MESM: Różnice pomiędzy wersjami

MESM
MEOM, МЭСМ
Producent	Siergiej Lebiediew / Kijowski Instytut Elektrotechnologii
Premiera	1950
Koniec produkcji	1959
Procesor	6 000 lamp elektronowych, 5 kHZ
Wymiary	od 8 do 10 metrów długości i około 2 metrów wysokości
—	następca:; BESM

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

[wersja nieprzejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 18:38, 15 cze 2023

MESM (ukr. MEOM, Мала Електронна Обчислювальна Машина.; ros. МЭСМ, Малая Электронно-Счетная Машина.: 'Mała Elektroniczna Maszyna Licząca') był pierwszym uniwersalnie programowalnym elektronicznym komputerem w ZSRR. Niektórzy badacze podają, że był to także pierwszy komputer w kontynentalnej Europie, nawet jeśli elektromechaniczne komputery (Z2, Z3 i Z4) i szwedzki BARK poprzedzały go^[1].

Podstawowe informacje

MESM został stworzony przez zespół naukowców pod przewodnictwem Sergieja Lebiediewa z Kijowskiego Instytutu Elektrotechnologii w Ukraińskiej SRR w Feofaniji (w pobliżu Kijowa)^[2].

Oryginalnie, MESM był przemyślany jako próba stworzenia Dużej Elektronicznej Maszyny Liczącej i litera "M" w nazwie oznaczała "model" (prototyp).

Praca nad tą maszyną była czysto naukowa, w celu eksperymentalnego przetestowania zasad tworzenia uniwersalnych cyfrowych komputerów. Po pierwszych sukcesach i w celu spełnienia rozlicznych potrzeb rządowych, zdecydowano się na finalizację projektu budowy tego komputera, aby mogła ona pomóc w obliczeniach związanych z radziecką bombą atomową^[3] (co nazwano eufemistycznie "rozwiązywaniem prawdziwych problemów"). Projekt stał się w pełni operacyjny w 1950^[4]^[5]. Posiadał około 6 000 lamp elektronowych i wymagał około 25 kW mocy. Mógł wykonywać około 3 000 operacji na minutę^[6].

Konstrukcja i historia użycia

Współczesny widok budynku w Feofaniji (obecny adres: Ulica Naukowiec Lebiediewa 19), gdzie stworzono MESM.

Podstawowa architektura komputera była gotowa pod koniec 1949 r. To samo można powiedzieć o paru schematycznych diagramach bardziej szczegółowych części.
1950 komputer zamontowano w dwupoziomowym budynku w Feofanii, gdzie przed 2 Wojną Światową swoją lokalizację miał szpital psychiatryczny.
6 listopada 1960 zespół dokonał pierwszego testu komputera. Zadanie wyglądało następująco: $f(n)={\begin{cases}Y\prime \prime +Y=0\\Y(0)=0\\Y(\pi )=0\end{cases}}$
4 stycznia 1951. Wykonano pierwsze użyteczne obliczenia. Obliczono silnię, podniosiono liczbę do potęgi. Komputer pokazano specjalnej komisji Akademii Nauk ZSRR. Zespołem przewodził Mstisław Kiełdysz
25 grudnia 1951. Komputer przeszedł pozytywnie oficjalny test rządowy. Akademia Nauk ZSRR i Mstisław Kiełdysz zaczęli regularną pracę na MESM.
Komputer był w użytku do 1957 r. PO tej dacie przeniesiono go do POlitechniki KIjowskiej imienia Igora Sikorskiego, gdzie był używany w celach treningowych.
W 1959 r. zrezygnowano z używania MESM.

“Komputer rozłożono na kawałki, z których stworzono zestaw podpórek. Ostatecznie wszystkie one zostały wyrzucone na śmietnik” wspominał potem Borys Malinowski.

Wiele z lamp elektronowych i innych komponentów pozostałych po MESM są przechowywane przez Fundację Historii i Rozwoju Informatyki i Technologii w Kijowskim Domu Naukowców Narodowej Akademii Nauk Ukrainy.

Zastosowanie

W latach 1952-1953 MESM posłużyła do rozwiązania następujących problemów fizycznych i informatycznych^[7]:

zestawienie tabel do statystycznej kontroli akceptacji (B. W. Gnedenko, wykonawczyni K. L. Juszczenko),
dynamiczne problemy teorii sprężystości (O. J. Iszliński, wykonawca O. A. Juszczenko),
dobór optymalnych parametrów lin kopalnianych (G. I. Sawin, O. J. Iszliński, wykonawca O. A. Juszczenko),
wyznaczanie obszarów stabilności systemów elektroenergetycznych, w szczególności Kuibyszew HPP (L. W. Cukernik, wykonawcy B. C. Koroluk, K. L. Juszczenko),
obliczanie naprężeń termicznych konstrukcji budowlanych (A. D. Kovalenko, wykonawczyni K. L. Juszczenko),
przetwarzanie obserwacji geodezyjnych (N. I. Jakubetskaja, wykonawczyni K. L. Juszczenko),
obliczenia problemów syntezy amoniaku (wykonawca L. N. Iwanienko),
szacowanie objętości robót ziemnych przy projektowaniu dróg (A. K. Kawkin, wykonawcy K. L. Juszczenko, L. M. Iwanienko, A. M. Sybriko),
optymalizacja przebiegu głównych linii elektroenergetycznych wysokiego napięcia, w szczególności Kujbyszew HPP - Moskwa (B. W. Gnedenko, K. L. Juszczenko) - 1952,
balistyka zewnętrzna (M.W. Keldysz, J. O. Mitropolski and O. A. Juszczenko, wykonanie: K. L. Juszczenko, M. R. Szura-Bura, J. D. Szmyglewski),
mechanika nieliniowa (J. O. Mitropolski, wykonawca O. A. Juszczenko),
obliczanie naprężeń termicznych konstrukcji budowlanych (A. D. Kowalenko, wykonawczyni K. L. Juszczenko).

Podczas badań z użyciem MESM Kateryna Juszczenko opracowała eksperymentalny program programistyczny, w czasie opracowywania którego zdobyła doświadczenie, które wykorzystała przy implementacji kompilatorów Adresowego Języka Programowania^[7].

Wykorzystanie MESM miało ogromne znaczenie dla rozwiązania najważniejszych problemów gospodarki narodowej, przemysłu obronnego i kosmicznego ZSRR, a unikalna architektura wpłynęła na architekturę komputerów budowanych później. Prace nad MESM przyczyniły się do powstania programowania wysokiego poziomu i wynalazku z najpotężniejszego wynalazku spośród wszystkich nowoczesnych technologii programistycznych – pośredniego adresowania i adresów najwyższej rangi (wskaźników)^[7].

Specyfikacja systemowa

Jednostka arytmetyczno-logiczna
- uniwersalna
- równoległe obliczenia
- bazująca na przerzutnikach
Kodowanie liczb
- binarne
- Kod stałopozycyjny 16-n bitów na liczbę plus 1 bit znaku
Instrukcje
- 20 binarnych bitów na komendę
  - Pierwsze 4 bity - cod operacji
  - Następne 5 bitów - pierwszy adres operanda, następne 5 to drugi adres operanda
  - Ostatnie 6 bitóqw - adres wyniku operacji
  - Wspierano poniższe typu instrukcji
    - Dodawanie
    - Dodawanie z przeniesieniem
    - Odejmowanie
    - Mnożenie
    - Dzielenie
    - Przesunięcie binarne
    - Porównywanie
    - Porównywania absolutych wartości
    - Transfer controli
    - Odczytywanie pamięci bębnowej
    - Stop
RAM
- bazująca na przerzutnikach
- Seperacja danych i kodu
  - 31 słów na dane
  - 63 słów na kod
ROM
- - 31 słów na dane
  - 63 słów na kod
Taktowanie
- 5 kHz
Moc obliczeniowa
- Około 3000 operacji na minutę (pełen czas jednego cyklu to 17.6 ms; operacje dzielenia trwały od 17.6 do 20.8 ms)

Ten komputer zbudowano z 6 000 lamp elektronowych, w tym z około 3 500 triod i 2 500 diod. Zajmował on 60 m² przestrzeni i używał około 25 kW mocy.

Dane wczytywano z kart perforowanych lub wpisywano korzystając z łączników elektrycznych. Dodatkowo, komputer mógł korzystać z pamięci bębnowej, która mogła pomieścić do 5 000 kodów liczb lub poleceń.

Korzystano z elektromechanicznej drukarki jako urządzenia outputu.

Przypisy

↑ Michael GonzalezM.G. Harbour Michael GonzalezM.G., Reliable Software Technologies - Ada-Europe '99, Springer Science & Business Media, 1999, s. 181, ISBN 978-3-540-66093-4 .
↑ Michael GonzalezM.G. Harbour Michael GonzalezM.G., Reliable Software Technologies - Ada-Europe '99, Springer Science & Business Media, 1999, s. 181, ISBN 978-3-540-66093-4 .
↑ MESM Soviet computer project marks 60 years, Engadget, 26 grudnia 2011 [dostęp 2017-10-30] .
↑ Loren R.L.R. Graham Loren R.L.R., Science in Russia and the Soviet Union: A Short History, Cambridge University Press, 1993, s. 256, ISBN 978-0521287890 [zarchiwizowane z adresu 2017-10-24] .
↑ EunikaE. Mercier-Laurent EunikaE., DanielleD. Boulanger DanielleD., Artificial Intelligence for Knowledge Management: First IFIP WG 12.6 International Workshop, AI4KM 2012, Montpellier, France, August 28, 2012, Revised Selected Papers, Springer, 23 maja 2014, s. 2, ISBN 978-3-642-54897-0 .
↑ Gregory D.G.D. Crowe Gregory D.G.D., Seymour E.S.E. Goodman Seymour E.S.E., S.A. Lebedev and the Birth of Soviet Computing, „Annals of the History of Computing” (16), Institute of Electrical and Electronics Engineers, 1994, s. 4-24, DOI: 10.1109/85.251852 .
↑ ^a ^b ^c Jurij Juszczenko: Pointers in programs on the computer MESM. [dostęp 2023-02-15]. (ang.).

Zastosowanie

W latach 1952-1953 MESM posłużyła do rozwiązania następujących problemów fizycznych i informatycznych^[1]:

zestawienie tabel do statystycznej kontroli akceptacji (B. W. Gnedenko, wykonawczyni K. L. Juszczenko),
dynamiczne problemy teorii sprężystości (O. J. Iszliński, wykonawca O. A. Juszczenko),
dobór optymalnych parametrów lin kopalnianych (G. I. Sawin, O. J. Iszliński, wykonawca O. A. Juszczenko),
wyznaczanie obszarów stabilności systemów elektroenergetycznych, w szczególności Kuibyszew HPP (L. W. Cukernik, wykonawcy B. C. Koroluk, K. L. Juszczenko),
obliczanie naprężeń termicznych konstrukcji budowlanych (A. D. Kovalenko, wykonawczyni K. L. Juszczenko),
przetwarzanie obserwacji geodezyjnych (N. I. Jakubetskaja, wykonawczyni K. L. Juszczenko),
obliczenia problemów syntezy amoniaku (wykonawca L. N. Iwanienko),
szacowanie objętości robót ziemnych przy projektowaniu dróg (A. K. Kawkin, wykonawcy K. L. Juszczenko, L. M. Iwanienko, A. M. Sybriko),
optymalizacja przebiegu głównych linii elektroenergetycznych wysokiego napięcia, w szczególności Kujbyszew HPP - Moskwa (B. W. Gnedenko, K. L. Juszczenko) - 1952,
balistyka zewnętrzna (M.W. Keldysz, J. O. Mitropolski and O. A. Juszczenko, wykonanie: K. L. Juszczenko, M. R. Szura-Bura, J. D. Szmyglewski),
mechanika nieliniowa (J. O. Mitropolski, wykonawca O. A. Juszczenko),
obliczanie naprężeń termicznych konstrukcji budowlanych (A. D. Kowalenko, wykonawczyni K. L. Juszczenko).

Podczas badań z użyciem MESM Kateryna Juszczenko opracowała eksperymentalny program programistyczny, w czasie opracowywania którego zdobyła doświadczenie, które wykorzystała przy implementacji kompilatorów Adresowego Języka Programowania^[1].

Wykorzystanie MESM miało ogromne znaczenie dla rozwiązania najważniejszych problemów gospodarki narodowej, przemysłu obronnego i kosmicznego ZSRR, a unikalna architektura wpłynęła na architekturę komputerów budowanych później. Prace nad MESM przyczyniły się do powstania programowania wysokiego poziomu i wynalazku z najpotężniejszego wynalazku spośród wszystkich nowoczesnych technologii programistycznych – pośredniego adresowania i adresów najwyższej rangi (wskaźników)^[1].

Zobacz też

BESM

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Jurij Juszczenko: Pointers in programs on the computer MESM. [dostęp 2023-02-15]. (ang.).

[1] Michael GonzalezM.G. Harbour Michael GonzalezM.G., Reliable Software Technologies - Ada-Europe '99, Springer Science & Business Media, 1999, s. 181, ISBN 978-3-540-66093-4 .

[2] Michael GonzalezM.G. Harbour Michael GonzalezM.G., Reliable Software Technologies - Ada-Europe '99, Springer Science & Business Media, 1999, s. 181, ISBN 978-3-540-66093-4 .

[3] MESM Soviet computer project marks 60 years, Engadget, 26 grudnia 2011 [dostęp 2017-10-30] .

[4] Loren R.L.R. Graham Loren R.L.R., Science in Russia and the Soviet Union: A Short History, Cambridge University Press, 1993, s. 256, ISBN 978-0521287890 [zarchiwizowane z adresu 2017-10-24] .

[5] EunikaE. Mercier-Laurent EunikaE., DanielleD. Boulanger DanielleD., Artificial Intelligence for Knowledge Management: First IFIP WG 12.6 International Workshop, AI4KM 2012, Montpellier, France, August 28, 2012, Revised Selected Papers, Springer, 23 maja 2014, s. 2, ISBN 978-3-642-54897-0 .

[6] Gregory D.G.D. Crowe Gregory D.G.D., Seymour E.S.E. Goodman Seymour E.S.E., S.A. Lebedev and the Birth of Soviet Computing, „Annals of the History of Computing” (16), Institute of Electrical and Electronics Engineers, 1994, s. 4-24, DOI: 10.1109/85.251852 .

[:0-7] Jurij Juszczenko: Pointers in programs on the computer MESM. [dostęp 2023-02-15]. (ang.).

[:0-8] Jurij Juszczenko: Pointers in programs on the computer MESM. [dostęp 2023-02-15]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[1]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
+{{Komputer infobox
-'''MESM''' ({{w języku|ru|МЭСМ, Maлая Электронно-Счётная Mашина}}, Małaja Elektronnaja Szczotnaja Maszina - Mała Elektroniczna Maszyna Licząca) – jeden z pierwszych komputerów radzieckich zbudowanych w 1950 roku przez zespół pod kierownictwem [[Siergiej A. Lebiediew|Siergieja A. Lebiediewa]].
+ |nazwa              = MESM
+ |nazwa oryginalna   = MEOM, МЭСМ
+ |zdjęcie            =
+ |opis zdjęcia       =
+ |alt zdjęcia        =
+ |typ                =
+ |producent          = [[Siergiej Lebiediew (informatyk)|Siergiej Lebiediew]] / [[NASU Instytut Elektrodynamiki|Kijowski Instytut Elektrotechnologii]]
+ |premiera           = 1950
+ |koniec produkcji   = 1959
+ |procesor           = 6 000 [[Lampa elektronowa|lamp elektronowych]], 5 kHZ
+ |procesor graficzny =
+ |pamięć operacyjna  =
+ |nośnik danych      =
+ |system operacyjny  =
+ |ekran              =
+ |wymiary            = od 8 do 10 metrów długości i około 2 metrów wysokości
+ |poprzednik         =
+ |następca           = [[BESM (rodzina komputerów)|BESM]]
+ |commons            =
+ |www                =
+}}
+'''MESM''' ({{ukr.|MEOM, Мала Електронна Обчислювальна Машина.}}; {{ros.|МЭСМ, Малая Электронно-Счетная Машина.}}:  'Mała Elektroniczna Maszyna Licząca') był pierwszym uniwersalnie programowalnym elektronicznym komputerem w [[ZSRR]]. Niektórzy badacze podają, że był to także pierwszy komputer w kontynentalnej Europie, nawet jeśli elektromechaniczne komputery ([[Z2]], [[Z3]] i [[Z4]]) i szwedzki [[BARK (computer)|BARK]] poprzedzały go<ref>{{Cytuj |autor = Michael Gonzalez Harbour |tytuł = Reliable Software Technologies - Ada-Europe '99 |wydawca = Springer Science & Business Media |data = 1999 |s = 181 |isbn = 9783540660934 |url = https://archive.org/details/springer_10.1007-3-540-48753-0/page/n194 181]|url=https://archive.org/details/springer_10.1007-3-540-48753-0}}</ref>.
+==Podstawowe informacje==
+MESM został stworzony przez zespół naukowców pod przewodnictwem [[Siergiej Lebiediew (informatyk)|Sergieja Lebiediewa]] z [[NASU Instytut Elektrodynamiki| Kijowskiego Instytutu Elektrotechnologii]] w [[Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka|Ukraińskiej SRR]] w [[Feofanija|Feofaniji]] (w pobliżu [[Kijów|Kijowa]])<ref>{{Cytuj |autor = Michael Gonzalez Harbour |tytuł = Reliable Software Technologies - Ada-Europe '99 |wydawca = Springer Science & Business Media |data = 1999 |s = 181 |isbn = 9783540660934 |url = https://archive.org/details/springer_10.1007-3-540-48753-0/page/n194 181]|url=https://archive.org/details/springer_10.1007-3-540-48753-0}}</ref>.
+Oryginalnie, MESM był przemyślany jako próba stworzenia [[BESM (rodzina komputerów)|Dużej Elektronicznej Maszyny Liczącej]] i litera "M" w nazwie oznaczała "model" (prototyp).
+Praca nad tą maszyną była czysto naukowa, w celu eksperymentalnego przetestowania zasad tworzenia uniwersalnych cyfrowych komputerów. Po pierwszych sukcesach i w celu spełnienia rozlicznych potrzeb rządowych, zdecydowano się na finalizację projektu budowy tego komputera, aby mogła ona pomóc w obliczeniach związanych z [[Radziecki program nuklearny|radziecką bombą atomową]]<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = MESM Soviet computer project marks 60 years |wydawca = Engadget |data = 2011-12-26 |url = https://www.engadget.com/2011/12/26/mesm-soviet-computer-project-marks-60-years/ |data dostępu = 2017-10-30}}</ref> (co nazwano eufemistycznie "rozwiązywaniem prawdziwych problemów"). Projekt stał się w pełni operacyjny w 1950<ref>
+{{Cytuj |autor = Loren R. Graham |tytuł = Science in Russia and the Soviet Union: A Short History |wydawca = Cambridge University Press |data = 1993 |s = 256 |isbn = 978-0521287890 |url = https://books.google.com/books?id=m_wPpj64GqMC&pg=PA256 |archiwum = https://web.archive.org/web/20171024232247/https://books.google.com/books?id=m_wPpj64GqMC&pg=PA256 |zarchiwizowano = 2017-10-24 }}</ref><ref>
+{{Cytuj |autor = Eunika Mercier-Laurent ; Danielle Boulanger |tytuł = Artificial Intelligence for Knowledge Management: First IFIP WG 12.6 International Workshop, AI4KM 2012, Montpellier, France, August 28, 2012, Revised Selected Papers |wydawca = Springer |data = 2014-05-23|s = 2 |isbn = 9783642548970 |url = https://books.google.com/books?id=UAy7BQAAQBAJ&dq=%22mesm%22+1950&pg=PA2 }}</ref>. Posiadał około 6 000 [[Lampa elektronowa|lamp elektronowych]] i wymagał około 25 kW mocy. Mógł wykonywać około 3 000 operacji na minutę<ref>
+{{Cytuj |autor = Gregory D. Crowe ; Seymour E. Goodman |tytuł = S.A. Lebedev and the Birth of Soviet Computing |czasopismo = Annals of the History of Computing |numer = 16 |wydawca = Institute of Electrical and Electronics Engineers |data = 1994 |s = 4-24 |doi = 10.1109/85.251852 }} </ref>.
+==Konstrukcja i historia użycia==
+[[File:DSC08159-Ак.Лебедєва,19.JPG|thumb|300px|Współczesny widok budynku w Feofaniji (obecny adres: Ulica Naukowiec Lebiediewa 19), gdzie stworzono MESM.]]
+* Podstawowa architektura komputera była gotowa pod koniec 1949 r. To samo można powiedzieć o paru schematycznych diagramach bardziej szczegółowych części.
+* 1950 komputer zamontowano w dwupoziomowym budynku w Feofanii, gdzie przed 2 Wojną Światową swoją lokalizację miał szpital psychiatryczny.
+* 6 listopada 1960 zespół dokonał pierwszego testu komputera. Zadanie wyglądało następująco: <math>f(n) = \begin{cases} Y\prime\prime+Y=0 \\ Y(0)=0 \\ Y(\pi)=0 \end{cases}</math>
+* 4 stycznia 1951. Wykonano pierwsze użyteczne obliczenia. Obliczono silnię, podniosiono liczbę do potęgi. Komputer pokazano specjalnej komisji [[Rosyjska Akademia Nauk|Akademii Nauk ZSRR]]. Zespołem przewodził [[Mstisław Kiełdysz]]
+* 25 grudnia 1951. Komputer przeszedł pozytywnie oficjalny test rządowy. Akademia Nauk ZSRR i Mstisław Kiełdysz zaczęli regularną pracę na MESM.
+* Komputer był w użytku do 1957 r. PO tej dacie przeniesiono go do [[Narodowy Uniwersytet Techniczny Ukrainy Politechnika Kijowska|POlitechniki KIjowskiej imienia Igora Sikorskiego]], gdzie był używany w celach treningowych.
+* W 1959 r. zrezygnowano z używania MESM.
+“Komputer rozłożono na kawałki, z których stworzono zestaw podpórek. Ostatecznie wszystkie one zostały wyrzucone na śmietnik” wspominał potem [[:uk:Малиновський Борис Миколайович|Borys Malinowski]].
+Wiele z lamp elektronowych i innych komponentów pozostałych po MESM są przechowywane przez Fundację Historii i Rozwoju Informatyki i Technologii w Kijowskim Domu Naukowców Narodowej Akademii Nauk Ukrainy.
+== Zastosowanie ==
+W latach 1952-1953 MESM posłużyła do rozwiązania następujących problemów fizycznych i informatycznych<ref name=":0" />:
+* zestawienie tabel do statystycznej kontroli akceptacji (B. W. Gnedenko, wykonawczyni [[Kateryna Juszczenko (naukowiec)|K. L. Juszczenko]]),
+* dynamiczne problemy teorii sprężystości (O. J. Iszliński, wykonawca O. A. Juszczenko),
+* dobór optymalnych parametrów lin kopalnianych (G. I. Sawin, O. J. Iszliński, wykonawca O. A. Juszczenko),
+* wyznaczanie obszarów stabilności systemów elektroenergetycznych, w szczególności Kuibyszew HPP (L. W. Cukernik, wykonawcy B. C. Koroluk, [[Kateryna Juszczenko (naukowiec)|K. L. Juszczenko]]),
+*  obliczanie naprężeń termicznych konstrukcji budowlanych (A. D. Kovalenko, wykonawczyni [[Kateryna Juszczenko (naukowiec)|K. L. Juszczenko]]),
+* przetwarzanie obserwacji geodezyjnych (N. I. Jakubetskaja, wykonawczyni [[Kateryna Juszczenko (naukowiec)|K. L. Juszczenko]]),
+* obliczenia problemów syntezy amoniaku (wykonawca L. N. Iwanienko),
+* szacowanie objętości robót ziemnych przy projektowaniu dróg (A. K. Kawkin, wykonawcy [[Kateryna Juszczenko (naukowiec)|K. L. Juszczenko]], L. M. Iwanienko, A. M. Sybriko),
+* optymalizacja przebiegu głównych linii elektroenergetycznych wysokiego napięcia, w szczególności Kujbyszew HPP - Moskwa (B. W. Gnedenko, [[Kateryna Juszczenko (naukowiec)|K. L. Juszczenko]]) - 1952,
+* balistyka zewnętrzna (M.W. Keldysz, J. O. Mitropolski and O. A. Juszczenko, wykonanie: [[Kateryna Juszczenko (naukowiec)|K. L. Juszczenko]], M. R. Szura-Bura, J. D. Szmyglewski),
+* mechanika nieliniowa (J. O. Mitropolski, wykonawca O. A. Juszczenko),
+* obliczanie naprężeń termicznych konstrukcji budowlanych (A. D. Kowalenko, wykonawczyni [[Kateryna Juszczenko (naukowiec)|K. L. Juszczenko]]).
+Podczas badań z użyciem MESM [[Kateryna Juszczenko (naukowiec)|Kateryna Juszczenko]] opracowała eksperymentalny program programistyczny, w czasie opracowywania którego zdobyła doświadczenie, które wykorzystała przy implementacji kompilatorów Adresowego Języka Programowania<ref name=":0" />.
+Wykorzystanie MESM miało ogromne znaczenie dla rozwiązania najważniejszych problemów gospodarki narodowej, przemysłu obronnego i kosmicznego ZSRR, a unikalna architektura wpłynęła na architekturę komputerów budowanych później. Prace nad MESM przyczyniły się do powstania programowania wysokiego poziomu i wynalazku z najpotężniejszego wynalazku spośród wszystkich nowoczesnych technologii programistycznych – pośredniego adresowania i adresów najwyższej rangi ([[Wskaźnik (typ danych)|wskaźników]])<ref name=":0">{{Cytuj stronę | url = http://www.icfcst.kiev.ua/MUSEUM/TXT/YuriYushchenko.pdf | tytuł = Pointers in programs on the computer MESM | nazwisko = Juszczenko | imię = Jurij | język = en | data dostępu = 2023-02-15}}</ref>.
+==Specyfikacja systemowa==
+* [[Jednostka arytmetyczno-logiczna]]
+** uniwersalna
+** równoległe obliczenia
+** bazująca na [[Przerzutnik|przerzutnikach]]
+* Kodowanie liczb
+** binarne
+** [[Kod stałopozycyjny]] 16-n bitów na liczbę plus 1 bit znaku
+* [[Architektura zestawu instrukcji|Instrukcje]]
+** 20 binarnych bitów na komendę
+*** Pierwsze 4 bity - cod operacji
+*** Następne 5 bitów - pierwszy adres operanda, następne 5 to drugi adres operanda
+*** Ostatnie 6 bitóqw - adres wyniku operacji
+*** Wspierano poniższe typu instrukcji
+**** Dodawanie
+**** Dodawanie z przeniesieniem
+**** Odejmowanie
+**** Mnożenie
+**** Dzielenie
+**** Przesunięcie binarne
+**** Porównywanie
+**** Porównywania absolutych wartości
+**** Transfer controli
+**** Odczytywanie pamięci bębnowej
+**** Stop
+* [[RAM]]
+** bazująca na [[Przerzutnik|przerzutnikach]]
+** Seperacja danych i kodu
+*** 31 słów na dane
+*** 63 słów na kod
+* [[ROM]]
+*** 31 słów na dane
+*** 63 słów na kod
+* [[Taktowanie]]
+** 5 kHz
+* [[Moc obliczeniowa]]
+** Około 3000 operacji na minutę (pełen czas jednego cyklu to 17.6 ms; operacje dzielenia trwały od 17.6 do 20.8 ms)
+Ten komputer zbudowano z 6 000 [[Lampa elektronowa|lamp elektronowych]], w tym z około 3 500 [[Trioda|triod]] i 2 500 [[Dioda|diod]]. Zajmował on 60 m² przestrzeni i używał około 25 kW mocy.
+Dane wczytywano z kart perforowanych lub wpisywano korzystając z łączników elektrycznych. Dodatkowo, komputer mógł korzystać z [[Pamięć bębnowa|pamięci bębnowej]], która mogła pomieścić do 5 000 kodów liczb lub poleceń.
+Korzystano z elektromechanicznej drukarki jako urządzenia outputu.
+== Przypisy ==
+{{Przypisy}}
+<!--
+[[Kategoria:Historia informatyki]]
+-->
 == Zastosowanie ==