Antoni Walewski
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| profesor nauk historycznych | |
| Specjalność: historia powszechna | |
| Alma Mater | |
| Profesura | |
| Polska Akademia Umiejętności | |
| Status |
członek krajowy czynny |
| Uczelnia | |
| Okres zatrudn. |
1851-1871 |
Antoni Walewski (ur. 18 maja 1805 w Humniskach lub w Brzozowie[1], zm. 3 grudnia 1876) – historyk polski, profesor historii powszechnej Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, a następnie Akademii Umiejętności.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn Adama Walewskiego i Marii z domu Golik. Zdał maturę w 1824 w gimnazjum w Przemyślu, rozpoczął studia historyczne na Uniwersytecie Lwowskim, które kontynuował do wybuchu powstania listopadowego. Walczył w powstaniu, zaś po jej upadku znalazł się w Paryżu na emigracji, gdzie związał się z obozem księcia Czartoryskiego.
W wyniku decyzji ministra Aleksandra von Bacha w 1851 Walewski objął nie mając doktoratu Katedrę Historii Powszechnej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Odczytano to jako sygnał dosyć złowrogi, zwiastujący podporządkowanie nauki historycznej bieżącym względom politycznym[1]. Powszechnie znienawidzony i niepopularny, cierpiący ponadto na osłabienie wzroku i głosu, złożył Walewski 11 kwietnia 1871 roku prośbę do Ministerium o przeniesienie go na emeryturę, co nastąpiło z początkiem kolejnego roku akademickiego. Po utworzeniu Akademii Umiejętności został wybrany jako jej członek czynny. Do roku 1875 pełnił funkcję prezesa Komisji Historycznej. Zmarł w zupełnym opuszczeniu[2]. Pochowany na cmentarzu Rakowickim (grób nie zachował się)[3].
Dzieła[edytuj | edytuj kod]
- Pogląd na sprawę Polski ze stanowiska monarchii i historii (Lwów 1848–1849),
- Historia wyzwolenia Polski za panowania Jana Kazimierza[4][5] (2 tomy, Kraków 1866–1868),
- Historja wyzwolonej Rzplitej wpadającej pod jarzmo domowe za panowania Jana Kazimierza[6] (2 tomy, Kraków 1870–1872),
- Dzieje bezkrólewia po skonie Jana III (tom 1 Kraków 1874),
- Filozofia dziejów polskich i metoda ich badania (Kraków 1875)[7],
Z twórczością Walewskiego, lojalistyczną wobec Habsburgów, polemizował Józef Szujski[8], jak i przeciwnik Szujskiego Henryk Schmitt[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b prof. Antoni Walewski
- ↑ Krzysztof Baczkowski W służbie dworu Habsburskiego. Antoni Walewski (1805–1876)
- ↑ Lista pamięci. uj.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-25)]..
- ↑ Historya wyzwolenia Polski za panowania Jana Kaźmierza (1655-1660). T. 1 [online], polona.pl [dostęp 2019-07-17].
- ↑ Historya wyzwolenia Polski za panowania Jana Kaźmierza (1655-1660). T. 2 [online], polona.pl [dostęp 2019-07-17].
- ↑ Historya wyzwolonéj Rzeczypospolitéj wpadającej pod jarzmo domowe za panowania Jana Kaźmierza (1655-1660). T. 1 [online], polona.pl [dostęp 2019-07-17].
- ↑ Filozofija dziejów polskich i metoda ich badania [online], polona.pl [dostęp 2019-07-17].
- ↑ Profesor Antoni Walewski – (nie)sławny ultralojalista z Humnisk.
- ↑ Rozbiór krytyczny pomysłów historyozoficznych i odkryć dziejowych pana Antoniego Walewskiego, członka czynnego Krakowskiéj Akademii Umiejętności, Lwów 1875.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
Dzieła: