Szkliwiak: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Wycofano edycje użytkownika 37.30.116.141 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Braniewiak. Znacznik: Wycofanie zmian |
źródła/przypisy |
||
Linia 27: | Linia 27: | ||
}} |
}} |
||
[[Plik:CT Scan of ameloblastoma.jpg|[[Tomografia komputerowa]] głowy pacjenta ze szkliwiakiem żuchwy|thumb]] |
[[Plik:CT Scan of ameloblastoma.jpg|[[Tomografia komputerowa]] głowy pacjenta ze szkliwiakiem żuchwy|thumb]] |
||
'''Szkliwiak''' ([[język angielski|ang.]]-[[język grecki|gr.]] ''ameloblastoma'', od wczesnoangielskiego słowa ''amel'', szkliwo i greckiego ''blastos'', zarodek, pęd, pąk) – [[nowotwór miejscowo złośliwy|nowotwór o miejscowej złośliwości]] wywodzący się z [[ameloblast]]ów listewki zębowej. W 4/5 przypadków występuje w okolicy zębów trzonowych w tylnej części [[żuchwa|żuchwy]], rzadziej lokalizuje się w [[szczęka|szczęce]]. Guz może dawać wznowy, nacieka okoliczne tkanki, ale przerzutuje bardzo rzadko. Szkliwiak rzadko jest bolesny i charakteryzuje się powolnym, wieloletnim wzrostem. Szkliwiak szczęki rokuje gorzej, ponieważ naciekając tkanki może niszczyć [[zatoki przynosowe]], podstawę [[czaszka|czaszki]] i [[kresomózgowie|mózg]]. |
'''Szkliwiak''' ([[język angielski|ang.]]-[[język grecki|gr.]] ''ameloblastoma''<ref>{{Cytuj |autor = Magdalena Łapienis, Dariusz Kaczmarczyk, Joanna Zimmer-Nowicka, Izabela Niedźwiecka, Dorota Jesionek-Kupnicka, Alina Morawiec-Bajda |tytuł = Ameloblastoma of the maxillary sinus – a case report |czasopismo = Otolaryngologia Polska |data = 2008 |data dostępu = 2023-03-08 |wolumin = 62(6) |s = 784–786 |url = http://psjd.icm.edu.pl/psjd/element/bwmeta1.element.ceon.element-2d0f6254-a529-31d0-ab17-4d9eb56f66c2 |język = en}}</ref>, od wczesnoangielskiego słowa ''amel'', szkliwo i greckiego ''blastos'', zarodek, pęd, pąk<ref>{{Cytuj |autor = Mounia Amzerin, Zouhour Fadoukhair, Rhizlane Belbaraka, Meryem Iraqui, Saber Boutayeb, Hind M'rabti, Tayeb Kebdani, Khaled Hassouni, Najib Benjaafar, Brahim K. El Gueddari, Hassan Errihani |tytuł = Metastatic ameloblastoma responding to combination chemotherapy: case report and review of the literature |czasopismo = Journal of Medical Case Reports |data = 2011-10-03 |data dostępu = 2023-03-08 |issn = 1752-1947 |wolumin = 5 |numer = 1 |s = 491 |doi = 10.1186/1752-1947-5-491 |pmid = 21968082 |pmc = PMC3198715 |url = https://doi.org/10.1186/1752-1947-5-491 |język = en}}</ref>) – [[nowotwór miejscowo złośliwy|nowotwór o miejscowej złośliwości]] wywodzący się z [[ameloblast]]ów listewki zębowej. W 4/5 przypadków występuje w okolicy zębów trzonowych w tylnej części [[żuchwa|żuchwy]], rzadziej lokalizuje się w [[szczęka|szczęce]]. Guz może dawać wznowy, nacieka okoliczne tkanki, ale przerzutuje bardzo rzadko<ref>{{Cytuj |autor = William M. Mendenhall, John W. Werning, Rui Fernandes, Robert S. Malyapa, Nancy P. Mendenhall |tytuł = Ameloblastoma |czasopismo = American Journal of Clinical Oncology |data = 2007-12 |data dostępu = 2023-03-08 |issn = 0277-3732 |wolumin = 30 |numer = 6 |s = 645 |doi = 10.1097/COC.0b013e3181573e59 |url = https://journals.lww.com/amjclinicaloncology/Abstract/2007/12000/Ameloblastoma.13.aspx |język = en-US}}</ref>. Szkliwiak rzadko jest bolesny i charakteryzuje się powolnym, wieloletnim wzrostem. Szkliwiak szczęki rokuje gorzej, ponieważ naciekając tkanki może niszczyć [[zatoki przynosowe]], podstawę [[czaszka|czaszki]] i [[kresomózgowie|mózg]]. |
||
== Nazwa == |
== Nazwa == |
Wersja z 14:25, 8 mar 2023
{{{nazwa naukowa}}} | |
{{{opis grafiki}}} | |
Synonimy |
{{{synonimy}}} |
---|---|
Specjalizacja |
{{{specjalizacja}}} |
Objawy |
{{{objawy}}} |
Powikłania |
{{{powikłania}}} |
Początek |
{{{początek}}} |
Czas trwania |
{{{czas trwania}}} |
Typy |
{{{typy}}} |
Przyczyny |
{{{przyczyny}}} |
Czynniki ryzyka |
{{{czynniki ryzyka}}} |
Rozpoznanie |
{{{rozpoznanie}}} |
Różnicowanie |
{{{różnicowanie}}} |
Zapobieganie |
{{{zapobieganie}}} |
Leczenie |
{{{leczenie}}} |
Leki |
{{{leki}}} |
Rokowanie |
{{{rokowanie}}} |
Zapadalność |
{{{zapadalność}}} |
Śmiertelność |
{{{śmiertelność}}} |
Klasyfikacje | |
ICD-11 |
{{{ICD11}}} |
ICD-10 |
D16 |
DSM-5 |
{{{DSM-5}}} |
DSM-IV |
{{{DSM-IV}}} |
ICDO |
M9310/0 |
DiseasesDB |
Szkliwiak (ang.-gr. ameloblastoma[1], od wczesnoangielskiego słowa amel, szkliwo i greckiego blastos, zarodek, pęd, pąk[2]) – nowotwór o miejscowej złośliwości wywodzący się z ameloblastów listewki zębowej. W 4/5 przypadków występuje w okolicy zębów trzonowych w tylnej części żuchwy, rzadziej lokalizuje się w szczęce. Guz może dawać wznowy, nacieka okoliczne tkanki, ale przerzutuje bardzo rzadko[3]. Szkliwiak rzadko jest bolesny i charakteryzuje się powolnym, wieloletnim wzrostem. Szkliwiak szczęki rokuje gorzej, ponieważ naciekając tkanki może niszczyć zatoki przynosowe, podstawę czaszki i mózg.
Nazwa
Typ łagodnej zmiany znany dziś jako ameloblastoma (szkliwiak) po raz pierwszy opisał Cusack w 1827[4] – wówczas jeszcze bez żadnej nazwy. W 1885 Malassez[5] nadał nowotworowi nazwę adamantinoma. Ostatecznie w 1930 Ivey i Churchill[6][7] zmienili nazwę na współcześnie używaną ameloblastoma. Nazwa adamantinoma oznacza dziś rzadką (poniżej 1% przypadków) odmianę nowotworu złośliwego kości. Należy zauważyć, że choć są to różne choroby, o odmiennej histologii i różnych wskaźnikach częstości złośliwienia, niektórzy autorzy nadal błędnie używają nazwy adamantinoma na określenie szkliwiaka (ameloblastoma).
Bibliografia
- Jain D, Jain VK, Vasishta RK, Ranjan P, Kumar Y. Adamantinoma: A clinicopathological review and update. „Diagn Pathol”. 3. 1, s. 8, 2008. DOI: 10.1186/1746-1596-3-8. PMID: 18279517.
- Jerzy Stachura, Wenancjusz Domagała: Patologia znaczy słowo o chorobie. T. 2. Kraków: Wydawnictwo PAU, 2003. ISBN 83-88857-65-7.
- Tomasz Kaczmarzyk i wsp.: Nowotwory zębopochodne i guzy nowotworopodobne kości szczękowych. Warszawa: Quintessence Polska, 2009. ISBN 978-83-85700-59-3.
Przypisy
- ↑ Magdalena Łapienis i inni, Ameloblastoma of the maxillary sinus – a case report, „Otolaryngologia Polska”, 62(6), 2008, s. 784–786 [dostęp 2023-03-08] (ang.).
- ↑ Mounia Amzerin i inni, Metastatic ameloblastoma responding to combination chemotherapy: case report and review of the literature, „Journal of Medical Case Reports”, 5 (1), 2011, s. 491, DOI: 10.1186/1752-1947-5-491, ISSN 1752-1947, PMID: 21968082, PMCID: PMC3198715 [dostęp 2023-03-08] (ang.).
- ↑ William M. Mendenhall i inni, Ameloblastoma, „American Journal of Clinical Oncology”, 30 (6), 2007, s. 645, DOI: 10.1097/COC.0b013e3181573e59, ISSN 0277-3732 [dostęp 2023-03-08] (ang.).
- ↑ J.W. Cusack. Report of the amputations of the lower jaw. „Dublin Hosp Rec”. 4, s. 1–38, 1827.
- ↑ L. Malassez. Sur Le role des debris epitheliaux papdentaires. „Arch Physiol Norm Pathol”. 5, s. 309–340 6:379–449, 1885.
- ↑ R.H. Ivey, H.R. Churchill,. The need of a standardized surgical and pathological classification of tumors and anomalies of dental origin,. „Am Assoc Dent Sch Trans”. 7, s. 240–245, 1930.
- ↑ Giant ameloblastoma of jaw successfully treated by radiotherapy. „Oral Oncology Extra”. 42 (1), s. 22–25, Jan 2006. DOI: 10.1016/j.ooe.2005.08.004.