Skansen Maszyn Parowych w Tarnowskich Górach

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skansen Maszyn Parowych
Oddział Zabytkowej Kopalni Srebra
Ilustracja
Skansen Maszyn Parowych w Tarnowskich Górach
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Tarnowskie Góry (Śródmieście-Centrum)

Adres

ul. Szczęść Boże 81

Data założenia

1976

Zakres zbiorów

przemysł, maszyny parowe, kolejnictwo

Położenie na mapie Tarnowskich Gór
Mapa konturowa Tarnowskich Gór, na dole znajduje się punkt z opisem „Skansen Maszyn Parowych”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Skansen Maszyn Parowych”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Skansen Maszyn Parowych”
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego
Mapa konturowa powiatu tarnogórskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Skansen Maszyn Parowych”
Ziemia50°25′35,5″N 18°51′00,2″E/50,426528 18,850056
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Skansen Maszyn Parowych w Tarnowskich Górach – część Zabytkowej Kopalni Srebra, zlokalizowana w Tarnowskich Górach przy ul. Szczęść Boże 81 za budynkiem nadszybia szybu „Anioł”. Obejmuje 25 eksponatów nawiązujących do historii tarnogórskiego górnictwa, którego decydującym elementem dynamicznego rozwoju od końca XVIII było wprowadzenie nowoczesnej – jak na owe czasy – techniki parowej[1].

Skansen został otwarty w 1976 roku wraz z oddaniem do użytku Zabytkowej Kopalni Srebra (wówczas: Zabytkowej Kopalni Rud Srebronośnych) – jednego z fragmentów wyrobisk podziemnych Królewskiej Kopalni Fryderyk (niem. Königliche Friedrichsgrube) obejmujących korytarze, chodniki i sztolnie odwadniające, których łączna długość wynosi ponad 150 km.

W 2014 roku eksponaty zostały odrestaurowane[2], zaś rok później, podczas Industriady, otwarto dla turystów małą kolejkę skansenową o rozstawie szyn 184 mm (tzw. kolej lilipucia), której trasa liczy ok. 500 metrów[3][4].

Eksponaty[edytuj | edytuj kod]

Lp. Zdjęcie Obiekt Producent Użytkownik Rok budowy Uwagi
01. Zespół prądotwórczy parowy Siemens- Schuckert, Främbs & Freudenberg, Maschinen – Anstalt, Eisengiesserei & Kesselschmiede, Schweidnitz I/Schl Wytwórnia Chemiczna w Krupskim Młynie k/ Tarnowskich Gór 1934
02. Maszyna parowa napędzająca ekshaustor (wentylator ssący) w koksowni Donnersmarck Hütte – Zabrze Koksownia “Concordia” w Zabrzu 1900
03. Maszyna parowa tłokowa próżniowa z kołem zamachowym Maschinen – U. Armatur Fabrik Vorm. Klein, Schauzlin & Becker Frankenthal, Pfalz. Zakłady wodociągowe “Staszic” w Reptach Śląskich 1903
04. Maszyna wyciągowa parowa typ – bębnowy L. Fischbach KWK “Śląsk” – Rejon II “Matylda”, Szyb “Maria” 1887
05. Maszyna wyciągowa parowa typ – Köppe Maschinengeselschaft, Bayenthot – Köln KWK “Śląsk” – Rejon II “Matylda”, Szyb “Józef” 1883
06. Maszyna parowa wyciągowa typ – Köppe K-7000 Gutehoffnungshütte Sterkrade Kopalnia „Zabrze – Bielszowice” – Ruch Pole Poręba 1907 Zmodernizowana w zakładzie Donnesmarckhütte Hindenburg w roku 1925
07. Silnik parowy tłokowy Polskie Fabryki Maszyn i Wagonów, L. Zieleniewski S.A., Kraków – Lwów – Sanok Zakłady Wodociągowe “Staszic” w Reptach Śląskich 1926
08. Pompa odwadniająca wirnikowa pionowa C.H. Jaeger & Co. Leipzig – Plagwitz ZGH “Orzeł Biały” w Piekarach Śląskich 1926
09. Pompa tłokowa typ – LK 5, 3/4" x 10/40 SCZU Maschinen U. Bohrgerätefabrik, A. Wirth & Co. Erkelenz PKGZ “Sanok” – Kopalnia Strachocina 1951
10. Pompa parowa przyścienna Schwade & Co. Erfurt, Dendsche “Automat”, Dampfpumpenfabrik Zakłady wodociągowe “Staszic” w Reptach Śląskich 1903
11. Pompa parowa tłokowa typ Worthington P.K.G.Z. Sanok 1952
12. Dłutownica typ – PMZ 92 Maschinen Fabrik F. Reitbauer, KUK Hoflieferant, Wien II. Am Tabor 11 PKGZ “Sanok” – Warsztat Grabownica 1914
13. Kocioł parowy lokomobilny typ Ln-2 Akcyjna Fabryka Wagonów w Sanoku PKGZ “Sanok” – Warsztat Główny 1910
14. Kocioł parowy stojący systemu Lachapella Fabryka Kotłów Makarewicz w Warszawie Stacja Wodna Herby Nowe 1926
15. Kocioł parowy (walczak) jednopłomieniowy PKGZ “Sanok” 1910
16. Parowóz normalnotorowy typ – TKh 12 Lokomotiv Fabrik Krauss Comp. Linz Huta “Świerczewskiego” – Zawadzkie 1910
17. Parowóz wąskotorowy typ – Tyb 4 Henschel & Sohn, Kassel Lokomotywownia Wąskotorowa Mława 1906
18. Parowóz normalnotorowy bezpaleniskowy typ – TKBB Borsig Lokomotiv-Werke GmbH, Berlin – Tegel Elektrociepłownia Wrocław 1917
19. Parowóz wąskotorowy typ – T49 Ryś Pierwsza Fabryka Lokomotyw w Polsce „Fablok” S. A. w Chrzanowie Huta “Zygmunt” w Bytomiu – Łagiewnikach 1947
20. Parowóz wąskotorowy z tendrem typ – Px4 Podolska Wytwórnia Parowozów im. Ordżonikidze PKP Lublin, Parowozownia Karczmiska 1936
21. Parowóz wąskotorowy typ – LAS 49 Fabryka Lokomotyw im. Feliksa Dzierżyńskiego w Chrzanowie Koleje Dojazdowe Bytom 1953
22. Parowóz wąskotorowy typ – T49 Ryś Pierwsza Fabryka Lokomotyw w Polsce „Fablok” S. A. w Chrzanowie Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych Poznań 1950
23. Wagon-cysterna Koleje Dojazdowe Bytom 1884
24. Kolejowy samobieżny żuraw parowy Usines Emile Duray, Belgia Huta “Baildon” w Katowicach 1940
25. Walec drogowy parowy Towarzystwo Akcyjne H. Cegielskiego Powiatowy Zarząd Dróg Lokalnych w Oświęcimiu 1928

Ponadto sprężarka z terenu KWK Michał w Siemianowicach Śląskich[5], klatka szybowa (szola) z 1976 roku, kamienie graniczne pól okolicznych kopalni rud srebronośnych oraz koło wodne z XVII wieku napędzające młot w kuźnicy, pracujące na rzece Stole, pochodzące ze Strzybnicy.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej: Zabytkowa Kopalnia Srebra – Skansen maszyn parowych. kopalniasrebra.pl. [dostęp 2018-07-23]. (pol.).
  2. ↑ tvs.pl: Unikatowe eksponaty Skansenu Maszyn Parowych odzyskały dawny blask! [ZDJĘCIA]. TVS, 2014-08-26. [dostęp 2018-07-24]. (pol.).
  3. ↑ Tomasz Klyta: Kolejka wąskotorowa przy Skansenie Maszyn Parowych już działa. [w:] tarnowskiegory.naszemiasto.pl [on-line]. Polska Press Oddział Śląsk, 2016-04-26. [dostęp 2018-07-24]. (pol.).
  4. ↑ JT. Kolejką po skansenie. „Gwarek”, 2016-04-26. Wydawnicza Spółdzielnia Pracy „Gwarek Śląski”. ISSN 0209-0368. (pol.). 
  5. ↑ Tomasz Rzerzycki: Tarnowskie Góry: sprężarka z szybu Michał w kopalnianym skansenie. nettg.pl, 2019-02-06. [dostęp 2019-02-06]. (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zabytki Tarnowskich Gór

UNESCO[A]
Zamki i pałace
Obiekty sakralne
Pozostałe budynki
Zabytkowe parki
Inne obiekty
Obiekty nieistniejące
  1. ↑ obiekty objęte wpisem pod nazwą Kopalnia rud ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Skansen_Maszyn_Parowych_w_Tarnowskich_Górach&oldid=66422260”