Organizm: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Bot: Dodanie tytułów do linków w przypisach (patrz FAQ); zmiany kosmetyczne |
merytoryczne, patrz też dyskusja |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:EscherichiaColi NIAID.jpg|thumb|[[Pałeczka okrężnicy]] |
[[Plik:EscherichiaColi NIAID.jpg|thumb|[[Pałeczka okrężnicy]] – przykład [[mikroorganizm]]u [[prokarionty|prokariotycznego]]]] |
||
[[Plik:Stromatolites.jpg|thumb |
[[Plik:Stromatolites.jpg|thumb|[[Prekambr]]yjskie [[stromatolity]] – geologiczne twory z cienkich warstw węglanu wapnia wytrąconego z wody morskiej jako efekt uboczny życia sinic. Należą do najstarszych śladów życia na Ziemi, najstarszy stromatolit pochodzi sprzed 3,2 mld lat]] |
||
'''Organizm''' – istota [[życie|żywa]] charakteryzująca się [[procesy życiowe|procesami życiowymi]] (przede wszystkim [[metabolizm|przemianą materii]]), której części składowe tworzą funkcjonalną całość (indywiduum) zdolną do samodzielnego życia<ref name=jura>{{cytuj książkę|autor r=Jacek Jura |rozdział=Organizm żywy | |
'''Organizm''' – istota [[życie|żywa]] charakteryzująca się [[procesy życiowe|procesami życiowymi]] (przede wszystkim [[metabolizm|przemianą materii]]), której części składowe tworzą funkcjonalną całość (indywiduum) zdolną do samodzielnego życia<ref name=jura>{{cytuj książkę |autor r=Jacek Jura |rozdział=Organizm żywy |inni=Zdzisława Otałęga (red. nacz.) |tytuł=Encyklopedia biologiczna| wydanie= |wydawca=Agencja Publicystyczno-Wydawnicza Opres| miejsce=Kraków |rok=1999}}</ref>. Badaniem różnorodności organizmów i ich klasyfikowaniem zajmuje się [[systematyka organizmów]]. Szczątki organizmów [[Wymieranie|wymarłych]] w odpowiednich warunkach tworzą [[skamieniałości]]. |
||
== Największe i najstarsze organizmy == |
|||
== Największy organizm == |
|||
Największy do tej pory odkryty organizm to grzyb [[opieńka ciemna]] |
Największy do tej pory odkryty organizm to grzyb [[opieńka ciemna]] – grzybnia jednego z osobników ma ok. 9 kilometrów kwadratowych<ref>[http://odkrywcy.pl/kat,111406,title,Najwiekszy-organizm-swiata-jest-grzybem,wid,13043502,wiadomosc.html?smg4sticaid=6e7ff Największy organizm świata jest grzybem! – odkrywcy.pl]</ref>. Organizmy rosnące [[klon (genetyka)|klonalnie]] mogą osiągać olbrzymie rozmiary (poszczególne [[rameta|ramety]] [[trawa morska|trawy morskiej]] ''[[Posidonia oceanica]]'' są oddalone od siebie nawet o 15 km) i żyć setki tysięcy, a nawet miliony lat{{r|Posidonia}}. |
||
== Najstarszy organizm == |
|||
Jedna z koloni bakterii B. Permians powstała ponad 250 milionów lat temu, następnie przeszły okres stagnacji i w roku 1999 zostały przywrócone do życia przez badaczy<ref>[http://www.extremescience.com/oldest-living-thing.htm Oldest living organism<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>. |
|||
{{wikisłownik|organizm}} |
{{wikisłownik|organizm}} |
||
{{Przypisy |
{{Przypisy|przypisy= |
||
<ref name=Posidonia>{{Cytuj pismo |autor=Sophie Arnaud-Haond, Carlos M. Duarte, Elena Diaz-Almela, Núria Marbà, Tomas Sintes, Ester A. Serrão |tytuł=Implications of extreme life span in clonal organisms: Millenary clones in meadows of the threatened seagrass </em>Posidonia oceanica<em> |czasopismo=PLoS ONE |oznaczenie=7 (2): e30454 |rok=2012 |doi=10.1371/journal.pone.0030454}}</ref> |
|||
}} |
|||
{{Poziomy organizacji materii}} |
{{Poziomy organizacji materii}} |
||
Wersja z 23:21, 30 sie 2012
.jpg)
Organizm – istota żywa charakteryzująca się procesami życiowymi (przede wszystkim przemianą materii), której części składowe tworzą funkcjonalną całość (indywiduum) zdolną do samodzielnego życia[1]. Badaniem różnorodności organizmów i ich klasyfikowaniem zajmuje się systematyka organizmów. Szczątki organizmów wymarłych w odpowiednich warunkach tworzą skamieniałości.
Największe i najstarsze organizmy
Największy do tej pory odkryty organizm to grzyb opieńka ciemna – grzybnia jednego z osobników ma ok. 9 kilometrów kwadratowych[2]. Organizmy rosnące klonalnie mogą osiągać olbrzymie rozmiary (poszczególne ramety trawy morskiej Posidonia oceanica są oddalone od siebie nawet o 15 km) i żyć setki tysięcy, a nawet miliony lat[3].
- ↑ Jacek Jura: Organizm żywy. W: Encyklopedia biologiczna. Zdzisława Otałęga (red. nacz.). Kraków: Agencja Publicystyczno-Wydawnicza Opres, 1999.
- ↑ Największy organizm świata jest grzybem! – odkrywcy.pl
- ↑ Sophie Arnaud-Haond, Carlos M. Duarte, Elena Diaz-Almela, Núria Marbà, Tomas Sintes, Ester A. Serrão. Implications of extreme life span in clonal organisms: Millenary clones in meadows of the threatened seagrass Posidonia oceanica. „PLoS ONE”. 7 (2): e30454, 2012. DOI: 10.1371/journal.pone.0030454.