Jezioro Myczkowskie
49°25′16″N 22°25′27″E/49,421111 22,424167 Widok na jezioro z korony zapory (widok na południe). Po prawej Berdo i Rezerwat przyrody Nad Jeziorem Myczkowieckim. Perspektywę zamyka Jawor. | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Lokalizacja | |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
2 km² |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • maksymalna |
|
| Hydrologia | |
| Rzeki zasilające | |
| Rzeki wypływające |
San |
Położenie na mapie Karpat  | |
Położenie na mapie Beskidów Wschodnich  | |
Położenie na mapie Bieszczadów Zachodnich  | |
| 49°25′16″N 22°25′27″E/49,421111 22,424167
| |
Jezioro Myczkowskie[1] (Zbiornik Myczkowiecki, Jezioro Myczkowieckie) – zbiornik retencyjny położony w województwie podkarpackim, na Sanie. Budowę prowadzono w latach 1921–1925, a następnie w latach 1956–1960 podwyższono zaporę i dokończono budowę elektrowni.
Historia i charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Jezioro Myczkowskie jest sztucznym zbiornikiem wodnym o powierzchni ok. 2 km², głębokości od 5 do 15 m i pojemności 11 mln m³. Wokół jeziora znajdują się tereny o walorach turystycznych i uzdrowiskowych. Zbiornik powstał jako część Zespołu Elektrowni Wodnych Solina-Myczkowce i pełni rolę zbiornika wyrównawczego.
Projekt wykorzystania pętli Sanu koło Myczkowiec powstał w 1921 roku. Autorem był profesor K. Pomianowski. Przewidywał on wybudowanie zapory o wysokości około 15 m, a następnie ujęcie wody kanałem otwartym i sztolnią bezciśnieniową oraz elektrowni o mocy 3,51 MW i produkcji średniej rocznej około 19 mln kWh. Przewidywany do wykorzystania spad wynosił 14 m. Budowę prowadziło w latach 1921–1923 francusko-belgijskie Towarzystwo Akcyjne Elektrosan. Wobec braku funduszy, budowę przerwano w 1925 roku, choć brakowało do zakończenia zaledwie 300 tys. zł. Wykonany i zapłacony był m.in. tzw. jaz Stoneya[a]. Wykonana była część zapory, kanał z ujęciem, sztolnia oraz fundamenty elektrowni[3].
Po zakończeniu II wojny światowej przystąpiono ponownie do projektowania zbiornika i elektrowni wodnej w Myczkowcach w warszawskim biurze Projektów Siłowni Wodnych, Projekt przewidywał częściowe wykorzystanie wykonanych już obiektów. Piętrzenie zapory podniesiono, dzięki czemu pojemność zbiornika wzrosła do 10,9 mln m³, a moc elektrowni do 8,3 MW. Na podstawie tego projektu rozpoczęto 1956 roku ponownie budowę. Generalnym wykonawcą było Krakowskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Wodno-Inżynieryjnego, a podwykonawcami: Elektromontaż-Południe, Elektrobudowa, Mostostal i inne. Dwa turbozespoły z turbinami Kaplana o mocy 4150 kW przy 300 obr./min dostarczone zostały przez firmę Ganz Mavag z Węgier. Generatory miały moc 5200 MVA. Budynek elektrowni usytuowany jest na końcu sztolni w miejscowości Zwierzyń.
Jezioro Myczkowskie tworzy zapora ziemna o długości 386 m. Szerokość korony zapory wynosi 9 m, maksymalna szerokość w podstawie 108 m, a wysokość 17,5 m. Usypana jest z pospółki żwirowo-piaskowej z dużą zawartością części ilastych i pylastych. Szczelność zapewnia jądro ilaste znajdujące się w środkowej części korpusu. Zapora w środku posiada betonową część przelewową zamykaną zamknięciami segmentowymi. Część betonowa składa się z przelewów oraz ujęcia wody do sztolni elektrowni. Nad przelewami znajduje się most drogowy szerokości 4 m[4].
-
Zapora widziana od strony zalewu z prawego brzegu. -
Urządzenia zapory.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Rezerwat przyrody Nad Jeziorem Myczkowieckim
- Rezerwat przyrody Przełom Sanu pod Grodziskiem
- Mistrzostwa Świata Juniorów w Wędkarstwie Muchowym (2018)
- sztuczne zbiorniki wodne w Polsce
- Jezioro Solińskie
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Francis Stoney (1837–1897) był irlandzkim inżynierem, który opracował i opatentował kilka urządzeń śluzowych znanych później pod jego imieniem[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 224, ISBN 83-239-9607-5.
- ↑ Obituary. Francis Goold Morony Stoney, 1837–1897. „Minutes of the Proceedings”. 130, s. 316–318, 1897. DOI: 10.1680/imotp.1897.19280.
- ↑ Zalew Myczkowski – charakterystyka.
- ↑ Dane techniczne zapory w Myczkowcach i Solinie. solina.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-26)]..
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Fotoreportaż w portalu Ekoportal.eu – Zespół Elektrowni Wodnych Solina-Myczkowce. ekoportal.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-01-29)].
- Dane techniczne zapory w Myczkowcach i Solinie. solina.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-26)].
- Zalew Myczkowski – charakterystyka