Bijelgee
Bijelgee (mong. биелгээ), także bij (mong. бий)[1] – mongolski taniec ludowy wykonywany w pozycji na klęczkach lub siedzącej przez tancerzy z różnych grup etnicznych z ajmaków kobdoskiego i uwskiego.
W 2009 roku taniec bijelgee został wpisany na listę niematerialnego dziedzictwa wymagającego pilnej ochrony UNESCO[2].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Taniec jest wykonywany w pozycji na klęczkach lub siedzącej (ze skrzyżowanymi nogami)[3]. Tancerze wykonują stylizowane ruchy górnej partii ciała, rąk, ramion i nóg, aby wyrazić aspekty tradycyjnego życia Mongołów lub opowiedzieć wydarzenia z historii lub mitologii[4]. Pozycja tancerzy wynika z ograniczonej przestrzeni dostępnej w ger – jurcie mongolskiej, gdzie tradycyjnie wykonywano taniec[1][3]. Tańcowi towarzyszą pieśni duut bij wykonywane przy akompaniamencie następujących instrumentów: dwustrunowego chordofonu igil, dwustrunowej lutni towszuur i fletu cuur[1][3]. Taniec wykonywany jest również do rytmicznej muzyki tatlaga o minimalistycznej linii melodycznej[4].
Tancerze ubrani są w stroje tradycyjne, bogato zdobione haftem, noszą złotą i srebrną biżuterię. Kolory i wzory strojów wskazują na przynależność etniczną tancerzy[3]. Choć wiele ruchów tańca jest wspólnych dla różnych grup, to porządek, w którym wykonywane są różne partie tańca jest inny dla każdej z grup[1]. Każda z grup ma ponadto własny, charakterystyczny styl tańca[1]. Ponadto każda grupa wykonuje swój narodowy bij (ündesnij bij) oddający własną historię i opowieści[5].
Taniec jest wykonywany z okazji uroczystości rodzinnych, takich jak śluby, narodziny, odwiedzin bliskich czy sąsiadów a także podczas festiwalu naadam[3].
Umiejętność tańca przekazywana jest z pokolenia na pokolenie. Sztuka tańca jest dziś zagrożona z powodu szybkich zmian społecznych i wymierania mistrzów tego tańca. Tradycje tańca bijelgee podtrzymywane są przez 20 tancerzy z grup etnicznych Torgutów, Dzachczynów, Uletów, Urianchajców i Miangatów z ajmaku kobdoskiego oraz z grup Bajatów, Derbetów i Chotonów z ajmaku uwskiego[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Carole Pegg: Mongolian Music, Dance, & Oral Narrative: Performing Diverse Identities. University of Washington Press, 2001, s. 90. ISBN 978-0-295-98030-0. [dostęp 2015-01-03].
- ↑ UNESCO ICH: Mongol Biyelgee, Mongolian traditional folk dance. [dostęp 2015-01-03]. (ang.).
- ↑ a b c d e f UNESCO ICH: Nomination for inscription on the Urgent Safeguarding List in 2009 (Reference No. 00311). [dostęp 2015-01-03]. (ang.).
- ↑ a b Theodore Craig Levin: Where Rivers and Mountains Sing: Sound, Music, and Nomadism in Tuva and Beyond. Indiana University Press, 2006, s. 112. ISBN 978-0-253-34715-2. [dostęp 2015-01-03].
- ↑ Carole Pegg: Mongolian Music, Dance, & Oral Narrative: Performing Diverse Identities. University of Washington Press, 2001, s. 91. ISBN 978-0-295-98030-0. [dostęp 2015-01-03].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- UNESCO: Mongol Biyelgee: Mongolian traditional folk dance. [w:] Youtube [on-line]. [dostęp 2015-01-03]. (ang.).