Zakłady Przemysłowe R-1
Zakłady Przemysłowe R–1 (także Przedsiębiorstwo Kowarskie Kopalnie, ros. Предприятие Кузнецкие Рудники) – kryptonim zakładów przeróbki rud uranu działających w Polsce Ludowej od 1 stycznia 1948 roku. Zakłady powstały na podstawie umowy międzypaństwowej z września 1947 roku między rządami RP i ZSRR[1]. Swą działalnością obejmowały obszar całego kraju, ze szczególnym uwzględnieniem Dolnego Śląska i ziemi kłodzkiej w Sudetach. Prace były prowadzone i finansowane przez ZSRR. Polegały one na badaniach wszystkich dostępnych wyrobisk podziemnych oraz towarzyszących im hałd, a później badaniach geologicznych wytypowanych obszarów. Po wstępnych badaniach obiecujący okazał się tylko rejon Sudetów.
Zakłady te obejmowały m.in. kopalnie w Kowarach (centrala), Radoniowie i Kletnie w pobliżu Stronia Śląskiego. W samych Kowarach obejmowały kopalnie: "Wolność", "Redensglück", "Liczyrzepa" i "Podgórze"[2]. W Kletnie należała do nich kopalnia "Kopaliny".
Działały głównie do połowy lat 50. XX wieku. W Kowarach pracowały jeszcze do 1973 roku[3]. Później głównie przetwarzano znajdujące się na hałdach ubogie rudy uranu. Całość odzyskanego uranu, bądź wcześniej urobku w Zakładach Przemysłowych R–1, była sprzedawana[potrzebny przypis] do ZSRR.
Zobacz też
- ↑ Wydobycie i przerób rudy uranu w Polsce w latach 1948-72. [dostęp 2014-02-27].
- ↑ Szlak tradycji górniczych w Kowarach, mapa turystyczna w skali 1:10 000, Geocentrum Wrocław Witold Placek, Wrocław, bez roku wydania, ISBN 978-83-935105-0-4.
- ↑ Historia: Sztolnie Kowary. www.sztolniekowary.com. [dostęp 2014-02-27].
Linki zewnętrzne
- Wojciech Rejman: Kopalnie uranu w Polsce, Wiedza i Życie
- Galeria zdjęć naziemnej części Zakładów Przemysłowych R–1 (część I, część II)
- Robert Borzęcki: Górnictwo rud uranu w Polsce