Pazurczak samotny: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
Linia 1: Linia 1:
{{Zwierzę infobox
{{Zwierzę infobox
|nazwa łacińska = ''Heteromirafra sidamoensis''
|nazwa łacińska = ''Heteromirafra archeri''
|nazwa zwyczajowa = Pazurczak krótkodzioby
|nazwa zwyczajowa = Pazurczak samotny
|TSN = 560427
|TSN = 560427
|zoolog = Erard, 1975
|zoolog = Erard, 1975
Linia 11: Linia 11:
|gromada = [[ptaki]]
|gromada = [[ptaki]]
|podgromada = [[Neornithes]]
|podgromada = [[Neornithes]]
|nadrząd = [[neognatyczne]]
|nadrząd = [[ptaki neognatyczne]]
|rząd = [[wróblowe]]
|rząd = [[wróblowe]]
|podrząd = [[śpiewające]]
|podrząd = [[śpiewające]]
|rodzina = [[skowronki]]
|rodzina = [[skowronki]]
|rodzaj = ''[[Heteromirafra]]''
|rodzaj = ''[[Heteromirafra]]''
|gatunek = '''pazurczak krótkodzioby'''
|gatunek = pazurczak samotny
|synonimy = ''Heteromirafra sidamoensis'' <small>Erard, 1975</small>
|status IUCN = CR
|status IUCN = CR
|IUCN id = 106008123/0
|IUCN id = 84543703
|status_ref = {{r|iucn}}
|wikispecies = Heteromirafra sidamoensis
|wikispecies = Heteromirafra sidamoensis
|commons =
|commons =
}}
}}
'''Pazurczak krótkodzioby''' (''Heteromirafra sidamoensis'') – gatunek małego ptaka z rodziny [[skowronki|skowronkowatych]]. Występuje endemicznie w południowej [[Etiopia|Etiopii]]. [[Gatunek krytycznie zagrożony|Krytycznie zagrożony]] wyginięciem.
'''Pazurczak samotny'''{{r|Mielczarek&Kuziemko}} (''Heteromirafra archeri'') – gatunek małego ptaka z rodziny [[skowronki|skowronkowatych]]. Występuje endemicznie w południowej [[Etiopia|Etiopii]]. [[Gatunek krytycznie zagrożony|Krytycznie zagrożony]] wyginięciem.

== Systematyka ==
''H. archeri'' i ''H. samoensis'' są traktowane jako jeden gatunek na podstawie morfologicznych, molekularnych i wokalnych dowodów przedstawionych w 2013 roku przez Spottiswoode'a i współpracowników oraz Alströma i współpracowników{{r|Spottiswoode&inni|Alström&inni}}.


== Znaczenie nazwy naukowej ==
== Znaczenie nazwy naukowej ==
Nazwa rodzajowa ''Heteromirafra'' pochodzi od greckiego słowa ''heteros'' (inny) oraz od nazwy rodzajowej skowrońców - ''[[Mirafra]]''. Nazwa gatunkowa ''sidamoensis'' pochodzi od nazwy prowincji [[Sidamo]], niewyszczególnianej od 1995<ref>{{cytuj książkę | tytuł = Helm Dictionary of Scientific Bird Names | autor = James A. Jobling | wydawca = Christopher Helm Publishers Ltd | rok = 2009 | isbn = 1408125013}}</ref>.
Nazwa rodzajowa ''Heteromirafra'' pochodzi od greckiego słowa ''heteros'' (inny) oraz od nazwy rodzajowej skowrońców - ''[[Mirafra]]''. Nazwa gatunkowa ''archeri'' honoruje Anthony'ego L. Archera (ur. 1933), brytyjskiego myśliwego w Kenii{{cytuj książkę | tytuł = Helm Dictionary of Scientific Bird Names | autor = James A. Jobling | wydawca = Christopher Helm Publishers Ltd | rok = 2009 | isbn = 1408125013}}</ref>.


== Morfologia ==
== Morfologia ==
Długość ciała wynosi około 14 cm<ref name="birdlife">{{cytuj stronę | url = http://www.birdlife.org/datazone/speciesfactsheet.php?id=8123 | tytuł = Liben Lark ''Heteromirafra sidamoensis'' | opublikowany = BirdLife International | data dostępu = 11 sierpnia 2013}}</ref>. Długość skrzydła wynosi 86 mm, ogona 55,5 mm, dzioba 14 mm, tylnego pazura 16,1 mm zaś [[skok (anatomia)|skoku]] 29 mm. W 1974 odnaleziono także samca, u którego dokonano pomiaru jąder (7 mm x 4 mm), jednak możliwe, że był to [[skowroniec cynamonowy]] (''Mirafra rufocinnamomea'') <ref>{{cytuj pismo | url = http://si-pddr.si.edu/dspace/bitstream/10088/12782/1/VZ_173_Mirafra_sidamoensis.pdf | tytuł = A second specimen of Mirafra (Heteromirafra) sidamoensis Erard | autor = J. S. Ash & Storrs L. Olson | rok = 1985 | czasopismo = Bulletin of British Ornithologists' Club | wolumin = 105 | wydanie = 4}}</ref>.
Długość ciała wynosi około 14 cm<ref name="birdlife">{{cytuj stronę | url = http://www.birdlife.org/datazone/speciesfactsheet.php?id=8123 | tytuł = Liben Lark ''Heteromirafra sidamoensis'' | opublikowany = BirdLife International | data dostępu = 11 sierpnia 2013}}</ref>. Długość skrzydła wynosi 86 mm, ogona 55,5 mm, dzioba 14 mm, tylnego pazura 16,1 mm zaś [[skok (anatomia)|skoku]] 29 mm. W 1974 odnaleziono także samca, u którego dokonano pomiaru jąder (7 mm x 4 mm), jednak możliwe, że był to [[skowroniec cynamonowy]] (''Mirafra rufocinnamomea'') <ref>{{cytuj pismo | url = http://si-pddr.si.edu/dspace/bitstream/10088/12782/1/VZ_173_Mirafra_sidamoensis.pdf | tytuł = A second specimen of Mirafra (Heteromirafra) sidamoensis Erard | autor = J. S. Ash & Storrs L. Olson | rok = 1985 | czasopismo = Bulletin of British Ornithologists' Club | wolumin = 105 | wydanie = 4}}</ref>.


Pazurczaka krótkodziobego cechuje ochronne, brązowo-płowo-żółtawe ubarwienie. Pióra na wierzchu głowy brązowe, nieco rudawe, na końcu czarne a następnie białe. Pokrywy uszne płowe, na końcu brązowawe. Brew jasna. Gardło białawe. Pierś jasna, pokryta czarnymi paseczkami. Spód ciała jasny bez wzorów. Pióra z wierzchu ciała i na pokrywach skrzydłowych brązowe z jasnym obrzeżeniem oddzielonym czarno od części brązowe, najbardziej uwidocznionym na pokrywach lotek. Lotki brązowe, rudawe. Sterówki brązowe. Dziób różowoszary.
Pazurczaka samotnego cechuje ochronne, brązowo-płowo-żółtawe ubarwienie. Pióra na wierzchu głowy brązowe, nieco rudawe, na końcu czarne a następnie białe. Pokrywy uszne płowe, na końcu brązowawe. Brew jasna. Gardło białawe. Pierś jasna, pokryta czarnymi paseczkami. Spód ciała jasny bez wzorów. Pióra z wierzchu ciała i na pokrywach skrzydłowych brązowe z jasnym obrzeżeniem oddzielonym czarno od części brązowe, najbardziej uwidocznionym na pokrywach lotek. Lotki brązowe, rudawe. Sterówki brązowe. Dziób różowoszary.


== Zasięg występowania ==
== Zasięg występowania ==
Linia 41: Linia 46:
Według IUCN gatunek klasyfikowany jako [[Gatunek krytycznie zagrożony|krytycznie zagrożony]] wyginięciem (CR, Critically Endangered). Populacja szacowana jest na 90-266 dorosłych osobników. Środowisko w okolicach Negele zagrożone jest przez aktywność ludzką, w tym wprowadzanie akacji ''[[Acacia drepanolobium]]'' oraz pożary. Przypuszczano również, że działania w leżącej nieopodal strefie treningów wojskowycj niepokoją ptaki, lecz zostało to zaniechane w 2005 roku<ref name="birdlife"/>.
Według IUCN gatunek klasyfikowany jako [[Gatunek krytycznie zagrożony|krytycznie zagrożony]] wyginięciem (CR, Critically Endangered). Populacja szacowana jest na 90-266 dorosłych osobników. Środowisko w okolicach Negele zagrożone jest przez aktywność ludzką, w tym wprowadzanie akacji ''[[Acacia drepanolobium]]'' oraz pożary. Przypuszczano również, że działania w leżącej nieopodal strefie treningów wojskowycj niepokoją ptaki, lecz zostało to zaniechane w 2005 roku<ref name="birdlife"/>.


{{Przypisy}}
{{Przypisy|przypisy =
<ref name="iucn">{{IUCN |id = 84543703|nazwa = Heteromirafra archeri |autorzy = BirdLife International|rok = 2012|iucn rok = 2016|wersja = 2015-4 |data = 2016-02-06}}</ref>
<ref name="Mielczarek&Kuziemko">{{cytuj stronę|autor = P. Mielczarek, M. Kuziemko |url = http://www.eko.uj.edu.pl/listaptakow/passerines4.html#Alaudidae |tytuł = Rodzina: Alaudidae Vigors, 1825 - skowronki - Larks (wersja: 2015-10-31)|opublikowany = Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego |praca = Kompletna lista ptaków świata|data dostępu = 2016-02-06}}</ref>
<ref name="Spottiswoode&inni">{{cytuj pismo |autor = C.N. Spottiswoode, U. Olsson, M.S.L. Mills, C. Cohen, J.E. Francis, N. Toye, D. Hoddinott, A. Dagne, C. Wood, P.F. Donald, N.J. Collar, P. Alström |tytuł = Rediscovery of a long-lost lark reveals the conspecificity of endangered </em>Heteromirafra<em> populations in the Horn of Africa|url = |czasopismo = Journal of Ornithology| wolumin = 154|wydanie = 3|strony = 813-825|rok = 2013|doi = 10.1007/s10336-013-0948-1|język = en}}</ref>
<ref name="Alström&inni">{{cytuj pismo |autor = P. Alström, K.N. Barnes, U. Olsson, F.K. Barker, P. Bloomer, A.A. Khan, M.A. Qureshi, A. Gillaumet, P.-A. Crochet, P.G. Ryan|tytuł = Multilocus phylogeny of the avian family Alaudidae (larks) reveals complex morphological evolution, non-monophyletic genera and hidden species diversity|url = |czasopismo = Molecular Phylogenetics and Evolution| wolumin = 69|wydanie = 3|strony = 1043-1056|rok = 2013|doi = 10.1016/j.ympev.2013.06.005|język = en}}</ref>}}


[[Kategoria:Skowronki]]
[[Kategoria:Skowronki]]

Wersja z 15:20, 6 lut 2016

Pazurczak samotny
Heteromirafra archeri[1]
Erard, 1975
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Nadrząd

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

skowronki

Rodzaj

Heteromirafra

Gatunek

pazurczak samotny

Synonimy

Heteromirafra sidamoensis Erard, 1975

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Pazurczak samotny[3] (Heteromirafra archeri) – gatunek małego ptaka z rodziny skowronkowatych. Występuje endemicznie w południowej Etiopii. Krytycznie zagrożony wyginięciem.

Systematyka

H. archeri i H. samoensis są traktowane jako jeden gatunek na podstawie morfologicznych, molekularnych i wokalnych dowodów przedstawionych w 2013 roku przez Spottiswoode'a i współpracowników oraz Alströma i współpracowników[4][5].

Znaczenie nazwy naukowej

Nazwa rodzajowa Heteromirafra pochodzi od greckiego słowa heteros (inny) oraz od nazwy rodzajowej skowrońców - Mirafra. Nazwa gatunkowa archeri honoruje Anthony'ego L. Archera (ur. 1933), brytyjskiego myśliwego w KeniiJames A. Jobling: Helm Dictionary of Scientific Bird Names. Christopher Helm Publishers Ltd, 2009. ISBN 1-4081-2501-3.</ref>.

Morfologia

Długość ciała wynosi około 14 cm[6]. Długość skrzydła wynosi 86 mm, ogona 55,5 mm, dzioba 14 mm, tylnego pazura 16,1 mm zaś skoku 29 mm. W 1974 odnaleziono także samca, u którego dokonano pomiaru jąder (7 mm x 4 mm), jednak możliwe, że był to skowroniec cynamonowy (Mirafra rufocinnamomea) [7].

Pazurczaka samotnego cechuje ochronne, brązowo-płowo-żółtawe ubarwienie. Pióra na wierzchu głowy brązowe, nieco rudawe, na końcu czarne a następnie białe. Pokrywy uszne płowe, na końcu brązowawe. Brew jasna. Gardło białawe. Pierś jasna, pokryta czarnymi paseczkami. Spód ciała jasny bez wzorów. Pióra z wierzchu ciała i na pokrywach skrzydłowych brązowe z jasnym obrzeżeniem oddzielonym czarno od części brązowe, najbardziej uwidocznionym na pokrywach lotek. Lotki brązowe, rudawe. Sterówki brązowe. Dziób różowoszary.

Zasięg występowania

Zasięg występowania szacowany na 52 km2 i obejmuje obszar w okolicach Negele Boran, w południowej Etiopii, w dawnej prowincji Sidamo. Spotykany na wysokości do 1450 m n.p.m. Środowisko życia stanowią obszary trawiaste[6].

Lęgi

Gniazdo, którego dotyczy opis, zostało odnalezione 13 czerwca 2007 r. Kształtem przypominało miseczkę, umieszczone było w płytkim zagłębieniu przy krzewie Solanum tettense. Budulec stanowiła sucha trawa. W gnieździe znajdowały się 3 jaja, oszacowano, że były złożone dwa dni temu. Jaja były białe, intensywnie brązowo (miejscami szaro) nakrapiane, szczególnie przy szerszym końcu. Wymiar wynosiły 20,8-21,5 x 15,2-15,3 mm. 21 czerwca po ponownym przybyciu do gniazda nie zastano jaj ani śladów skorupek. 17 czerwca 2008 roku odnaleziono gniazdo z trzema młodymi, w wieku 3-4 dni. 18 czerwca gniazdo padło ofiarą drapieżnika. Pozostałe po dorosłych pióra wysłano do Muzeum Historii Naturalnej w Tring[8].

Status, zagrożenia

Według IUCN gatunek klasyfikowany jako krytycznie zagrożony wyginięciem (CR, Critically Endangered). Populacja szacowana jest na 90-266 dorosłych osobników. Środowisko w okolicach Negele zagrożone jest przez aktywność ludzką, w tym wprowadzanie akacji Acacia drepanolobium oraz pożary. Przypuszczano również, że działania w leżącej nieopodal strefie treningów wojskowycj niepokoją ptaki, lecz zostało to zaniechane w 2005 roku[6].

  1. Heteromirafra archeri, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Heteromirafra archeri, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2015-4 (ang.).
  3. P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Alaudidae Vigors, 1825 - skowronki - Larks (wersja: 2015-10-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2016-02-06].
  4. C.N. Spottiswoode, U. Olsson, M.S.L. Mills, C. Cohen, J.E. Francis, N. Toye, D. Hoddinott, A. Dagne, C. Wood, P.F. Donald, N.J. Collar, P. Alström. Rediscovery of a long-lost lark reveals the conspecificity of endangered Heteromirafra populations in the Horn of Africa. „Journal of Ornithology”. 154 (3), s. 813-825, 2013. DOI: 10.1007/s10336-013-0948-1. (ang.). 
  5. P. Alström, K.N. Barnes, U. Olsson, F.K. Barker, P. Bloomer, A.A. Khan, M.A. Qureshi, A. Gillaumet, P.-A. Crochet, P.G. Ryan. Multilocus phylogeny of the avian family Alaudidae (larks) reveals complex morphological evolution, non-monophyletic genera and hidden species diversity. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 69 (3), s. 1043-1056, 2013. DOI: 10.1016/j.ympev.2013.06.005. (ang.). 
  6. a b c Liben Lark Heteromirafra sidamoensis. BirdLife International. [dostęp 11 sierpnia 2013].
  7. J. S. Ash & Storrs L. Olson. A second specimen of Mirafra (Heteromirafra) sidamoensis Erard. „Bulletin of British Ornithologists' Club”. 105 (4), 1985. 
  8. Nigel J. Collar, Yilma Dellelegn Abebe, Lincoln D. C. Fishpool, Merid N. Gabremichael, Claire N. Spottiswoode & Mengistu Wondafrash. Type locality, habitat, behaviour, voice, nest, eggs and plight of the Sidamo Lark Heteromirafra sidamoensis. „African Bird Club Bulletin”. 15, 2008. 
{{Przypisy}} Nieprawidłowe pola: przypisy.