Adiutant

Adiutant – oficer przydzielony w charakterze pomocnika do dowódcy, od dowódcy oddziału (batalionu, dywizjonu) wzwyż. Adiutant załatwiał sprawy personalne i kierował służbą wewnętrzną jednostki^[1].
Fligeladiutant^[2] (niem. Flügeladjutant) – dawniej oficer pełniący służbę adiutanta przy osobach panujących (adiutant przyboczny)^[3].
Adiutant (fr. Adjudant) – stopień wojskowy we Francuskich Siłach Zbrojnych oraz Legii Cudzoziemskiej.
Adiutant major – stanowisko w wojsku francuskim równorzędne stanowisku adiutanta formacji względnie oddziału w Wojsku Polskim^[1].
Adiutant polowy – termin używany w Polsce, w latach 1815–1830 – oznaczał adiutanta dowódcy oddziału w przeciwstawieniu do adiunkta sztabu, czyli oficera zajętego pracą kancelaryjną^[1].
Generał adiutant – funkcja w armii I Rzeczypospolitej i innych ówczesnych armiach
Adiutantura – kancelaria dowództwa, na której czele stał adiutant^[1].

W Polsce, za Stanisława Augusta, fligeladiutanci nosili mundur biały z niebieskimi wyłogami, kamizelkę i spodnie niebieskie, ozdoby złote. Za Księstwa Warszawskiego było czterech fligeladiutantów (płk Hipolit Błeszyński, płk Franciszek Paszkowski, płk Czesław Pakosz i mjr Piotr Strzyżewski), którzy nosili mundur adiutantów polowych ze srebrną szarfeczką na prawym ramieniu. Za Królestwa Kongresowego było nie więcej niż sześciu fligeladiutantów (Czapski, Byszewski, Kierkor, Szydłowski, Dzierżanowski i Zakrzewski), którzy nosili mundur adiutantów polowych ze specjalnym haftem na kołnierzu^[3].

Zobacz też

Oficer ordynansowy
Włodzimierz Ledóchowski – fligeladiutant cesarza Austrii Karola I Habsburga
Adam Michał Zamoyski – fligeladiutant cara Mikołaja II Romanowa

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Encyklopedia Wojskowa 1931 ↓, s. 12.
↑ fligeladiutant [w:] Słownik języka polskiego [online], PWN [dostęp 2022-12-09].
↑ ^a ^b Encyklopedia Wojskowa 1932 ↓, s. 646.

Bibliografia

Encyklopedia Wojskowa. Otton Laskowski (red.). T. I: A.a – Custoza. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Oświatowy, 1931.
Encyklopedia Wojskowa. Otton Laskowski (red.). T. II: Cuszima - Garibaldyści. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Oświatowy, 1932.

[CITEREFEncyklopedia_Wojskowa193112-1] Encyklopedia Wojskowa 1931 ↓, s. 12.

[2] fligeladiutant [w:] Słownik języka polskiego [online], PWN [dostęp 2022-12-09].

[CITEREFEncyklopedia_Wojskowa1932646-3] Encyklopedia Wojskowa 1932 ↓, s. 646.

[1]

[2]

[3]