Drewnowiec popękany
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Drewnowiec popękany |
| Nazwa systematyczna | |
| Drewnowiec popękany (Sw. ex Pers.:Fr.) P. Karst. Meddn. Soc. Fauna Flora fenn. 6: 11 (1881) | |
Drewnowiec popękany (Xylobolus frustulatus (Pers.) P. Karst.) – gatunek grzybów z rodziny skórnikowatych (Stereaceae), typowy dla rodzaju drewnowiec (Xylobolus)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Stereaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Zgodnie z kodeksem ICN przyjmuje się, że gatunek ten został po raz pierwszy poprawnie zdiagnozowany (jako Thelephora frustulata) przez Christiaana Persoona w „Synopsis methodica fungorum” z 1801 r., choć opisywał go wcześniej także Olof Swartz[2]. Pracą zatwierdzającą dla tego taksonu jest pierwszy tom „Systema mycologicum” Eliasa Friesa z 1821, gdzie zaklasyfikowano go do ówczesnego plemienia Resupinatus w rodzaju Thelephora[3]. W tym samym roku François Mérat zaliczył go do rodzaju Auricularia[4], a rok później, w 1822, Persoon opisał gatunek Thelephora sinuans, obecnie synonimizowany z Xylobolus frustulatus[5]. W „Epicrisis systematis mycologici” Friesa (z 1838) znalazł się w rodzaju Stereum. W 1881 Petter Karsten przeniósł go do rodzaju Xylobolus (pod wariantem ortograficznym X. frustulosus)[6], a w 1882 do rodzaju Xerocarpus, jednak za prawidłowe uważa się klasyfikowanie go do pierwszego z nich. Jacques Boidin w 1958 r. także zaliczył go do rodzaju Xylobolus, stąd można spotkać się z kombinacją X. frustulatus (Pers.) Boidin.
Polską nazwę nadali mu Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983 r., wcześniej miał nazwę skórnik popękany[7].
Synonimami Xylobolus frustulatus są:
- Auricularia frustulata (Pers.) Mérat 1821
- Stereum frustulatum (Pers.) Fr. 1838
- Thelephora frustulata Pers. 1801
- Thelephora sinuans Pers. 1822
- Xerocarpus frustulatus (Pers.) P. Karst. 1882[8].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten jest saprotrofem występującym prawie wyłącznie w znacznie rozłożonym drewnie dębów (Quercus) i powodującym białą zgniliznę. Owocnikuje na jego powierzchni w postaci gładkiej lub drobno punktowanej, spękanej, szaro-brązowawej powłoki. Miąższ twardy, brązowawy. Zarodniki elipsoidalne (3,5–7 × 2,5–3,5 µm), gładkie, amyloidalne[9].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Notowany w Ameryce Północnej, Australii, Azji i północnej Europie. W Polsce obserwowany niemal wyłącznie we wschodniej i centralnej części, szczególnie wiele stanowisk odkryto w Białowieskim Parku Narodowym[7]. Wyjątkiem jest zachodniopomorski rezerwat przyrody Sośnica, gdzie odnaleziono go na początku XXI wieku[10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b P.M. Kirk, Index Fungorum [online] [dostęp 2013-08-16] (ang.).
- ↑ C.H. Persoon: Synopsis methodica fungorum. 1801, s. 577.
- ↑ E.M. Fries: Systema mycologicum. T. I. Lundae: Ex Officina Berlingiana, 1821, s. 445.
- ↑ F.V. Mérat: Nouvelle flore des environs de Paris. T. I. Paris. s. 34.
- ↑ C.H. Persoon: Mycologia Europaea. T. I. Erlangen: Palm, 1822, s. 128.
- ↑ P.A. Karsten. Symbolae ad mycologiam Fennicam. VIII. „Meddelanden af Societas pro Fauna et Flora Fennica”. 6, s. 7, 1881.
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ P.M. Kirk, Species Fungorum [online] [dostęp 2013-08-16] (ang.).
- ↑ M. Kuo, Xylobolus frustulatus, [w:] MushroomExpert.Com [online], 2008 [dostęp 2013-08-17] (ang.).
- ↑ M. Stasińska, Contribution to chorology of Xylobolus frustulatus in Poland, „Acta Mycologica”, 43(2), 2008, s. 167–171 (ang.).
