Smużyna płożąca: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne
Panek (dyskusja | edycje)
rozbudowa
Linia 14: Linia 14:
| rodzaj = ''[[Callisia]]''
| rodzaj = ''[[Callisia]]''
| łacina = Callisia repens
| łacina = Callisia repens
| autor = (Jacq.)|L.
| autor = ([[Nikolaus Joseph von Jacquin|Jacq.]]) [[Karol Linneusz|L.]]
| cytat = Sp. pl. ed. 2, 1:62. 1762
| cytat = Sp. pl. ed. 2, 1:62. 1762
| synonim = ''Hapalanthus repens'' Jacq.
| synonim = ''Hapalanthus repens'' Jacq.
Linia 20: Linia 20:
}}
}}


'''''Callisia repens''''', popularnie nazywana smużyną płożącą – [[gatunek (biologia)|gatunek]] rośliny należący do rodziny [[komelinowate|komelinowatych]] (''Commelinaceae'')<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko=Throll |imię=Angelika |tytuł=650 roślin pokojowych |miejsce=Warszawa |data=2008 |isbn=978- 83-258-0031-4}}</ref>. Pochodzi z Ameryki Środkowej, południowej części Ameryki Północnej (północny i środkowy Meksyk) oraz północnej części Ameryki Południowej, rozprzestrzeniła się też na [[Floryda|Florydzie]] i w [[Teksas]]ie<ref>{{Cytuj stronę |url=http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/taxgenform.pl?language=en |tytuł=Germplasm Resources Information Network (GRIN)|data dostępu = 2010-03-01}}</ref>. W wielu krajach, również w Polsce jest uprawiana jako roślina ozdobna. Czasami błędnie nazywana jest [[trzykrotka|trzykrotką]].
'''''Callisia repens''''', popularnie nazywana smużyną płożącą – [[gatunek (biologia)|gatunek]] rośliny należący do rodziny [[komelinowate|komelinowatych]] (''Commelinaceae'')<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko=Throll |imię=Angelika |tytuł=650 roślin pokojowych |miejsce=Warszawa |data=2008 |isbn=978- 83-258-0031-4}}</ref>. Pochodzi z Ameryki (naturalne stanowiska od Argentyny po Meksyk i Antyle), rozprzestrzeniła się też na [[Floryda|Florydzie]] i w [[Teksas]]ie<ref>{{Cytuj stronę |url=http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/taxgenform.pl?language=en |tytuł=Germplasm Resources Information Network (GRIN)|data dostępu = 2010-03-01}}</ref>. Zdziczałe formy uprawne znajdowane są również w innych miejscach, m.in. w [[Park Narodowy Krugera|Parku Narodowym Krugera]] w Południowej Afryce<ref>{{cytuj pismo|nazwisko=Foxcroft|imię=Llewellyn C.|nazwisko2=Richardson|imię2=David M.|nazwisko3=Wilson|imię3=John R. U.|tytuł=Ornamental Plants as Invasive Aliens: Problems and Solutions in Kruger National Park, South Africa |czasopismo=Environmental Management|wydawca=Springer|wydanie=1| wolumin=41|strony=32–51|issn=0364-152X|język=en|data=styczeń 2008| doi=10.1007/s00267-007-9027-9}}</ref>. W wielu krajach, również w Polsce, jest uprawiana jako roślina ozdobna. Czasami błędnie nazywana jest [[trzykrotka|trzykrotką]].


=== Morfologia i ekologia ===
=== Morfologia i ekologia ===
Niewielkich rozmiarów [[Bylina (botanika)|bylina]] o delikatnych, kruchych i fioletowo nabiegłych pędach. Liście drobne, żywozielone. W swoim naturalnym środowisku rośnie w poszyciu lasów tropikalnych. Rośnie szybko, rozmnaża się łatwo przez długie, płożące się pędy, które ukorzeniają się w każdym węźle, jeśli tylko znajdzie się on na ziemi<ref name=E>{{Cytuj książkę |nazwisko=zbiorowe |tytuł=Rośliny ogrodowe |wydawca=Könemann |data=2005 |isbn=978-3-8331-1916-3}}</ref>. Latem tworzy liczne, białe, drobne i mało ozdobne kwiaty<ref name=E/>.
Niewielkich rozmiarów [[Bylina (botanika)|bylina]] o delikatnych, kruchych i fioletowo nabiegłych pędach. Liście drobne, żywozielone. W swoim naturalnym środowisku rośnie w poszyciu lasów tropikalnych. W Meksyku jest charakterystyczna dla pierwotnych lasów zrzucających liście w porze suchej, jednak znajdowana jest również w niektórych zbiorowiskach wtórnych<ref>{{cytuj pismo|nazwisko=Castillo-Campos|imię=Gonzalo|nazwisko2=Halffter|imię2=Gonzalo|nazwisko3=Moreno|imię3=Claudia E.|tytuł=Primary and secondary vegetation patches as contributors to floristic diversity in a tropical deciduous forest landscape |czasopismo=Biodiversity and Conservation|wydawca=Springer|wydanie=7|wolumin=17|strony=1701–1714|issn=0960-3115|język=en|data=czerwiec 2008|doi=10.1007/s10531-008-9375-7}}</ref>. Rośnie szybko, rozmnaża się łatwo przez długie, płożące się pędy, które ukorzeniają się w każdym węźle, jeśli tylko znajdzie się on na ziemi<ref name=E>{{Cytuj książkę |nazwisko=zbiorowe |tytuł=Rośliny ogrodowe |wydawca=Könemann |data=2005 |isbn=978-3-8331-1916-3}}</ref>. Latem tworzy liczne, białe, drobne i mało ozdobne kwiaty<ref name=E/>. Optymalne warunki wzrostu ma w temperaturze 18&nbsp;°C–22&nbsp;°C w ciągu dnia i co najmniej 12&nbsp;°C nocą. Przy odpowiednim nawodnieniu nie ma szczególnych wymagań glebowych<ref>{{cytuj pismo|nazwisko=Long-hai|imię=Zheng|nazwisko2=Long|imię2=Ma|nazwisko3= Yong|imię3=Deng|nazwisko4=Yi|imię4=Zhang| tytuł=Cultivation of Callisia repens and application in urban landscape|czasopismo=Pratacultural Science|język=en|data=czerwiec 2009|url=http://en.cnki.com.cn/Article_en/CJFDTOTAL-CYKX200906042.htm}}</ref>.


Liczba chromosomów: [[diploid|2n]]=14<ref>{{cytuj pismo|nazwisko=Elias|imię=Thomas S.|tytuł=Chromosome Numbers of Phanerogams. 2|czasopismo=Annals of the Missouri Botanical Garden|wydanie=2|wolumin=54|strony=178–181 |język=en|data=1967|url=http://www.jstor.org/stable/2395003}}</ref>.
=== Zastosowanie ===
=== Zastosowanie ===
W krajach o ciepłym klimacie (strefy 9-11) jest uprawiana w gruncie jako roślina ozdobna. W Polsce jest uprawiana jako [[rośliny pokojowe|roślina pokojowa]]. Może być uprawiana samodzielnie w wiszących doniczkach, lub jako [[roślina okrywowa]] w dużych donicach pod większymi roślinami. Nadaje się do uprawy w szklanych naczyniach. Uprawiane są również inne gatunki z tego rodzaju: ''[[Callisia fragrans]]'' i ''[[Callisia elegans]]''.
W krajach o ciepłym klimacie (strefy 9-11) jest uprawiana w gruncie jako roślina ozdobna. W Polsce jest uprawiana jako [[rośliny pokojowe|roślina pokojowa]]. Może być uprawiana samodzielnie w wiszących doniczkach lub jako [[roślina okrywowa]] w dużych donicach pod większymi roślinami. Nadaje się do uprawy w szklanych naczyniach. Uprawiane są również inne gatunki z tego rodzaju: ''[[Callisia fragrans]]'' i ''[[Callisia elegans]]''.


=== Uprawa ===
=== Uprawa ===
* '''Wymagania'''. Wymaga silnego, ale rozproszonego światła. Od natężenia światła zależy kolor jej liści: czym jest ono silniejsze, tym ciemniejsze są liście, czasami nawet purpurowe. Zbyt silne światło powoduje oparzenia liści i szybkie starzenie się rośliny. Najlepiej jest uprawiać ją przy zachodnim lub wschodnim oknie, dobrze też rośnie w kuchni czy łazience (z powodu większej wilgotności). Lubi niższe temperatury; powyżej 23 °C rośnie szybko i szybko starzeje się, najładniejszy, zwarty pokrój ma przy temp. 10-15 °C. Lubi wilgotne powietrze i wilgotną glebę, ale nadmierne podlewanie powoduje gnicie korzeni. Na dnie doniczki powinien być drenaż.
* '''Wymagania'''. Wymaga silnego, ale rozproszonego światła. Od natężenia światła zależy kolor jej liści: czym jest ono silniejsze, tym ciemniejsze są liście, czasami nawet purpurowe. Zbyt silne światło powoduje oparzenia liści i szybkie starzenie się rośliny. Najlepiej jest uprawiać ją przy zachodnim lub wschodnim oknie, dobrze też rośnie w kuchni czy łazience (z powodu większej wilgotności). Lubi niższe temperatury; powyżej 23&nbsp;°C rośnie szybko i szybko starzeje się, najładniejszy, zwarty pokrój ma przy temp. 10-15&nbsp;°C. Lubi wilgotne powietrze i wilgotną glebę, ale nadmierne podlewanie powoduje gnicie korzeni. Na dnie doniczki powinien być drenaż.
* '''Uprawa'''. Ze względu na zwisające pędy najlepiej uprawiać roślinę w wiszącej doniczce. Nawozi się rzadko (raz w miesiącu nawozem wieloskładnikowym), zbyt silne nawożenie powoduje nadmierny wzrost. Często trzeba przesadzać do większych doniczek; młode rośliny dwa razy w ciągu roku.
* '''Uprawa'''. Ze względu na zwisające pędy najlepiej uprawiać roślinę w wiszącej doniczce. Nawozi się rzadko (raz w miesiącu nawozem wieloskładnikowym), zbyt silne nawożenie powoduje nadmierny wzrost. Często trzeba przesadzać do większych doniczek; młode rośliny dwa razy w ciągu roku.
* '''Rozmnażanie'''. Roślina rośnie szybko i szybko się starzeje. Jest długowieczna, ale starsze pędy ogałacają się z dolnych liści i stają się nieładne. W związku z tym trzeba ją często odmładzać z nowych sadzonek. Wytwarza się je łatwo przez ukorzenianie wierzchołkowych kawałków pędu, umieszczając je od razu po kilka sztuk w doniczce ziemią. Gdy zaczną rosnąć, uszczykuje się im wierzchołki aby się rozgałęziały.
* '''Rozmnażanie'''. Roślina rośnie szybko i szybko się starzeje. Jest długowieczna, ale starsze pędy ogałacają się z dolnych liści i stają się nieładne. W związku z tym trzeba ją często odmładzać z nowych sadzonek. Wytwarza się je łatwo przez ukorzenianie wierzchołkowych kawałków pędu, umieszczając je od razu po kilka sztuk w doniczce ziemią. Gdy zaczną rosnąć, uszczykuje się im wierzchołki, aby się rozgałęziały.
{{Przypisy|stopień= ===}}
{{Przypisy|stopień= ===}}
Linia 41: Linia 42:
[[Kategoria:Komelinowate]]
[[Kategoria:Komelinowate]]
[[Kategoria:Rośliny pokojowe]]
[[Kategoria:Rośliny pokojowe]]

[[de:Kriechendes Schönpolster]]

Wersja z 11:55, 16 mar 2010

Callisia repens
ilustracja
Systematyka
Domena

jądrowce

Królestwo

rośliny

Klad

rośliny naczyniowe

Klad

Euphyllophyta

Klad

rośliny nasienne

Klasa

okrytonasienne

Klad

jednoliścienne

Rząd

komelinowce

Rodzina

komelinowate

Rodzaj

Callisia

Nazwa systematyczna
{{{nazwa łacińska}}} (Jacq.) L.
Sp. pl. ed. 2, 1:62. 1762

Callisia repens, popularnie nazywana smużyną płożącą – gatunek rośliny należący do rodziny komelinowatych (Commelinaceae)[2]. Pochodzi z Ameryki (naturalne stanowiska od Argentyny po Meksyk i Antyle), rozprzestrzeniła się też na Florydzie i w Teksasie[3]. Zdziczałe formy uprawne znajdowane są również w innych miejscach, m.in. w Parku Narodowym Krugera w Południowej Afryce[4]. W wielu krajach, również w Polsce, jest uprawiana jako roślina ozdobna. Czasami błędnie nazywana jest trzykrotką.

Morfologia i ekologia

Niewielkich rozmiarów bylina o delikatnych, kruchych i fioletowo nabiegłych pędach. Liście drobne, żywozielone. W swoim naturalnym środowisku rośnie w poszyciu lasów tropikalnych. W Meksyku jest charakterystyczna dla pierwotnych lasów zrzucających liście w porze suchej, jednak znajdowana jest również w niektórych zbiorowiskach wtórnych[5]. Rośnie szybko, rozmnaża się łatwo przez długie, płożące się pędy, które ukorzeniają się w każdym węźle, jeśli tylko znajdzie się on na ziemi[6]. Latem tworzy liczne, białe, drobne i mało ozdobne kwiaty[6]. Optymalne warunki wzrostu ma w temperaturze 18 °C–22 °C w ciągu dnia i co najmniej 12 °C nocą. Przy odpowiednim nawodnieniu nie ma szczególnych wymagań glebowych[7].

Liczba chromosomów: 2n=14[8].

Zastosowanie

W krajach o ciepłym klimacie (strefy 9-11) jest uprawiana w gruncie jako roślina ozdobna. W Polsce jest uprawiana jako roślina pokojowa. Może być uprawiana samodzielnie w wiszących doniczkach lub jako roślina okrywowa w dużych donicach pod większymi roślinami. Nadaje się do uprawy w szklanych naczyniach. Uprawiane są również inne gatunki z tego rodzaju: Callisia fragrans i Callisia elegans.

Uprawa

  • Wymagania. Wymaga silnego, ale rozproszonego światła. Od natężenia światła zależy kolor jej liści: czym jest ono silniejsze, tym ciemniejsze są liście, czasami nawet purpurowe. Zbyt silne światło powoduje oparzenia liści i szybkie starzenie się rośliny. Najlepiej jest uprawiać ją przy zachodnim lub wschodnim oknie, dobrze też rośnie w kuchni czy łazience (z powodu większej wilgotności). Lubi niższe temperatury; powyżej 23 °C rośnie szybko i szybko starzeje się, najładniejszy, zwarty pokrój ma przy temp. 10-15 °C. Lubi wilgotne powietrze i wilgotną glebę, ale nadmierne podlewanie powoduje gnicie korzeni. Na dnie doniczki powinien być drenaż.
  • Uprawa. Ze względu na zwisające pędy najlepiej uprawiać roślinę w wiszącej doniczce. Nawozi się rzadko (raz w miesiącu nawozem wieloskładnikowym), zbyt silne nawożenie powoduje nadmierny wzrost. Często trzeba przesadzać do większych doniczek; młode rośliny dwa razy w ciągu roku.
  • Rozmnażanie. Roślina rośnie szybko i szybko się starzeje. Jest długowieczna, ale starsze pędy ogałacają się z dolnych liści i stają się nieładne. W związku z tym trzeba ją często odmładzać z nowych sadzonek. Wytwarza się je łatwo przez ukorzenianie wierzchołkowych kawałków pędu, umieszczając je od razu po kilka sztuk w doniczce ziemią. Gdy zaczną rosnąć, uszczykuje się im wierzchołki, aby się rozgałęziały.
  1. Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website. 2001.... [dostęp 2009-12-10]. (ang.).
  2. Angelika Throll: 650 roślin pokojowych. Warszawa: 2008. ISBN 978- 83-258-0031-4.
  3. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-01].
  4. Llewellyn C. Foxcroft, David M. Richardson, John R. U. Wilson. Ornamental Plants as Invasive Aliens: Problems and Solutions in Kruger National Park, South Africa. „Environmental Management”. 41 (1), s. 32–51, styczeń 2008. Springer. DOI: 10.1007/s00267-007-9027-9. ISSN 0364-152X. (ang.). 
  5. Gonzalo Castillo-Campos, Gonzalo Halffter, Claudia E. Moreno. Primary and secondary vegetation patches as contributors to floristic diversity in a tropical deciduous forest landscape. „Biodiversity and Conservation”. 17 (7), s. 1701–1714, czerwiec 2008. Springer. DOI: 10.1007/s10531-008-9375-7. ISSN 0960-3115. (ang.). 
  6. a b zbiorowe: Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. ISBN 978-3-8331-1916-3.
  7. Zheng Long-hai, Ma Long, Deng Yong, Zhang Yi. Cultivation of Callisia repens and application in urban landscape. „Pratacultural Science”, czerwiec 2009. (ang.). 
  8. Thomas S. Elias. Chromosome Numbers of Phanerogams. 2. „Annals of the Missouri Botanical Garden”. 54 (2), s. 178–181, 1967. (ang.). 
Błąd w przypisach: Znacznik <ref> o nazwie „stopień”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
BŁĄD PRZYPISÓW

Bibliografia

Szablon:Bibliografia start Jarosław Rak: Pielęgnowanie roślin pokojowych. Cz. II. Edward Kawecki (zdjęcia). Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 1998. ISBN 83-7073-089-2. Szablon:Bibliografia stop