Zmięk łęgowy
| Rhagonycha lignosa | |||
| (Müller, 1764) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj |
Rhagonycha s.str. | ||
| Gatunek |
zmięk łęgowy | ||
| Synonimy | |||
| |||
Zmięk łęgowy[1] (Rhagonycha lignosa) – gatunek chrząszcza z rodziny omomiłkowatych i podrodziny Cantharinae. Zamieszkuje zachód palearktycznej Eurazji.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1764 roku przez Ottona Friedricha Müllera pod nazwą Cantharis lignosa[2][3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Chrząszcz o wydłużonym ciele długości od 5 do 7 mm, u samców szczególnie długim i wąskim. Głowę ma całą czarną[4][1], pozbawioną guzka między nasadami czułków, u samca zaopatrzoną w szczególnie duże, wyłupiaste oczy[4]. Barwa czułków jest żółtobrązowa z jaśniejszymi członami podstawowymi[1]. Przedplecze ma zaokrągloną krawędź przednią, niezaostrzone kąty tylne i niewklęsłą krawędź tylną[4]. Jego kolor, podobnie jak tarczki, jest jednolicie czarny. Pokrywy mogą być w całości żółte, częściej jednak mają mniej lub bardziej rozlegle zaczernione wierzchołki. Odwłok nakrywają w całości. Odnóża są w całości żółte[4][1] i mają rozdwojone wierzchołki wszystkich pazurków. Genitalia samca mają edeagus zaopatrzony w tarczkę grzbietową[4].
Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Owad rozmieszczony na nizinach i wyżynach, rzadszy na pogórzach, a w niższe góry wkraczający tylko dolinami rzecznymi[5]. Zasiedla lasy liściaste i mieszane, zwłaszcza ich skraje, a także polany i pobliskie lasom łąki[1][5]. Osobniki dorosłe obserwuje się od maja do sierpnia ze szczytem pojawu w czerwcu[6]. Chętnie siadają na kwitnących selerowatych oraz na spodzie liści drzew i krzewów, zwłaszcza buków, młodych dębów i leszczyn[6][5]. Żerują na pyłku kwiatowym i owadach[1]. Samica składa około 80 jaj. Rozwój zarodkowy trwa 11 dni. Z jaj klują się przedlarwy, które dopiero po 4 lub 5 dniach linieją do właściwego stadium larwalnego[5]. Larwy są drapieżnikami polującymi na drobne bezkręgowce[1]. Przepoczwarczenie ma miejsce w próchniejącym drewnie drze liściastych[5].
Gatunek palearktyczny, znany z Irlandii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Luksemburga, Niemiec, Austrii, Włoch, Estonii, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Czarnogóry, Albanii, Rumunii, Bułgarii, Grecji[7], europejskiej części Rosji i Turcji[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Rhagonycha lignosa – Zmięk łęgowy. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2023-08-18].
- ↑ O.F. Müller: Fauna insectorum fridrichsdalina, sive Methodica descriptio insectorum agri fridrichsdalensis, cum characteribus genericis et specificis, nominibus trivialibus, locis natalibus, iconibus allegatis, novisque pluribus speciebus additis. Hafniae et Lipsiae: Frid. Gleditsch, 1764.
- ↑ a b Sergey V. Kazantsev. An annotated checklist of Cantharoidea (Coleoptera) of Russia and adjacent territories. „Russian Entomological Journal”. 20 (4), s. 387–410, 2011. DOI: 10.15298/rusentj.20.4.05.
- ↑ a b c d e Arved Lompe: Gattung Rhagonycha Eschsch.. [w:] Käfer Europas [on-line]. Coleonet.de, 2010. [dostęp 2023-08-18].
- ↑ a b c d e Antoni Kuśka, Omomiłki (Coleoptera, Cantharidae): Cantharinae i Silinae Polski, „Monografie Fauny Polski”, 21, Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN, 1995.
- ↑ a b B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Buprestoidea, Elateroidea i Cantharoidea. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (10), 1985.
- ↑ Rhagonycha (Rhagonycha) lignosa (Linnaeus, 1758). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2023-08-18].