Pazurczak samotny: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne |
|||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Zwierzę infobox |
{{Zwierzę infobox |
||
|nazwa łacińska = ''Heteromirafra |
|nazwa łacińska = ''Heteromirafra archeri'' |
||
|nazwa zwyczajowa = Pazurczak |
|nazwa zwyczajowa = Pazurczak samotny |
||
|TSN = 560427 |
|TSN = 560427 |
||
|zoolog = Erard, 1975 |
|zoolog = Erard, 1975 |
||
Linia 11: | Linia 11: | ||
|gromada = [[ptaki]] |
|gromada = [[ptaki]] |
||
|podgromada = [[Neornithes]] |
|podgromada = [[Neornithes]] |
||
|nadrząd = [[neognatyczne]] |
|nadrząd = [[ptaki neognatyczne]] |
||
|rząd = [[wróblowe]] |
|rząd = [[wróblowe]] |
||
|podrząd = [[śpiewające]] |
|podrząd = [[śpiewające]] |
||
|rodzina = [[skowronki]] |
|rodzina = [[skowronki]] |
||
|rodzaj = ''[[Heteromirafra]]'' |
|rodzaj = ''[[Heteromirafra]]'' |
||
|gatunek = |
|gatunek = pazurczak samotny |
||
|synonimy = ''Heteromirafra sidamoensis'' <small>Erard, 1975</small> |
|||
|status IUCN = CR |
|status IUCN = CR |
||
|IUCN id = |
|IUCN id = 84543703 |
||
|status_ref = {{r|iucn}} |
|||
|wikispecies = Heteromirafra sidamoensis |
|wikispecies = Heteromirafra sidamoensis |
||
|commons = |
|commons = |
||
}} |
}} |
||
'''Pazurczak |
'''Pazurczak samotny'''{{r|Mielczarek&Kuziemko}} (''Heteromirafra archeri'') – gatunek małego ptaka z rodziny [[skowronki|skowronkowatych]]. Występuje endemicznie w południowej [[Etiopia|Etiopii]]. [[Gatunek krytycznie zagrożony|Krytycznie zagrożony]] wyginięciem. |
||
== Systematyka == |
|||
''H. archeri'' i ''H. samoensis'' są traktowane jako jeden gatunek na podstawie morfologicznych, molekularnych i wokalnych dowodów przedstawionych w 2013 roku przez Spottiswoode'a i współpracowników oraz Alströma i współpracowników{{r|Spottiswoode&inni|Alström&inni}}. |
|||
== Znaczenie nazwy naukowej == |
== Znaczenie nazwy naukowej == |
||
Nazwa rodzajowa ''Heteromirafra'' pochodzi od greckiego słowa ''heteros'' (inny) oraz od nazwy rodzajowej skowrońców - ''[[Mirafra]]''. Nazwa gatunkowa '' |
Nazwa rodzajowa ''Heteromirafra'' pochodzi od greckiego słowa ''heteros'' (inny) oraz od nazwy rodzajowej skowrońców - ''[[Mirafra]]''. Nazwa gatunkowa ''archeri'' honoruje Anthony'ego L. Archera (ur. 1933), brytyjskiego myśliwego w Kenii{{cytuj książkę | tytuł = Helm Dictionary of Scientific Bird Names | autor = James A. Jobling | wydawca = Christopher Helm Publishers Ltd | rok = 2009 | isbn = 1408125013}}</ref>. |
||
== Morfologia == |
== Morfologia == |
||
Długość ciała wynosi około 14 cm<ref name="birdlife">{{cytuj stronę | url = http://www.birdlife.org/datazone/speciesfactsheet.php?id=8123 | tytuł = Liben Lark ''Heteromirafra sidamoensis'' | opublikowany = BirdLife International | data dostępu = 11 sierpnia 2013}}</ref>. Długość skrzydła wynosi 86 mm, ogona 55,5 mm, dzioba 14 mm, tylnego pazura 16,1 mm zaś [[skok (anatomia)|skoku]] 29 mm. W 1974 odnaleziono także samca, u którego dokonano pomiaru jąder (7 mm x 4 mm), jednak możliwe, że był to [[skowroniec cynamonowy]] (''Mirafra rufocinnamomea'') <ref>{{cytuj pismo | url = http://si-pddr.si.edu/dspace/bitstream/10088/12782/1/VZ_173_Mirafra_sidamoensis.pdf | tytuł = A second specimen of Mirafra (Heteromirafra) sidamoensis Erard | autor = J. S. Ash & Storrs L. Olson | rok = 1985 | czasopismo = Bulletin of British Ornithologists' Club | wolumin = 105 | wydanie = 4}}</ref>. |
Długość ciała wynosi około 14 cm<ref name="birdlife">{{cytuj stronę | url = http://www.birdlife.org/datazone/speciesfactsheet.php?id=8123 | tytuł = Liben Lark ''Heteromirafra sidamoensis'' | opublikowany = BirdLife International | data dostępu = 11 sierpnia 2013}}</ref>. Długość skrzydła wynosi 86 mm, ogona 55,5 mm, dzioba 14 mm, tylnego pazura 16,1 mm zaś [[skok (anatomia)|skoku]] 29 mm. W 1974 odnaleziono także samca, u którego dokonano pomiaru jąder (7 mm x 4 mm), jednak możliwe, że był to [[skowroniec cynamonowy]] (''Mirafra rufocinnamomea'') <ref>{{cytuj pismo | url = http://si-pddr.si.edu/dspace/bitstream/10088/12782/1/VZ_173_Mirafra_sidamoensis.pdf | tytuł = A second specimen of Mirafra (Heteromirafra) sidamoensis Erard | autor = J. S. Ash & Storrs L. Olson | rok = 1985 | czasopismo = Bulletin of British Ornithologists' Club | wolumin = 105 | wydanie = 4}}</ref>. |
||
Pazurczaka |
Pazurczaka samotnego cechuje ochronne, brązowo-płowo-żółtawe ubarwienie. Pióra na wierzchu głowy brązowe, nieco rudawe, na końcu czarne a następnie białe. Pokrywy uszne płowe, na końcu brązowawe. Brew jasna. Gardło białawe. Pierś jasna, pokryta czarnymi paseczkami. Spód ciała jasny bez wzorów. Pióra z wierzchu ciała i na pokrywach skrzydłowych brązowe z jasnym obrzeżeniem oddzielonym czarno od części brązowe, najbardziej uwidocznionym na pokrywach lotek. Lotki brązowe, rudawe. Sterówki brązowe. Dziób różowoszary. |
||
== Zasięg występowania == |
== Zasięg występowania == |
||
Linia 41: | Linia 46: | ||
Według IUCN gatunek klasyfikowany jako [[Gatunek krytycznie zagrożony|krytycznie zagrożony]] wyginięciem (CR, Critically Endangered). Populacja szacowana jest na 90-266 dorosłych osobników. Środowisko w okolicach Negele zagrożone jest przez aktywność ludzką, w tym wprowadzanie akacji ''[[Acacia drepanolobium]]'' oraz pożary. Przypuszczano również, że działania w leżącej nieopodal strefie treningów wojskowycj niepokoją ptaki, lecz zostało to zaniechane w 2005 roku<ref name="birdlife"/>. |
Według IUCN gatunek klasyfikowany jako [[Gatunek krytycznie zagrożony|krytycznie zagrożony]] wyginięciem (CR, Critically Endangered). Populacja szacowana jest na 90-266 dorosłych osobników. Środowisko w okolicach Negele zagrożone jest przez aktywność ludzką, w tym wprowadzanie akacji ''[[Acacia drepanolobium]]'' oraz pożary. Przypuszczano również, że działania w leżącej nieopodal strefie treningów wojskowycj niepokoją ptaki, lecz zostało to zaniechane w 2005 roku<ref name="birdlife"/>. |
||
{{Przypisy |
{{Przypisy|przypisy = |
||
<ref name="iucn">{{IUCN |id = 84543703|nazwa = Heteromirafra archeri |autorzy = BirdLife International|rok = 2012|iucn rok = 2016|wersja = 2015-4 |data = 2016-02-06}}</ref> |
|||
<ref name="Mielczarek&Kuziemko">{{cytuj stronę|autor = P. Mielczarek, M. Kuziemko |url = http://www.eko.uj.edu.pl/listaptakow/passerines4.html#Alaudidae |tytuł = Rodzina: Alaudidae Vigors, 1825 - skowronki - Larks (wersja: 2015-10-31)|opublikowany = Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego |praca = Kompletna lista ptaków świata|data dostępu = 2016-02-06}}</ref> |
|||
<ref name="Spottiswoode&inni">{{cytuj pismo |autor = C.N. Spottiswoode, U. Olsson, M.S.L. Mills, C. Cohen, J.E. Francis, N. Toye, D. Hoddinott, A. Dagne, C. Wood, P.F. Donald, N.J. Collar, P. Alström |tytuł = Rediscovery of a long-lost lark reveals the conspecificity of endangered </em>Heteromirafra<em> populations in the Horn of Africa|url = |czasopismo = Journal of Ornithology| wolumin = 154|wydanie = 3|strony = 813-825|rok = 2013|doi = 10.1007/s10336-013-0948-1|język = en}}</ref> |
|||
<ref name="Alström&inni">{{cytuj pismo |autor = P. Alström, K.N. Barnes, U. Olsson, F.K. Barker, P. Bloomer, A.A. Khan, M.A. Qureshi, A. Gillaumet, P.-A. Crochet, P.G. Ryan|tytuł = Multilocus phylogeny of the avian family Alaudidae (larks) reveals complex morphological evolution, non-monophyletic genera and hidden species diversity|url = |czasopismo = Molecular Phylogenetics and Evolution| wolumin = 69|wydanie = 3|strony = 1043-1056|rok = 2013|doi = 10.1016/j.ympev.2013.06.005|język = en}}</ref>}} |
|||
[[Kategoria:Skowronki]] |
[[Kategoria:Skowronki]] |
Wersja z 15:20, 6 lut 2016
Heteromirafra archeri[1] | |||
Erard, 1975 | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Podrząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek |
pazurczak samotny | ||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
Pazurczak samotny[3] (Heteromirafra archeri) – gatunek małego ptaka z rodziny skowronkowatych. Występuje endemicznie w południowej Etiopii. Krytycznie zagrożony wyginięciem.
Systematyka
H. archeri i H. samoensis są traktowane jako jeden gatunek na podstawie morfologicznych, molekularnych i wokalnych dowodów przedstawionych w 2013 roku przez Spottiswoode'a i współpracowników oraz Alströma i współpracowników[4][5].
Znaczenie nazwy naukowej
Nazwa rodzajowa Heteromirafra pochodzi od greckiego słowa heteros (inny) oraz od nazwy rodzajowej skowrońców - Mirafra. Nazwa gatunkowa archeri honoruje Anthony'ego L. Archera (ur. 1933), brytyjskiego myśliwego w KeniiJames A. Jobling: Helm Dictionary of Scientific Bird Names. Christopher Helm Publishers Ltd, 2009. ISBN 1-4081-2501-3. </ref>.
Morfologia
Długość ciała wynosi około 14 cm[6]. Długość skrzydła wynosi 86 mm, ogona 55,5 mm, dzioba 14 mm, tylnego pazura 16,1 mm zaś skoku 29 mm. W 1974 odnaleziono także samca, u którego dokonano pomiaru jąder (7 mm x 4 mm), jednak możliwe, że był to skowroniec cynamonowy (Mirafra rufocinnamomea) [7].
Pazurczaka samotnego cechuje ochronne, brązowo-płowo-żółtawe ubarwienie. Pióra na wierzchu głowy brązowe, nieco rudawe, na końcu czarne a następnie białe. Pokrywy uszne płowe, na końcu brązowawe. Brew jasna. Gardło białawe. Pierś jasna, pokryta czarnymi paseczkami. Spód ciała jasny bez wzorów. Pióra z wierzchu ciała i na pokrywach skrzydłowych brązowe z jasnym obrzeżeniem oddzielonym czarno od części brązowe, najbardziej uwidocznionym na pokrywach lotek. Lotki brązowe, rudawe. Sterówki brązowe. Dziób różowoszary.
Zasięg występowania
Zasięg występowania szacowany na 52 km2 i obejmuje obszar w okolicach Negele Boran, w południowej Etiopii, w dawnej prowincji Sidamo. Spotykany na wysokości do 1450 m n.p.m. Środowisko życia stanowią obszary trawiaste[6].
Lęgi
Gniazdo, którego dotyczy opis, zostało odnalezione 13 czerwca 2007 r. Kształtem przypominało miseczkę, umieszczone było w płytkim zagłębieniu przy krzewie Solanum tettense. Budulec stanowiła sucha trawa. W gnieździe znajdowały się 3 jaja, oszacowano, że były złożone dwa dni temu. Jaja były białe, intensywnie brązowo (miejscami szaro) nakrapiane, szczególnie przy szerszym końcu. Wymiar wynosiły 20,8-21,5 x 15,2-15,3 mm. 21 czerwca po ponownym przybyciu do gniazda nie zastano jaj ani śladów skorupek. 17 czerwca 2008 roku odnaleziono gniazdo z trzema młodymi, w wieku 3-4 dni. 18 czerwca gniazdo padło ofiarą drapieżnika. Pozostałe po dorosłych pióra wysłano do Muzeum Historii Naturalnej w Tring[8].
Status, zagrożenia
Według IUCN gatunek klasyfikowany jako krytycznie zagrożony wyginięciem (CR, Critically Endangered). Populacja szacowana jest na 90-266 dorosłych osobników. Środowisko w okolicach Negele zagrożone jest przez aktywność ludzką, w tym wprowadzanie akacji Acacia drepanolobium oraz pożary. Przypuszczano również, że działania w leżącej nieopodal strefie treningów wojskowycj niepokoją ptaki, lecz zostało to zaniechane w 2005 roku[6].
- ↑ Heteromirafra archeri, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Heteromirafra archeri, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2015-4 (ang.).
- ↑ P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Alaudidae Vigors, 1825 - skowronki - Larks (wersja: 2015-10-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2016-02-06].
- ↑ C.N. Spottiswoode, U. Olsson, M.S.L. Mills, C. Cohen, J.E. Francis, N. Toye, D. Hoddinott, A. Dagne, C. Wood, P.F. Donald, N.J. Collar, P. Alström. Rediscovery of a long-lost lark reveals the conspecificity of endangered Heteromirafra populations in the Horn of Africa. „Journal of Ornithology”. 154 (3), s. 813-825, 2013. DOI: 10.1007/s10336-013-0948-1. (ang.).
- ↑ P. Alström, K.N. Barnes, U. Olsson, F.K. Barker, P. Bloomer, A.A. Khan, M.A. Qureshi, A. Gillaumet, P.-A. Crochet, P.G. Ryan. Multilocus phylogeny of the avian family Alaudidae (larks) reveals complex morphological evolution, non-monophyletic genera and hidden species diversity. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 69 (3), s. 1043-1056, 2013. DOI: 10.1016/j.ympev.2013.06.005. (ang.).
- ↑ a b c Liben Lark Heteromirafra sidamoensis. BirdLife International. [dostęp 11 sierpnia 2013].
- ↑ J. S. Ash & Storrs L. Olson. A second specimen of Mirafra (Heteromirafra) sidamoensis Erard. „Bulletin of British Ornithologists' Club”. 105 (4), 1985.
- ↑ Nigel J. Collar, Yilma Dellelegn Abebe, Lincoln D. C. Fishpool, Merid N. Gabremichael, Claire N. Spottiswoode & Mengistu Wondafrash. Type locality, habitat, behaviour, voice, nest, eggs and plight of the Sidamo Lark Heteromirafra sidamoensis. „African Bird Club Bulletin”. 15, 2008.