Wyspy Salomona (archipelag)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Wyspy Salomona (ang. Solomon Islands) – archipelag w południowo-zachodniej części Oceanu Spokojnego. Ciągnie się z północnego zachodu na południowy wschód na długości ok. 1100 km przy szerokości sięgającej 600 km. Łączna powierzchnia wysp wynosi ok. 40 tys. km². Główne wyspy archipelagu to:

Archipelag Wysp Salomona (w centralnej i prawej części mapki; bez wysp Santa Cruz, które powinny znajdować się dalej na wschód)

Archipelag podzielony jest pomiędzy dwa państwa: Papuę-Nową Gwineę i Wyspy Salomona. Największa wyspa w części północno-zachodniej archipelagu, Bougainville i szereg mniejszych wysp w jej otoczeniu należą do Papui-Nowej Gwinei. Osiem innych większych wysp wraz z setkami mniejszych wysepek i atoli koralowych wchodzi w skład Wysp Salomona, które uzyskały niepodległość 7 lipca 1978 roku.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Wyspy zostały odkryte dla Starego Świata w 1568 przez hiszpańskiego żeglarza A. Mendanię de Neyra, który poszukiwał Ofiru – mitycznej krainy złota króla Salomona. Blisko trzydzieści lat później, w 1595, Mendania wypłynął z kolejną ekspedycją, jednak nie potrafił już odnaleźć „ziemi Salomona”. Archipelag na blisko dwa wieki zniknął z oczu Europejczyków. Dopiero w 1768 ujrzał je ponownie w trakcie swej podróży dookoła świata Francuz Louis Antoine de Bougainville. Przepłynął on swymi statkami pomiędzy dwoma wyspami, z których mniejszą (wschodnią) nazwał Choiseul (od nazwiska ówczesnego ministra spraw zagranicznych Francji, Étienne-François de Choiseul). Większą (zachodnią) wyspę nazwano później Bougainville[1].

W drugiej połowie XIX w. na wyspy zaczęli napływać osadnicy z Europy. Zaczęły się tu ścierać interesy największej potęgi kolonialnej tych czasów, Wielkiej Brytanii i łakomie poszukujących „niezajętych” jeszcze terenów Niemiec. W 1886 oba państwa uzgodniły między sobą sposób podziału wysp leżących na wschód od Nowej Gwinei. Archipelag Bismarcka oraz północną część Wysp Salomona (wyspy Bougainville, Choiseul i Santa Isabel) otrzymały Niemcy, natomiast z południowej części tego drugiego archipelagu utworzono Brytyjski Protektorat Wysp Salomona (1893). Po kilku latach konflikt pojawił się na nowo: w roku 1899, przy nowym podziale, wyspy Choiseul i Santa Isabel przeszły pod protektorat brytyjski, Niemcy natomiast otrzymały w zamian Samoa Zachodnie. Pozostałe w rękach Niemiec wyspy Bougainville i Buka weszły w skład niemieckiego protektoratu Nowej Gwinei Niemieckiej, obecnie stanowią część Papui-Nowej Gwinei.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Balázs Dénes: Bougainville – wyspa miedzi, w: „Poznaj Świat” nr 2 (291), Rok XXV, luty 1977, s. 3-9