Kolcomysz złotawa

Kolcomysz złotawa
	Acomys russatus
	(Wagner, 1840)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	myszowate
Podrodzina	sztywniaki
Rodzaj	kolcomysz
Gatunek	kolcomysz złotawa
Synonimy
	Mus russatus Wagner, 1840; Mus affinis J.E. Gray, 1843; Acomys lewisi Atallah, 1967; Acomys russatus harrisoni Atallah, 1970;
	Mus russatus Wagner, 1840; Mus affinis J.E. Gray, 1843; Acomys lewisi Atallah, 1967; Acomys russatus harrisoni Atallah, 1970;
Podgatunki
	A. r. russatus (Wagner, 1840); A. r. aegyptiacus Bonhote, 1912;
	A. r. russatus (Wagner, 1840); A. r. aegyptiacus Bonhote, 1912;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kolcomysz złotawa^[8] (Acomys russatus) – gatunek ssaka z podrodziny sztywniaków (Deomyinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Kolcomysz złotawa występuje na Bliskim Wschodzie zamieszkując w zależności od podgatunku^[9]:

A. russatus russatus – Synaj (Egipt), Izrael, Palestyna (Zachodni Brzeg), południowo-zachodnia Syria, Jordania i Półwysep Arabski.
A. russatus aegyptiacus – Pustynia Arabska w Egipcie.

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1840 roku niemiecki zoolog Johann Andreas Wagner nadając mu nazwę Mus russatus^[2]. Holotyp pochodził z Synaju, w Egipcie^[10].

A. russatus był zawsze uważany za odrębny gatunek na podstawie jego morfologii i analiz molekularnych^[9]. Ma niezwykły garnitur chromosomowy (2n = 66, FN = 66 lub większy), podobny do A. lewisi z Jordanii (2n = 66, FN = 76); A. lewisi został zsynonimizowany z A. russatus w 1986 roku^[11]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają dwa podgatunków^[9].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Acomys: gr. ακη akē „ostry punkt”; μυς mus, μυός muos „mysz”^[12].
russatus: łac. russatus „ubrany w czerwień, zaczerwieniony”, od russus „rudy”^[13].
aegyptiacus: łac. Aegyptiacus „egipski, Egipcjanin”, od gr. Αιγυπτιακος Aiguptiakos „z Egiptu”, od Αιγυπτος Aiguptos „Egipt”^[14].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 100–120 mm, długość ogona 68–78 mm, długość ucha 19–22 mm, długość tylnej stopy 20–21 mm; masa ciała 40–77 g^[15].

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Nie potrafi kopać, więc na pustyni szuka dziur w dużych skałach. Jej największymi wrogami to myszy domowe (Mus musculus) przywiezione tam przez człowieka i węże. Gdy myszy domowe są najbardziej aktywne, kolcomysz złotawa potrafi zmienić tryb życia na dzienny.

W 1 miocie na świat przychodzi 6-8 młodych.

Żywi się przede wszystkim owadami^[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Acomys russatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c J.A. Wagner. Beschreibung einiger neuer Nager, welche auf der Reise des Herrn Hofraths von Schubert gesammelt wurden, mit Bezugnahme auf einige andere verwandte Formen. „Abhandlungen der Mathematisch-Physikalischen Klasse der Königlich Bayerischen Akademie der Wissenschaften”. 3, s. 195, 1843. (ang.).
↑ J.E. Gray: List of the specimens of Mammalia in the collection of the British museum. London: The Trustees, 1843, s. 108. (ang.).
↑ S.I. Atallah. A new species of spiny mouse (Acomys) from Jordan. „Journal of Mammalogy”. 48 (2), s. 258, 1967. DOI: 10.2307/1378029. (ang.).
↑ S.I. Atallah. A new subspecies of the Golden spiny mouse, Acomys russatus (Wagner), from Jordan. „Occasional Papers, University of Connecticut”. Biological Science Series. 1, s. 202, 1970. (ang.).
↑ J.L.J. Bonhote. [A further collection of Mammals from Egypt, which he had received from Capt. S. S. Flower]. „Abstracts of the Proceedings of the Zoological Society of London”. 103, s. 3, 1912. (ang.).
↑ ^a ^b G.G. Shenbrot G.G., Acomys russatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-29] (ang.).
↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 258. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 440. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Species: Acomys (Acomys) russatus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-10].
↑ M.B. Qumsiyeh, D.A. Schlüter & A.M. Disi. New records and karyotypes of small mammals from Jordan. „Zeitschrift für Säugetierkunde”. 51, s. 139–146, 1986. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 75, 1904. (ang.).
↑ russatus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-29] (ang.).
↑ aegyptiacus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-29] (ang.).
↑ Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 600. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[itis-1] Acomys russatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Wagner-2] J.A. Wagner. Beschreibung einiger neuer Nager, welche auf der Reise des Herrn Hofraths von Schubert gesammelt wurden, mit Bezugnahme auf einige andere verwandte Formen. „Abhandlungen der Mathematisch-Physikalischen Klasse der Königlich Bayerischen Akademie der Wissenschaften”. 3, s. 195, 1843. (ang.).

[Gray-3] J.E. Gray: List of the specimens of Mammalia in the collection of the British museum. London: The Trustees, 1843, s. 108. (ang.).

[Atallah1967-4] S.I. Atallah. A new species of spiny mouse (Acomys) from Jordan. „Journal of Mammalogy”. 48 (2), s. 258, 1967. DOI: 10.2307/1378029. (ang.).

[Atallah1970-5] S.I. Atallah. A new subspecies of the Golden spiny mouse, Acomys russatus (Wagner), from Jordan. „Occasional Papers, University of Connecticut”. Biological Science Series. 1, s. 202, 1970. (ang.).

[Bonhote-6] J.L.J. Bonhote. [A further collection of Mammals from Egypt, which he had received from Capt. S. S. Flower]. „Abstracts of the Proceedings of the Zoological Society of London”. 103, s. 3, 1912. (ang.).

[iucn-7] G.G. Shenbrot G.G., Acomys russatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-29] (ang.).

[Cichocki&inni-8] W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 258. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-9] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 440. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-10] D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Species: Acomys (Acomys) russatus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-10].

[Qumsiyeh&inni-11] M.B. Qumsiyeh, D.A. Schlüter & A.M. Disi. New records and karyotypes of small mammals from Jordan. „Zeitschrift für Säugetierkunde”. 51, s. 139–146, 1986. (ang.).

[Palmer-12] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 75, 1904. (ang.).

[13] russatus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-29] (ang.).

[14] aegyptiacus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-29] (ang.).

[Denys&inni-15] Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 600. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]