Actio tributoria

Actio tributoria – w prawie rzymskim powództwo służące przeciwko zwierzchnikowi familijnemu ze zobowiązań zaciągniętych przez podległego jego władzy (niewolnika lub inną osobę alieni iuris) w ramach prowadzenia peculium obróconego na cele handlowe.

Charakterystyka powództwa[edytuj | edytuj kod]

W wypadku peculium o charakterze przedsiębiorstwa handlowego jego właściciel miał obowiązek podzielić je z tytułu długów między wierzycieli proporcjonalnie do ich wierzytelności. Uwzględniał on przy tym swoje wierzytelności, jednak nie przysługiwało mu prawo dedukcji jak w actio de peculio^[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Gaius Institutiones IV,72: Ponadto ustanowiona została także skarga, zwana tributoria, przeciw ojcu albo właścicielowi, gdy syn lub niewolnik działa za wiedzą ojca lub pana w zakresie peculium o charakterze handlowym. Albowiem, jeśli zawarto z nim z tego tytułu jakąś czynność prawną, pretor zarządza w ten sposób, iż to, co znajduje się w takich przedsiębiorstwach oraz to, co uzyskano przy okazji prowadzenia peculium, ma być podzielone odpowiednio między ojca lub też pana (z jednej strony), o ile im się coś z peculium należało, oraz (między) pozostałych wierzycieli (z drugiej strony). Skoro jednak wolno dokonywać takiego podziału samemu ojcu czy też panu, każdy z wierzycieli, uskarżający się na to, iż wydzielono mu mniej, niż się należało, ma prawo skorzystać z tej skargi, zwanej tributoria.
Gaius Institutiones IV,72: Praeterea tributoria quoque actio in patrem dominumve constituta est, cum filius servusve in peculiari merce sciente patre dominove negotietur. Nam si quid eius rei gratia cum eo contractum fuerit, ita praetor ius dicit, ut, quidquid in his mercibus erit, quodque inde receptum erit, id inter patrem dominumve, si quid ei debebitur, et ceteros creditores pro rata portione distribuatur; et quia ipsi patri dominove distributionem permittit, si quis es creditoribus quaeratur, quasi minus ei tributum sit, quam oportuerit, hac ei actionem adcommodat, quae tributoria appellatur.
Tłumaczenie: Władysław Rozwadowski "Prawo rzymskie" Wydanie II. Poznań 1992 ISBN 83-01-10031-1

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

MarekM. Kuryłowicz MarekM., AdamA. Wiliński AdamA., Rzymskie prawo prywatne, Kraków: „Zakamycze”, 1999, ISBN 83-7211-089-1, OCLC 830208116 .
Władysław Rozwadowski "Prawo rzymskie" Wydanie II. Poznań 1992 ISBN 83-01-10031-1

[1] Gaius Institutiones IV,72: Ponadto ustanowiona została także skarga, zwana tributoria, przeciw ojcu albo właścicielowi, gdy syn lub niewolnik działa za wiedzą ojca lub pana w zakresie peculium o charakterze handlowym. Albowiem, jeśli zawarto z nim z tego tytułu jakąś czynność prawną, pretor zarządza w ten sposób, iż to, co znajduje się w takich przedsiębiorstwach oraz to, co uzyskano przy okazji prowadzenia peculium, ma być podzielone odpowiednio między ojca lub też pana (z jednej strony), o ile im się coś z peculium należało, oraz (między) pozostałych wierzycieli (z drugiej strony). Skoro jednak wolno dokonywać takiego podziału samemu ojcu czy też panu, każdy z wierzycieli, uskarżający się na to, iż wydzielono mu mniej, niż się należało, ma prawo skorzystać z tej skargi, zwanej tributoria.
Gaius Institutiones IV,72: Praeterea tributoria quoque actio in patrem dominumve constituta est, cum filius servusve in peculiari merce sciente patre dominove negotietur. Nam si quid eius rei gratia cum eo contractum fuerit, ita praetor ius dicit, ut, quidquid in his mercibus erit, quodque inde receptum erit, id inter patrem dominumve, si quid ei debebitur, et ceteros creditores pro rata portione distribuatur; et quia ipsi patri dominove distributionem permittit, si quis es creditoribus quaeratur, quasi minus ei tributum sit, quam oportuerit, hac ei actionem adcommodat, quae tributoria appellatur.
Tłumaczenie: Władysław Rozwadowski "Prawo rzymskie" Wydanie II. Poznań 1992 ISBN 83-01-10031-1

[1]