Zygmunt Grochocki
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
Zygmunt Grochocki (ur. 9 listopada 1922 w Barłożnie, zm. 20 marca 1943 w Nantes) – harcerz, sodalis, konspirator okresu II wojny światowej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn Bernarda (nauczyciel[1]). Od 1936 uczęszczał do Państwowego Gimnazjum w Starogardzie Gdańskim. W 1938 przystąpił do sodalicji mariańskiej i po ukończeniu kursu formacyjnego został jej konsultorem. Mając zdolności oratorskie (nazywano go „Cyceronem”[2]) udzielał się deklamując poezję patriotyczną. Był harcerzem 1 Starogardzkiej Drużyny Harcerzy im. Tadeusza Kościuszki[3][4].
Nie mogąc kontynuować edukacji po wybuchu wojny – rozpoczął pracę w gospodarstwie rolnym, a jesienią zatrudnił się w cukrowni w Pelplinie. Wiosną 1941 podjął pracę w Starogardzie jako pracownik budowlany. Razem z byłymi uczniami gimnazjum podjął działalność konspiracyjną i w tym samym roku wstąpił do „Jaszczurki”. Być może był związany z Związkiem Jaszczurczym[5].
W lipcu 1942 został wcielony do Wehrmachtu, gdzie kontynuował działalność konspiracyjną, początkowo w Malborku, a następnie w miejscach stacjonowania swojej jednostki – najpierw w Holandii, a potem we Francji. Służył w 108 pułku grenadierów 38 Dywizji Piechoty w Nantes. Tutaj wszedł w kontakt z konspiracją francuską (Forces Françaises de l`Interieur). W wyniku zdrady został aresztowany na początku lutego 1943 i stanął przed sądem wojennym, który skazał go na karę śmierci za zdradę. Wyrok wykonano 20 marca (mógł pożegnać się z rodziną, pisząc list[1]). Ciało Grochockiego po ekshumacji w 1947 spoczęło na Cmentarzu Bohaterów Państw Sprzymierzonych[5].
Rada Miejska Starogardu upamiętniła go 27 marca 2019 nadając imię Grochockiego skwerowi u zbiegu ul. gen. Józefa Hallera i Adama Mickiewicza[4].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b SZUBARCZYK: Kociewskie kamienie na szaniec [online], Portal Pomorza, 11 maja 2021 [dostęp 2021-08-18] (pol.).
- ↑ Pomorscy jaszczurkowcy w walce z okupantem niemieckim (1941–1945) [online], Przystanek Historia [dostęp 2021-08-18] (pol.).
- ↑ R. Szwoch, Zygmunt Grochocki, [w:] Lista strat działaczy obozu narodowego w latach 1939-1955, red. W.J. Muszyński, J. Mysiakowska-Muszyńska, t. 1, Warszawa 2010, s. 126.
- ↑ a b Zginął, by inni mogli żyć. Teraz ma swój skwerek w Starogardzie [online], Starogard Gdański - Tu rodzą się gwiazdy, 27 marca 2019 [dostęp 2021-08-18] (pol.).
- ↑ a b R. Szwoch, Zygmunt Grochocki, [w:] Lista strat działaczy obozu narodowego w latach 1939-1955, red. W.J. Muszyński, J. Mysiakowska-Muszyńska, t. 1, Warszawa 2010, s. 127.