Ziarnojadek siwy
| Sporophila plumbea[1] | |||
| (zu Wied-Neuwied, 1830) | |||
;_Serra_da_Canastra_National_Park,_Minas_Gerais,_Brazil.jpg) Samica | |||
 Samiec | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
ziarnojadek siwy | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Ziarnojadek siwy[5][6] (Sporophila plumbea) – gatunek małego ptaka z rodziny tanagrowatych (Thraupidae). Występuje w środkowej i północnej części Ameryki Południowej. Nie jest zagrożony[4].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten jako pierwszy opisał Maximilian zu Wied-Neuwied w 1830 roku. Holotyp pochodził z Campo Geral we wschodniej Brazylii[2]. Wyróżnia się 3 podgatunki: S. p. colombiana (Sharpe, 1888), S. p. whiteleyana (Sharpe, 1888) i S. p. plumbea (zu Wied-Neuwied, 1830)[2][7]. Populację z południowo-wschodniej Brazylii, uznawaną dotąd za ziarnojadka siwego, wydzielono w 2013 roku jako odrębny gatunek o nazwie S. beltoni (ziarnojadek araukariowy)[8].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Niewielki ptak o silnym dziobie i czarnych oczach. Samce są szare z białym podbródkiem i jasnoszarym brzuchem, z białymi plamami na skrzydłach. Samice są oliwkowo-brązowe na grzbiecie i płowożółte w spodniej części ciała, nie mają charakterystycznych dla samców białych plam na skrzydłach[9].
Długość ciała 10,5–11 cm; masa ciała 8,8–12 g[10][11].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Ziarnojadek siwy występuje na znacznych obszarach Brazylii, Boliwii, Gujany, Kolumbii i Wenezueli. Spotykany jest także w skrajnie północno-wschodniej Argentynie, skrajnie południowo-wschodnim Peru, wschodnim Paragwaju, Surinamie i Gujanie Francuskiej. Występuje do wysokości 1500 m n.p.m. Jest gatunkiem osiadłym[4][12].
Poszczególne podgatunki zamieszkują[7]:
- S. p. colombiana – północna Kolumbia
- S. p. whiteleyana – wschodnia Kolumbia, Wenezuela, region Gujana i północna Brazylia
- S. p. plumbea – środkowa i południowa Brazylia, południowo-wschodnie Peru, północna Boliwia, Paragwaj i północno-wschodnia Argentyna
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Jego głównym habitatem są rozległe łąki z wysoką roślinnością, często w sąsiedztwie wody. Często tworzy stada z innymi gatunkami ziarnojadków[9]. Żywi się ziarnami traw[10].
Status i ochrona[edytuj | edytuj kod]
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN ziarnojadek siwy od 1988 roku klasyfikowany jest jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako nieliczny i rozmieszczony plamowo. Ze względu na brak widocznych zagrożeń organizacja BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za stabilny[4][13].
Jedyną ostoją ptaków IBA, w której występuje ten gatunek, jest według BirdLife International South Central Rupununi w Gujanie[12].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Sporophila plumbea, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c Plumbeous Seedeater (Sporophila plumbea). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-20)]. (ang.).
- ↑ Denis Lepage: Plumbeous Seedeater Sporophila plumbea (zu Wied, 1830) – synonyms. Avibase. [dostęp 2021-07-04]. (ang.).
- ↑ a b c d Sporophila plumbea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Sporophilinae Ridgway, 1901 (1853) - ziarnojadki - Seedeaters (wersja: 2020-07-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-06-26].
- ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 373, 1999.
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Tanagers and allies. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-07-04]. (ang.).
- ↑ Márcio Repenning & Carla Suertegaray Fontana. A New Species of Gray Seedeater (Emberizidae: Sporophila) from Upland Grasslands of Southern Brazil. „The Auk”. 130 (4), s. 791–803, 2013.
- ↑ a b Plumbeous Seedeater Sporophila plumbea. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-07-04]. (ang.).
- ↑ a b Jaramillo, A. and G. M. Kirwan: Plumbeous Seedeater (Sporophila plumbea), version 1.0. [w:] Birds of the World (J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie, and E. de Juana, Editors) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2021-03-21]. (ang.).
- ↑ Josep del Hoyo, Andrew Elliott, David Christie (red.): Handbook of the Birds of the World. T. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 649. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).
- ↑ a b Data table and detailed info: Plumbeous Seedeater Sporophila plumbea. BirdLife International. [dostęp 2021-07-04]. (ang.).
- ↑ Species factsheet: Plumbeous Seedeater Sporophila plumbea. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-07-04]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).