Budynek przy ul. Piekary 49 w Toruniu
53°00′37″N 18°36′06″E/53,010278 18,601667.JPG) Budynek widziany od ul. Piekary | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Piekary 49 |
| Ukończenie budowy |
1601 |
Położenie na mapie Torunia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
| 53°00′37″N 18°36′06″E/53,010278 18,601667
| |
Budynek przy ul. Piekary 49 w Toruniu (tzw. Ekonomia[1]) – zabytkowy budynek znajdujący się przy ul. Piekary 49 na Starym Mieście w Toruniu, jeden z najstarszych przykładów budynku oświatowego z zachowaną oryginalną bryłą i detalem architektonicznym w Polsce północnej. Dawna siedziba bursy Gimnazjum Akademickiego, następnie samego Gimnazjum, obecnie siedziba wydziałów Sądu Okręgowego[2].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Budynek został zbudowany w latach 1598–1601 z inicjatywy burmistrza Henryka Strobanda[3][4]. Pracami budowlanymi kierował Hans Eckard[3]. W budynku mieszczono bursę (tzw. Ekonomik) dla Gimnazjum Akademickiego[3].
W następnych latach gmach przebudowano[2]. W latach 1739 i 1740 w budynku przeprowadzono bliżej nieokreślone prace malarskie wykonane przez Christiana Ernsta Ulricha[5].
Po tumulcie toruńskim z 1724 roku w budynku ulokowano Gimnazjum Akademickie, które wcześniej mieściło się w dawnym klasztorze franciszkańskim, przekazanym na mocy wyroku zakonowi bernardynów[6].
W 1807 roku budynek przekształcono w francuski szpital wojenny. Po przeniesieniu w 1855 roku Gimnazjum Akademickiego do budynku przy ul. Zaułek Prosowy znajdowały się tu szkoły żeńskie[2]. W okresie międzywojennym w budynku mieściła się niemiecka filia Państwowego Gimnazjum Męskiego[7]. Od listopada 1923 roku gimnazjum było koedukacyjne[8]. Po II wojnie światowej w budynku mieścił się internat dla uczniów szkół średnich, następnie Sąd Okręgowy[2].
Na fasadzie budynku znajduje się tablica upamiętniające 400-lecie powstania Gimnazjum Akademickiego[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Mosingiewicz i Okoń 2010 ↓, s. 37.
- ↑ a b c d e Ekonomia d. Gimnazjum Akademickiego. toruntour.pl. [dostęp 2023-09-11].
- ↑ a b c Birecki 2011 ↓, s. 194.
- ↑ Małłek 2010 ↓, s. 67.
- ↑ Mosingiewicz i Okoń 2010 ↓, s. 38-39.
- ↑ Salmonowicz 1983 ↓, s. 180.
- ↑ Olstowski 2006 ↓, s. 127.
- ↑ Olstowski 2006 ↓, s. 129, 131.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Piotr Birecki: Architektura i sztuka luterańska w Toruniu w okresie nowożytnym. W: Jarosław Kłaczkow (red.): Ewangelicy w Toruniu (XVI-XX w.). Toruń: Adam Marszałek, 2011. ISBN 978-83-7780-051-5.
- Janusz Małłek. Henryk Stroband (1548-1609) : reformator i współtwórca Gimnazjum Akademickiego w Toruniu. „Echa Przeszłości”. 11, 2010.
- Anna Mosingiewicz, Emanuel Okoń. "O obrazach, skrzynce cechowej i „sztukach towarzyskich”. Uwagi o kształceniu artystycznym w Toruniu i Gdańsku na marginesie działalności Christiana Ernsta Ulricha, osiemnastowiecznego malarza w Toruniu. „Zapiski Historyczne”. 75.1, 2010.
- Przemysław Olstowski. Szkoły wydziałowe w Toruniu lat Drugiej Rzeczypospolitej. „Przemysław Olstowski Szkoły wydziałowe w Toruniu lat Drugiej Rzeczypospolitej Rocznik Toruński”. 33, 2006.
- Stanisław Salmonowicz. O toruńskim tumulcie z roku 1724. „Odrodzenie i Reformacja w Polsce”. 28, 1983.