Złoty Dach

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Złoty Dach
Goldenes Dachl
Symbol zabytku nr rej. 64161
Ilustracja
Widok z południa (2008)
Państwo

 Austria

Miejscowość

Innsbruck

Adres

Herzog-Friedrich-Strasse 15

Typ budynku

wykusz

Styl architektoniczny

późny gotyk

Ukończenie budowy

lata 90. XV wieku

Położenie na mapie Innsbrucku
Mapa konturowa Innsbrucku, w centrum znajduje się punkt z opisem „Złoty Dach”
Położenie na mapie Austrii
Mapa konturowa Austrii, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Złoty Dach”
Położenie na mapie Tyrolu
Mapa konturowa Tyrolu, w centrum znajduje się punkt z opisem „Złoty Dach”
Ziemia47°16′07,0″N 11°23′35,9″E/47,268611 11,393306
Multimedia w Wikimedia Commons

Złoty Dach (niem. Goldenes Dachl) – późnogotycki wykusz z pozłaconym dachem pałacu Neuer Hof z XV wieku w Innsbrucku w Austrii, jeden z symboli miasta[1].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Budynek Neuer Hof[2] pierwotnie stanowił pałac księcia Fryderyka IV Habsburga[3]. Złoty Dach powstał w latach 90. XV wieku[4]. Projekt przypisuje się Jörgowi Köldererowi, autorstwo rzeźb Nikolausowi Türingowi (zm. 1517) oraz Gregorowi Türingowi (ur. około 1475, zm. 1543)[5]. Rzeźby wykonano z piaskowca z Mittenwaldu[5]. Głównym celem ornamentów Złotego Dachu było zaznaczenie obecności cesarza w mieście[6][7]. Współcześnie w budynku pałacu znajduje się muzeum[8].

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Pałac zamyka od północy ulicę Herzog-Friedrich Strasse[9]. Jego elewacja jest pomalowana na biało, z rzędami okien z czarnymi okiennicami, pod którymi umieszczono donice z czerwonymi kwiatami[10].

Nazwa wykusza pochodzi od dachu ponad wielką późnogotycką[11] loggią; dach został wykonany z 2657[10] polerowanych miedzianych dachówek[6], złoconych[12]. Z wykusza rozciąga się widok na plac przed budynkiem[4].

Na płaskorzeźbach wykusza znajduje się wizerunek cesarza Maksymiliana I Habsburga z jego dwoma żonami: Biancą Marią Sforzą obok niego oraz Marią Burgundzką w rogu po jego prawej stronie[6]. Reliefy obejmują także wizerunki postaci konnych z lancami (reprezentujące armie Habsburgów i Tyrolu[13]), małp, psa i innych zwierząt[10]. Pod tymi płaskorzeźbami znajdują się tarcze herbowe terytoriów, które cesarz Maksymilian uważał za jego własność[6].

Galeria[edytuj | edytuj kod]

  • Widok z południa na pałac (2013)
    Widok z południa na pałac (2013)
  • Widok z wieży (2006)
    Widok z wieży (2006)
  • Koncert w loggii (2022)
    Koncert w loggii (2022)
  • Sterczyny na dachu (2010)
    Sterczyny na dachu (2010)
  • Sklepienie loggii (2019)
    Sklepienie loggii (2019)
  • Malowidła na wykuszu (2015)
    Malowidła na wykuszu (2015)
  • Tarcze herbowe (2013)
    Tarcze herbowe (2013)
  • Źródełko na elewacji (2023)
    Źródełko na elewacji (2023)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Austria, Michelin Tyre Public Limited Company, 2007, s. 175 [dostęp 2023-12-17] (ang.).
  2. ↑ Insight Guides Western Europe, Apa Publications (UK) Limited, 1 maja 2018, ISBN 978-1-78919-601-6 [dostęp 2023-12-17] (ang.).
  3. ↑ Thomas Wallace Knox, The Boy Travellers in Central Europe: Adventures of Two Youths in a Journey Through France, Switzerland, and Austria, with Excursions Among the Alps of Switzerland and the Tyrol, Harper & brothers, 1893, s. 406 [dostęp 2023-12-17] (ang.).
  4. ↑ a b Rough Guides, The Rough Guide to Europe On A Budget, Rough Guides UK, 1 lutego 2010, ISBN 978-1-4053-8600-5 [dostęp 2023-12-17] (ang.).
  5. ↑ a b Pierre Terjanian i inni, The Last Knight: The Art, Armor, and Ambition of Maximilian I, Metropolitan Museum of Art, 2 października 2019, s. 90, ISBN 978-1-58839-674-7 [dostęp 2023-12-17] (ang.).
  6. ↑ a b c d Colum Hourihane, The Grove Encyclopedia of Medieval Art and Architecture, Oxford University Press, 2012, s. 379, ISBN 978-0-19-539536-5 (ang.).
  7. ↑ Gordon Campbell, The Grove Encyclopedia of Northern Renaissance Art, OUP USA, 26 listopada 2009, s. 313, ISBN 978-0-19-533466-1 [dostęp 2023-12-17] (ang.).
  8. ↑ Krista Dana, The Alps, Hunter Publishing, Inc, 2007, s. 77, ISBN 978-1-58843-649-8 [dostęp 2023-12-17] (ang.).
  9. ↑ Laverne Ferguson-Kosinski, Darren Price, Europe by Eurail 2015: Touring Europe by Train, Rowman & Littlefield, 4 listopada 2014, s. 237, ISBN 978-1-4930-1636-5 [dostęp 2023-12-17] (ang.).
  10. ↑ a b c Faye Day, Every Nook and Cranny: a World Travel Guide: Book 3, Xlibris Corporation, 27 października 2018, ISBN 978-1-5434-0794-5 [dostęp 2023-12-17] (ang.).
  11. ↑ Austria Bundespressedienst, The Austrian Year Book, Austrian Federal Press Department, 1929, s. 60 [dostęp 2023-12-17] (ang.).
  12. ↑ Innsbruck i złota jesień średniowiecza… - Kraków Otwarty na Świat [online], www.krakow.pl [dostęp 2023-12-17].
  13. ↑ Larry Silver, Marketing Maximilian: The Visual Ideology of a Holy Roman Emperor, Princeton University Press, 14 czerwca 2022, ISBN 978-0-691-24589-8 [dostęp 2023-12-17] (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Złoty_Dach&oldid=72252934”