August Schellenberg (bankier)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
August Schellenberg
Pełne imię i nazwisko

August Ernst Leopold Schellenberg

Data i miejsce urodzenia

13 marca 1830
Głogów

Data i miejsce śmierci

1894
Lwów

Członek Izby Przemysłowo-Handlowej we Lwowie
Okres

od 1867–1869
1872–1873
do 1875–1878

Małżonek

Karolina Maria z domu Werner

Członek Krajowej Komisji dla spraw przemysłu we Lwowie
Okres

od 1884
do 1890

Odznaczenia
Kawaler Orderu Franciszka Józefa (Austro-Węgry)

August Ernst Leopold Schellenberg (ur. 13 marca 1830 w Głogowie, zm. w 1894 we Lwowie) – kupiec oraz bankier we Lwowie, członek Izby Przemysłowo-Handlowej we Lwowie, działacz gospodarczy i społeczny.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Po ukończeniu szkoły buchalterów w Lipsku rozpoczął pracę we Lwowie, gdzie w latach 1861–1870 był głównym agentem na Galicję i Bukowinę Lipskiego Zakładu Ubezpieczeń od ognia (Lepzinger Feuer Versicherungs Anstalt)[1]. Założyciel i właściciel w latach 1871–1896 Domu bankowego i spedycyjnego pod firmą: „August Schelenberg i Syn” najpierw przy ul. Hetmańskiej 12 potem Karola Ludwika 1 we Lwowie, którą przejął w 1896 jego syn Artur[2]. Firma poza operacjami bankowymi prowadziła hurtową sprzedaż cementu[3][4]. Była jedną z ważniejszych na terenie Galicji, w 1911 została przejęta przez wiedeński Merkur Bank[5][6]. Reprezentant i generalny agent generalnej agencji Tow. Ubezpieczeń „Victoria” we Lwowie (1871-1875)[7]. Generalny agent (1860-1864)[8], a następnie dyrektor generalnej agencji we Lwowie i reprezentant (1876-1892)[9] Tow. Ubezpieczeń na życie i rentę „Ankier” („Kotwica”) w Wiedniu. Członek oddziału lwowskiego (1880-1894) Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego[10]. Działacz i członek Komitetu GTG (12 czerwca 1880 – 27 czerwca 1894)[11]. Członek wydziału Galicyjskiego Towarzystwa Leśnego we Lwowie (1887-1889)[12]. Redaktor naczelny najpierw dwutygodnika, a następnie miesięcznika „Nadzieja” we Lwowie w latach 1886–1897[2][13]. Pismo miało charakter ekonomiczny i ukazywało się z podtytułem dwutygodnik z wykazem bieżących ciągnień losów, listów zastawnych, obligacyj indemnizacyjnych innych papierów wartościowych: wiadomości bankowe, kolejowe, ekonomiczne. Pismo to następnie prowadził jego syn August.

Udzielał się społecznie. Cenzor (1883) i członek wydziału (1884-1891), a także komisji szpitalnej (1889) Krajowego Stowarzyszenia Patriotycznej Pomocy Czerwonego Krzyża (mężczyzn) następnie członek wydziału (1892-1894) Krajowego Stowarzyszenia Czerwonego Krzyża mężczyzn i dam dla Galicji[14].

Pełnił również funkcje publiczne. Asesor ze stanu kupieckiego do senatu spraw handlowych przy Sądzie Krajowym we Lwowie (1867-1870)[15]. Członek ze stanu kupieckiego Izby Przemysłowo-Handlowej we Lwowie (1867-1869, 1872-1873, 1875-1878)[16]. Członek Krajowej Komisji dla spraw przemysłu domowego i rękodzielniczego we Lwowie (1884-1890)[17].

Pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim.

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

W 1881 został kawalerem orderu Franciszka Józefa[18].

Rodzina[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z pruskiego Śląska i był wyznania ewangelicko-augsburskiego. Zarówno on sam, jak również rodzina została całkowicie spolonizowana. Ożenił się z Karoliną Marią z domu Werner (ur. 19 sierpnia 1843 we Lwowie), w latach 1884–1891 członkini wydziału Krajowego Stowarzyszenia Dam Patriotycznej Pomocy Czerwonego Krzyża w Galicji, następnie członkini wydziału (1892-1895) Krajowego Stowarzyszenia Czerwonego Krzyża mężczyzn i dam dla Galicji[19]. Mieli 5 synów Artura, Othmara, Pawła, Augusta i Leopolda oraz córkę Gizelę. Syn Artur Leopold Karol (1862-1908), był prawnikiem, od 1894 właścicielem Domu bankowego i spedycyjnego pod firmą: „August Schellenberg i Syn” we Lwowie[20], był także od 1896 reprezentantem Tow. Ubezpieczeń na życie i rentę „Ankier” („Kotwica”) w Wiedniu[21]. Był także działaczem Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” we Lwowie (1903)[22]. Sędzia obywatelski przy c. k. Sądzie Krajowym we Lwowie. Pochowany na Łyczakowie. Syn August był redaktorem i wydawcą miesięcznika „Nadzieja” (1897-1914). Syn Paweł był kupcem oraz bankierem we Lwowie, prowadził dom bankowy „Kreyser i Schellenberg”. Po krachu na giełdzie wiedeńskiej w 1895, oraz udzieleniu nietrafnych kredytów, m.in. Romanowi Drohojewskiemu oraz zerwaniu umowy przez wspólnika, doprowadzony do rozpaczy popełnił 18 lipca 1898 samobójstwo[23][24]. Syn Leopold był lekarzem ginekologiem prowadzącym prywatny gabinet przy ul. Czarnieckiego 12 we Lwowie. Był także działaczem Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”[2]. Jego wnuk August, absolwent gimnazjum realnego im. Adama Mickiewicza we Lwowie (1913) poległ jako aspirant artylerii armii austro-węgierskiej 4 listopada 1915 na froncie wschodnim pod Maniewiczami[25].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Handbuch des Lemberger Sttathalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1861, s. 481; 1862, s. 503; 1863, s. 517; 1864, s. 529; 1865, s. 546; 1866, s. 564; Galizisches Provinzial-Hanbuch für das Jahr 1867, s. 929; 1868, s. 929; 1869, s. 528; Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1870, s. 562.
  2. a b c Józef Wilczykowski, Lwów, jego rozwój i stan kulturalny oraz przewodnik po mieście, Lwów 1907, s. 9, 54.
  3. Arkadiusz Kleczewski, Księga adresów miasta Lwowa. Wydanie nowe, Lwów 1883, s. 11,16.
  4. Franciszek Reichma, Książka adresowa stołecznego miasta Lwowa, Lwów 1897, s. 147, 202.
  5. Paweł Grata, Bank Krajowy. Osobliwości bankowości galicyjskiej, w Historia bankowości na ziemiach polskich, „Mówią Wieki” nr 1 (648), 2020 s. 66, online [28.02.2020].
  6. Wojciech Morawski, Słownik historyczny bankowości polskiej do 1939 roku, Warszawa 1998, s. 81.
  7. Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1871, s. 498; 1872, s. 499; 1873, s. 515; 1874, s. 559; 1875, s. 547.
  8. Handbuch des Lemberger Sttathalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1860, s. 321; 1861, s. 481; 1862, s. 504.
  9. Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1876, s. 571; 1877, s. 547; 1878, s. 536; 1879, s. 532; 1880, s. 539; 1881, s. 555; 1882, s. 557; 1883, s. 557; 1884, s. 542; 1885, s. 542; 1886, s. 542; 1887, s. 543; 1888, s. 543; 1889, s. 634; 1890, s. 634; 1891, s. 634; 1892, s. 635; 1893, s. 635; 1894, s. 635.
  10. Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1880, s. 548; 1881, s. 564; 1882, s. 566; 1883, s. 566; 1884, s. 550; 1885, s. 550; 1886, s. 550; 1887, s. 552; 1888, s. 552; 1889, s. 644; 1890, s. 644; 1891, s. 644; 1892, s. 645; 1893, s. 644; 1894, s. 645.
  11. Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1880, s. 541; 1881, s. 557; 1882, s. 559; 1883, s. 559; 1884, s. 543; 1885, s. 543; 1886, s. 543; 1887, s. 544; 1888, s. 545; 1889, s. 636; 1890, s. 636; 1891, s. 636; 1892, s. 637; 1893, s. 637; 1894, s. 637.
  12. Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1887, s. 562; 1888, s. 562; 1889, s. 656.
  13. Anna Olewnik, „Miesięcznik dla buchalteryi” – pierwsze polskie czasopismo fachowe z zakresu księgowości, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości” tom 97 (153), 2018, s. 182.
  14. Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1883, s. 607; 1884, s. 592; 1885, s. 592; 1886, s. 592; 1887, s. 592; 1888, s. 592; 1889, s. 690, 691; 1890, s. 690, 691; 1891, s. 690, 691; 1892, s. 690; 1893, s. 690; 1894, s. 690.
  15. Galizisches Provinzial-Hanbuch für das Jahr 1867, s. 181; 1868, s. 181; 1869, s. 103; Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1870, s. 112.
  16. Galizisches Provinzial-Hanbuch für das Jahr 1867, s. 484; 1868, s. 484; 1869, s. 305; Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1872, s. 304; 1873, s. 302; 1875, s. 330; 1876, s. 336; 1877, s. 224; 1878, s. 211.
  17. Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1887, s. 209; 1888, s. 209; 1889, s. 233; 1890, s. 233.
  18. Hof- und Staats-Handbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie: für das 1882, Wien 1882, s. 154.
  19. Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1884, s. 593; 1885, s. 593; 1886, s. 593; 1887, s. 593; 1888, s. 593; 1889, s. 692; 1890, s. 692; 1891, s. 692; 1892, s. 690; 1893, s. 690; 1894, s. 690; 1895, s. 690.
  20. Bank Krajowy Królestwa Galicyi i Lodomeryi z W. Księstwem Krakowskiem, Lwów 1900, s. 42.
  21. Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 189, s. 636.
  22. Pamiętnik IV Zlotu Sokolstwa Polskiego we Lwowie w dniach 27–29 czerwca 1903, Lwów 1904, s. 141 Śląska Biblioteka Cyfrowa – wersja elektroniczna.
  23. Ze świata, „Kurier Warszawski”, R. 78, nr 203 z 25 lipca 1898, s. 5.
  24. Ze Lwowa, „Kurier Poranny” R. 22, nr 197 z 18 lipca 1898, s. 4.
  25. Siódme sprawozdanie Dyrekcji Wyższego Gimnazjum Realnego im. A. Mickiewicza we Lwowie za lata 1915–1916 i 1916-1917, Lwów 1917, s. 9.