August Schellenberg (bankier)
August Ernst Leopold Schellenberg (ur. 13 marca 1830 w Głogowie, zm. w 1894 we Lwowie) – kupiec oraz bankier we Lwowie, członek Izby Przemysłowo-Handlowej we Lwowie, działacz gospodarczy i społeczny.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Po ukończeniu szkoły buchalterów w Lipsku rozpoczął pracę we Lwowie, gdzie w latach 1861–1870 był głównym agentem na Galicję i Bukowinę Lipskiego Zakładu Ubezpieczeń od ognia (Lepzinger Feuer Versicherungs Anstalt)[1]. Założyciel i właściciel w latach 1871–1896 Domu bankowego i spedycyjnego pod firmą: „August Schelenberg i Syn” najpierw przy ul. Hetmańskiej 12 potem Karola Ludwika 1 we Lwowie, którą przejął w 1896 jego syn Artur[2]. Firma poza operacjami bankowymi prowadziła hurtową sprzedaż cementu[3][4]. Była jedną z ważniejszych na terenie Galicji, w 1911 została przejęta przez wiedeński Merkur Bank[5][6]. Reprezentant i generalny agent generalnej agencji Tow. Ubezpieczeń „Victoria” we Lwowie (1871-1875)[7]. Generalny agent (1860-1864)[8], a następnie dyrektor generalnej agencji we Lwowie i reprezentant (1876-1892)[9] Tow. Ubezpieczeń na życie i rentę „Ankier” („Kotwica”) w Wiedniu. Członek oddziału lwowskiego (1880-1894) Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego[10]. Działacz i członek Komitetu GTG (12 czerwca 1880 – 27 czerwca 1894)[11]. Członek wydziału Galicyjskiego Towarzystwa Leśnego we Lwowie (1887-1889)[12]. Redaktor naczelny najpierw dwutygodnika, a następnie miesięcznika „Nadzieja” we Lwowie w latach 1886–1897[2][13]. Pismo miało charakter ekonomiczny i ukazywało się z podtytułem dwutygodnik z wykazem bieżących ciągnień losów, listów zastawnych, obligacyj indemnizacyjnych innych papierów wartościowych: wiadomości bankowe, kolejowe, ekonomiczne. Pismo to następnie prowadził jego syn August.
Udzielał się społecznie. Cenzor (1883) i członek wydziału (1884-1891), a także komisji szpitalnej (1889) Krajowego Stowarzyszenia Patriotycznej Pomocy Czerwonego Krzyża (mężczyzn) następnie członek wydziału (1892-1894) Krajowego Stowarzyszenia Czerwonego Krzyża mężczyzn i dam dla Galicji[14].
Pełnił również funkcje publiczne. Asesor ze stanu kupieckiego do senatu spraw handlowych przy Sądzie Krajowym we Lwowie (1867-1870)[15]. Członek ze stanu kupieckiego Izby Przemysłowo-Handlowej we Lwowie (1867-1869, 1872-1873, 1875-1878)[16]. Członek Krajowej Komisji dla spraw przemysłu domowego i rękodzielniczego we Lwowie (1884-1890)[17].
Pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim.
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
W 1881 został kawalerem orderu Franciszka Józefa[18].
Rodzina[edytuj | edytuj kod]
Pochodził z pruskiego Śląska i był wyznania ewangelicko-augsburskiego. Zarówno on sam, jak również rodzina została całkowicie spolonizowana. Ożenił się z Karoliną Marią z domu Werner (ur. 19 sierpnia 1843 we Lwowie), w latach 1884–1891 członkini wydziału Krajowego Stowarzyszenia Dam Patriotycznej Pomocy Czerwonego Krzyża w Galicji, następnie członkini wydziału (1892-1895) Krajowego Stowarzyszenia Czerwonego Krzyża mężczyzn i dam dla Galicji[19]. Mieli 5 synów Artura, Othmara, Pawła, Augusta i Leopolda oraz córkę Gizelę. Syn Artur Leopold Karol (1862-1908), był prawnikiem, od 1894 właścicielem Domu bankowego i spedycyjnego pod firmą: „August Schellenberg i Syn” we Lwowie[20], był także od 1896 reprezentantem Tow. Ubezpieczeń na życie i rentę „Ankier” („Kotwica”) w Wiedniu[21]. Był także działaczem Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” we Lwowie (1903)[22]. Sędzia obywatelski przy c. k. Sądzie Krajowym we Lwowie. Pochowany na Łyczakowie. Syn August był redaktorem i wydawcą miesięcznika „Nadzieja” (1897-1914). Syn Paweł był kupcem oraz bankierem we Lwowie, prowadził dom bankowy „Kreyser i Schellenberg”. Po krachu na giełdzie wiedeńskiej w 1895, oraz udzieleniu nietrafnych kredytów, m.in. Romanowi Drohojewskiemu oraz zerwaniu umowy przez wspólnika, doprowadzony do rozpaczy popełnił 18 lipca 1898 samobójstwo[23][24]. Syn Leopold był lekarzem ginekologiem prowadzącym prywatny gabinet przy ul. Czarnieckiego 12 we Lwowie. Był także działaczem Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”[2]. Jego wnuk August, absolwent gimnazjum realnego im. Adama Mickiewicza we Lwowie (1913) poległ jako aspirant artylerii armii austro-węgierskiej 4 listopada 1915 na froncie wschodnim pod Maniewiczami[25].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Handbuch des Lemberger Sttathalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1861, s. 481; 1862, s. 503; 1863, s. 517; 1864, s. 529; 1865, s. 546; 1866, s. 564; Galizisches Provinzial-Hanbuch für das Jahr 1867, s. 929; 1868, s. 929; 1869, s. 528; Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1870, s. 562.
- ↑ a b c Józef Wilczykowski, Lwów, jego rozwój i stan kulturalny oraz przewodnik po mieście, Lwów 1907, s. 9, 54.
- ↑ Arkadiusz Kleczewski, Księga adresów miasta Lwowa. Wydanie nowe, Lwów 1883, s. 11,16.
- ↑ Franciszek Reichma, Książka adresowa stołecznego miasta Lwowa, Lwów 1897, s. 147, 202.
- ↑ Paweł Grata, Bank Krajowy. Osobliwości bankowości galicyjskiej, w Historia bankowości na ziemiach polskich, „Mówią Wieki” nr 1 (648), 2020 s. 66, online [28.02.2020].
- ↑ Wojciech Morawski, Słownik historyczny bankowości polskiej do 1939 roku, Warszawa 1998, s. 81.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1871, s. 498; 1872, s. 499; 1873, s. 515; 1874, s. 559; 1875, s. 547.
- ↑ Handbuch des Lemberger Sttathalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1860, s. 321; 1861, s. 481; 1862, s. 504.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1876, s. 571; 1877, s. 547; 1878, s. 536; 1879, s. 532; 1880, s. 539; 1881, s. 555; 1882, s. 557; 1883, s. 557; 1884, s. 542; 1885, s. 542; 1886, s. 542; 1887, s. 543; 1888, s. 543; 1889, s. 634; 1890, s. 634; 1891, s. 634; 1892, s. 635; 1893, s. 635; 1894, s. 635.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1880, s. 548; 1881, s. 564; 1882, s. 566; 1883, s. 566; 1884, s. 550; 1885, s. 550; 1886, s. 550; 1887, s. 552; 1888, s. 552; 1889, s. 644; 1890, s. 644; 1891, s. 644; 1892, s. 645; 1893, s. 644; 1894, s. 645.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1880, s. 541; 1881, s. 557; 1882, s. 559; 1883, s. 559; 1884, s. 543; 1885, s. 543; 1886, s. 543; 1887, s. 544; 1888, s. 545; 1889, s. 636; 1890, s. 636; 1891, s. 636; 1892, s. 637; 1893, s. 637; 1894, s. 637.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1887, s. 562; 1888, s. 562; 1889, s. 656.
- ↑ Anna Olewnik, „Miesięcznik dla buchalteryi” – pierwsze polskie czasopismo fachowe z zakresu księgowości, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości” tom 97 (153), 2018, s. 182.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1883, s. 607; 1884, s. 592; 1885, s. 592; 1886, s. 592; 1887, s. 592; 1888, s. 592; 1889, s. 690, 691; 1890, s. 690, 691; 1891, s. 690, 691; 1892, s. 690; 1893, s. 690; 1894, s. 690.
- ↑ Galizisches Provinzial-Hanbuch für das Jahr 1867, s. 181; 1868, s. 181; 1869, s. 103; Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1870, s. 112.
- ↑ Galizisches Provinzial-Hanbuch für das Jahr 1867, s. 484; 1868, s. 484; 1869, s. 305; Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1872, s. 304; 1873, s. 302; 1875, s. 330; 1876, s. 336; 1877, s. 224; 1878, s. 211.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1887, s. 209; 1888, s. 209; 1889, s. 233; 1890, s. 233.
- ↑ Hof- und Staats-Handbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie: für das 1882, Wien 1882, s. 154.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1884, s. 593; 1885, s. 593; 1886, s. 593; 1887, s. 593; 1888, s. 593; 1889, s. 692; 1890, s. 692; 1891, s. 692; 1892, s. 690; 1893, s. 690; 1894, s. 690; 1895, s. 690.
- ↑ Bank Krajowy Królestwa Galicyi i Lodomeryi z W. Księstwem Krakowskiem, Lwów 1900, s. 42.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 189, s. 636.
- ↑ Pamiętnik IV Zlotu Sokolstwa Polskiego we Lwowie w dniach 27–29 czerwca 1903, Lwów 1904, s. 141 Śląska Biblioteka Cyfrowa – wersja elektroniczna.
- ↑ Ze świata, „Kurier Warszawski”, R. 78, nr 203 z 25 lipca 1898, s. 5.
- ↑ Ze Lwowa, „Kurier Poranny” R. 22, nr 197 z 18 lipca 1898, s. 4.
- ↑ Siódme sprawozdanie Dyrekcji Wyższego Gimnazjum Realnego im. A. Mickiewicza we Lwowie za lata 1915–1916 i 1916-1917, Lwów 1917, s. 9.
- Członkowie Izby Przemysłowo-Handlowej we Lwowie
- Członkowie Komitetu Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego
- Ludzie urodzeni w Głogowie
- Ludzie związani ze Lwowem (zabór austriacki)
- Pochowani na Cmentarzu Bonifratrów w Katowicach
- Pochowani na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie
- Polacy – odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Franciszka Józefa
- Polscy bankierzy
- Polscy działacze gospodarczy (zabór austriacki)
- Urodzeni w 1830
- Zmarli w 1894