- parafia Podwyższenia Krzyża Świętego
- parafia MB Częstochowskiej
- parafia Niepokalanego Serca Maryi
- parafia Podwyższenia Krzyża Świętego
- parafia św. Herberta
- parafia św. Marii Magdaleny
- parafia św. Izydora
- parafia św. Wawrzyńca
W mieście znajduje się Archidiecezjalny Dom Rekolekcyjny
Kościół ewangelicko-augsburski[edytuj | edytuj kod]
Kościół Ewangelicznych Chrześcijan[edytuj | edytuj kod]
Kościół Adwentystów Dnia Siódmego[edytuj | edytuj kod]
- zbór w Wodzisławiu Śląskim
Zbory Boże Chrześcijan Dnia Siódmego[edytuj | edytuj kod]
- zbór w Wodzisławiu Śląskim
Kościół Zielonoświątkowy[edytuj | edytuj kod]
- zbór w Wodzisławiu Śląskim
Świadkowie Jehowy[33][edytuj | edytuj kod]
- zbór Nowe Miasto
- zbór XXX-lecia
- zbór Zachód
Służby ratownicze oraz służba zdrowia[edytuj | edytuj kod]
- Pogotowie ratunkowe
- Stacja Pogotowia Ratunkowego Wodzisław Śląski
- Państwowa Straż Pożarna
- Komenda Powiatowa PSP w Wodzisławiu Śląskim
- Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza Wodzisław Śląski
- Komenda Powiatowa PSP w Wodzisławiu Śląskim
- Ochotnicza Straż Pożarna
- Ochotnicza Straż Pożarna Kokoszyce
- Ochotnicza Straż Pożarna Radlin II
- Ochotnicza Straż Pożarna Zawada
- Ochotnicza Straż Pożarna Turzyczka
- Ochotnicza Straż Pożarna Jedłownik
- Policja
- Komenda Powiatowa Policji w Wodzisławiu Śl.
- Zespół Opieki Zdrowotnej w Wodzisławiu Śl.
- Szpital nr 1
- Wodzisławskie Centrum Sercowo-Naczyniowe
- Wojewódzki Szpital Chorób Płuc im. dr. Alojzego Pawelca
- Okręgowa Stacja Ratownictwa Górniczego w Wodzisławiu Śl.
- Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Wodzisławiu Śl.
Polityka[edytuj | edytuj kod]
Obecnym prezydentem miasta Wodzisław Śląski jest Mieczysław Kieca (KW SNW). Najważniejsze stanowisko we władzach Wodzisławia Śląskiego było na przestrzeni lat różnie nazywane – burmistrzami, następnie po reformie administracyjnej z 1 czerwca 1975 nadano określenie prezydent miasta, które jest w używane do dziś ze względu że miasto osiągnęło liczbę 100 tys. mieszkańców. Prezydent Miasta Wodzisławia Śląskiego jest organem wykonawczym, wybieranym na 4-letnią kadencję w wyborach bezpośrednich.
Na podstawie nowej ordynacji – „Ustawy o miastach” w dniu 22 lutego 1809 odbyły się w Wodzisławiu pierwsze wybory do rady miasta[potrzebny przypis].
Obecnie przewodniczącym rady miasta jest Jan Grabowiecki, a w jej skład wchodzi 23, wybieranych w wyborach bezpośrednich radnych. W 2002, po nowelizacji Ustawy o samorządzie lokalnym rada miasta utraciła prawo wyboru prezydenta[potrzebny przypis]}.
Ugrupowanie | Kadencja 2002-2006[34] | Kadencja 2006-2010[35] | Kadencja 2010-2014[36] | Kadencja 2014-2018[37] |
---|---|---|---|---|
Sojusz Lewicy Demokratycznej | 2 (SLD-UP) | – | – | – |
Wspólnota Ludzi Dobrej Woli | 6 | 4 | 3 | – |
MKS "Odra" Wodzisław Śląski | 5 | 4 | – | – |
Ruch Rozwoju Miasta | 3 | 2 | 2 | – |
Wodzisławianie Dla Miasta | 4 | 2 | – | – |
Nie Pozostańmy Obojętni | 3 | 4 | – | – |
Prawo i Sprawiedliwość | – | 3 | 4 | 1 |
Demokracja i Samorządność | – | 2 | – | – |
Platforma Obywatelska | – | – | 3 | – |
Wodzisławianie – Ku Przyszłości | – | – | 2 | – |
Inicjatywa Samorządowa Obywateli | – | – | 4 | – |
Nasz Wodzisław | – | – | 2 | 14 |
Wodzisław Śląski – Nasze Miasto | – | – | 1 | – |
Wspólnota Samorządowa | – | – | – | 6 |
W wyborach parlamentarnych 2007 w Wodzisławiu, jak i powiecie wodzisławskim wybrani zostali[potrzebny przypis]:
Posłowie VI kadencji:
- Krzysztof Gadowski (Platforma Obywatelska)
- Ryszard Zawadzki (Platforma Obywatelska)
- Adam Gawęda (Prawo i Sprawiedliwość)
Senatorzy VII kadencji:
- Antoni Motyczka (Platforma Obywatelska)
W wyborach parlamentarnych 2011 w Wodzisławiu, jak i powiecie wodzisławskim wybrani zostali[potrzebny przypis]:
Posłowie VII kadencji:
- Krzysztof Gadowski (Platforma Obywatelska)
- Grzegorz Matusiak (Prawo i Sprawiedliwość)
- Ryszard Zawadzki (Platforma Obywatelska)
Senatorzy VIII kadencji[potrzebny przypis]:
- Adam Zdziebło (Platforma Obywatelska)
Miasta partnerskie[edytuj | edytuj kod]
Ta sekcja od 2011-06 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać (wiarygodne) źródła, najlepiej w formie dokładnych przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji. |
Państwo | Miasto | Data podpisania porozumienia |
---|---|---|
Turcja | Alanya | 14 czerwca 2002 |
Niemcy | Gladbeck | 27 października 1990 |
Włochy | Fondi | 2004[38] |
Czechy | Karvina | 1954 |
Francja | Sallaumines | 1990 |
Media[edytuj | edytuj kod]
Telewizja[edytuj | edytuj kod]
Telewizja o charakterze lokalnym to przede wszystkim program TVP3 Katowice, TV Silesia oraz Telewizja TVT.
Radio[edytuj | edytuj kod]
Rejon powiatu wodzisławskiego, obejmują swym zasięgiem dwie rozgłośnie nadające program lokalny: Radio 90 FM oraz Radio Vanessa.
Prasa[edytuj | edytuj kod]
Nazwa | Typ | Adres | Uwagi |
---|---|---|---|
„Gazeta Wodzisławska” | informacyjna | Redakcja przy WCK | miesięcznik |
„Nowiny” | informacyjna | Rybnik ul. Wyzwolenia 10 | tygodnik |
„Nowiny Wodzisławskie” | informacyjna | Racibórz ul. Zborowa 4 | tygodnik |
„Kurier Rybnicko-Wodzisławski” | informacyjna | tygodnik | |
„Dziennik Wodzisławski” | informacyjna | ul. Kubsza 15 | dodatek do „Dziennika Zachodniego” |
Wodzisławianie[edytuj | edytuj kod]
Osoby urodzone w Wodzisławiu[edytuj | edytuj kod]
- Duchowni
- Paweł Pośpiech – ksiądz, poseł do Reichstagu i Sejmu, polski działacz narodowy
- Bolesław Kominek – kardynał dawny metropolita wrocławski
- Ireneusz Sławomir Ledwoń – śląski duchowny katolicki, franciszkanin, profesor KUL
- Politycy
- Franciszek Połomski – polski prawnik, historyk, senator II kadencji
- Henryk Siedlaczek – poseł PO
- Dominik Kolorz – polski działacz związkowy
- Krzysztof Sitarski – poseł Kukiz’15
- Żołnierze
- Konrad Hejna – polski żołnierz, kawaler orderu Virtuti Militari
- Maksymilian Iksal – polski działacz niepodległościowy
- Andrzej Zieliński – polski oficer, dowódca WOPL
- Naukowcy
- Norbert Honsza – germanista, kulturoznawca, profesor, pracownik naukowy Uniwersytetu Wrocławskiego
- Henryk Zimoń – religioznawca, etnolog, werbista, profesor KUL
- Idzi Panic – polski historyk, profesor, pracownik naukowy Uniwersytetu Śląskiego
- Eugeniusz Gatnar – polski ekonomista, profesor, wykładowca akademicki, członek zarządu NBP
- Artyści
- Martyna Kliszewska – aktorka
- Arkadiusz Dzierżawa – basista i kompozytor grupy Łzy
- Rafał Trzaskalik – gitarzysta zespołu Łzy
- Sławomir Elsner – malarz, fotograf
- Piotr Konieczyński – aktor
- Borys Marynowski – aktor
- Sportowcy
- Alojzy Sitko – piłkarz, reprezentant Polski
- Stanisław Oślizło – piłkarz, reprezentant Polski
- Ryszard Wieczorek – piłkarz, trener
- Tomasz Sikora – polski biathlonista, mistrz świata, honorowy obywatel Wodzisławia
- Marcin Malinowski – piłkarz
- Leszek Blanik – polski gimnastyk sportowy, mistrz olimpijski, mistrz świata i mistrz Europy
- Mariusz Pawełek – piłkarz, reprezentant Polski
- Jarosław Macionczyk – siatkarz
- Agnieszka Starzyk – siatkarka
- Kornelia Marek – polska biegaczka narciarska
- Kamil Wilczek – piłkarz, reprezentant Polski, król strzelców Ekstraklasy (2014/2015)
- Inni
- Claudia Ciesla – niemiecka modelka
- Anna Lechowicz – doktor nauk humanistycznych, pedagog specjalny
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b http://www.polskawliczbach.pl/Wodzislaw_Slaski, w oparciu o dane GUS.
- ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2016 r. Stan w dniu 31.12.2015 r. (pol.). Główny Urząd statystyczny. [dostęp 2016-10-13]. s. 137.
- ↑ Jerzy Kondracki, Andrzej Richling: Atlas Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej, 1994.
- ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.
- ↑ Plan Rozwoju Lokalnego Miasta Wodzisławia Śląskiego na lata 2005-2006 s. 8-9.
- ↑ Gazeta Wyborcza – 33 z 50 miast UE z najgorszym powietrzem jest w Polsce. Na pierwszym miejscu...
- ↑ Pruski dokument z roku 1750 ustalający urzędowe opłaty na Śląsku – „Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750”.
- ↑ Heinrich Adamy: Die Schlesischen Ortsnamen ihre entstechung und bedeutung. Breslau: Verlag von Priebotsch`s Buchhandlung, 1888, s. 20.
- ↑ a b Felix Triest 1865 ↓, s. 773.
- ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online.
- ↑ H. Markgraf, J. W. Schulte, „Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis”, Breslau 1889.
- ↑ Pruski dokument z roku 1750 ustalający urzędowe opłaty na Śląsku – "Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750"
- ↑ Johann Knie 1830 ↓, s. 965.
- ↑ Johann Knie 1830 ↓, s. 861.
- ↑ L. Freiherrn: Der Preußische Staat in allen seinen Beziehungen (...) Dritter Band. Berlin: Verlag von'August Hirschwald, 1837, s. 139
- ↑ Józef Lompa, „Krótki rys jeografii Śląska dla nauki początkowej”, Głogówek 1847, str.32.
- ↑ Wodzisław w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego Tom XIII, s. 733.
- ↑ Konstanty Damrot, „Die älteren Ortsnamen Schlesiens, ihre Entstehung und Bedeutung: mit einem Anhange über die schlesisch-polnischen Personennamen: Beiträge zur schlesischen Geschichte und Volkskunde”, Verlag von Felix Kasprzyk, Beuthen 1896.
- ↑ Die Wappen und Siegel der Deutschen Staedte : Flecken und Doerfer, Frankfurt a/Main 1898, s. 105
- ↑ Felix Triest 1865 ↓, s. 774.
- ↑ Dzień świętego Wawrzyńca – patrona Wodzisławia Śląskiego. Urząd Miasta Wodzisława Śląskiego, 2012-08-10. [dostęp 2013-08-17].
- ↑ a b Ludwik Musioł, Wodzisław 1257-1957, Katowice 1957.
- ↑ a b c d Mirosław Furmanek, Sławomir Kulpa, Zamek wodzisławski i jego właściciele, Wodzisław Śląski 2003.
- ↑ a b c d e Bogdan Cimała, Paweł Porwoł, Wacław Wieczorek, Wypisy do dziejów Rybnika i Wodzisławia Śląskiego, Opole 1985.
- ↑ a b c d Piotr Hojka, Wodzisław Śląski i ziemia wodzisławska w czasie II wojny światowej, Wodzisław Śląski 2011.
- ↑ Piotr Hojka, Wodzisław w 1945 roku., [w:] Studia z dziejów ziemi rybnicko wodzisławskiej w latach 1945-1989, Rybnik 2011.
- ↑ Gazeta Wyborcza, 23 sierpnia 2013 r., "str. 23
- ↑ Bank Danych Lokalnych – Ludność według miejsca zameldowania/zamieszkania i płci (pol.). GUS. [dostęp 2014-02-02].
- ↑ Wodzisław Śl. wygrał batalię o KSSE. Olszyny włączone do strefy (pol.). TuWodzislaw.pl. [dostęp 2017-07-30].
- ↑ wnp.pl (JM): Eurovia buduje za ponad 38 mln zł obwodnicę Wodzisławia Śl. wnp.pl, 22-04-2010. [dostęp 23/04/2010].
- ↑ Wodzisław: jest nazwa dla nowego ronda [1].
- ↑ Wodzisław bramkarzami stoi. [dostęp 2013-08-05].
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów na oficjalnej stronie Świadków Jehowy (www.jw.org), dostęp z 10 czerwca 2014.
- ↑ Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory samorządowe. wybory2002.pkw.gov.pl. [dostęp 2015-10-14].
- ↑ Geografia wyborcza – Wybory samorządowe – Państwowa Komisja Wyborcza. wybory2006.pkw.gov.pl. [dostęp 2015-10-14].
- ↑ Wybory Samorządowe 2010 – Geografia wyborcza – Województwo śląskie – – m. Wodzisław Śląski. wybory2010.pkw.gov.pl. [dostęp 2015-10-14].
- ↑ Państwowa Komisja Wyborcza | Wodzisław Śląski. wybory2014.pkw.gov.pl. [dostęp 2015-10-14].
- ↑ Uchwała Nr XVIII/172/04 Rady Miejskiej Wodzisławia Śląskiego z dnia 26 lutego 2004 roku ws. współpracy między miastem Wodzisław Śląski a miastem Fondi.
Literatura[edytuj | edytuj kod]
- Johann Knie: Alpabetisch, Statistisch, Topographische Uebersicht aller Dorfer, Flecken, Stadt und andern Orte der Konigl. Preus. Provinz Schliesen.... Breslau: Barth und Comp., 1830.
- Felix Triest: Topographisches handbuch von Oberschliesen. Breslau: Verlag von Wilh. Gottl. Korn, 1865.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Oficjalna strona miasta Wodzisławia Śląskiego
- Oficjalny serwis turystyczny
- Wodzisław w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. XIII: Warmbrun – Worowo. Warszawa 1893.
|
|
|
|
|
|
|
|