Len złocisty
| |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
len złocisty | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Linum flavum L. Sp. pl. 1:279. 1753[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Len złocisty[4] (Linum flavum L.) – gatunek rośliny z rodziny lnowatych (Linaceae).
Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]
Występuje od Turcji i rejonu Kaukazu poprzez południowo-wschodnią Europę po Polskę, Niemcy i Austrię na północy i zachodzie[5]. W Polsce jest bardzo rzadki, głównie spotykany jest na południu kraju: na Wyżynie Małopolskiej, Wyżynie Lubelskiej, Roztoczu i w okolicach Przemyśla. W Karpatach znane było tylko jedno stanowisko w Bieczu, podane w 1857 r., jednak wyginął już na nim[6]. Najliczniejsze populacje znajdują się na Wyżynie Lubelskiej[7].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Łodyga
- Wzniesiona, o wysokości 30-50 cm. Jest górą rozgałęziona i ma uskrzydlone krawędzie[7].
- Liście
- Ulistnienie skrętoległe. Liście mają 3-5 nerwów i łopatkowaty kształt. Są najszersze w górnej połowie, wierzchołek mają krótko zaostrzony. U nasady zamiast przylistków mają dwa gruczoły[8].
- Kwiaty
- Żółte, w liczbie kilku zebrane w wierzchotkę na szczycie łodygi. Działki kielicha lancetowatojajowate, o gruczołowato orzęsionych brzegach, jednonerwowe. Dwukrotnie dłuższe od działek płatki są jajowate. Znamię słupka maczugowate[8]. Nitki pręcików zrastają się nasadami tworząc pierścień wokół słupka. Pomiędzy płodnymi pręcikami są bezpłodne prątniczki[7].
-
Morfologia -
Pokrój -
Kwiaty -
Owoce i nasiona
.jpg)
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
Bylina, hemikryptofit. Występuje na suchych łąkach i zboczach. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Rozmnaża się wyłącznie przez nasiona. Liczba chromosomów 2n = 30[6]. Gatunek charakterystyczny dla Ass. Cirsio-Brachypodion pinnati i Ass. Inuletum ensifoliae[9].
Zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]
Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)[10] w grupie gatunków rzadkich (kategoria zagrożenia R). W wydaniu z 2016 roku otrzymała kategorię VU (narażony)[11].
Głównym zagrożeniem jest zanikanie siedlisk. Następuje to z powodu intensywnego wypasu, zalesiania lub samorzutnego zarastania drzewami i krzewami kserotermicznych muraw na których występuje, a czasami ich zamiany na pola uprawne[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-22] (ang.).
- ↑ a b The Plant List. [dostęp 2017-03-05].
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ Taxon: Linum flavum L.. USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Germplasm Resources Information Network – (GRIN). [dostęp 2010-05-22]. (ang.).
- ↑ a b Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
- ↑ a b c d Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
- ↑ a b Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- ↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.