Cmentarz prawosławny w Wereszynie
 Widok ogólny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Typ cmentarza |
wyznaniowy |
| Wyznanie | |
| Stan cmentarza |
nieczynny |
| Powierzchnia cmentarza |
0,6 ha[1] |
| Data otwarcia |
pocz. XIX w. |
| Data ostatniego pochówku |
1944 |
Położenie na mapie gminy Mircze  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu hrubieszowskiego  | |
 50°35′55,81″N 23°55′48,19″E/50,598836 23,930053
| |
Cmentarz prawosławny w Wereszynie – nekropolia wyznania prawosławnego w Wereszynie, działająca przy cerkwi unickiej, następnie prawosławnej w miejscowości.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Cmentarz w Wereszynie był związany z cerkwią w tej samej wsi, zbudowano jako unicka (filia parafii w Wiszniowie), zaś od likwidacji unickiej diecezji chełmskiej działającej jako cerkiew prawosławna. Ostatnia cerkiew w Wereszynie została rozebrana podczas akcji polonizacyjno-rewindykacyjnej w 1938. Była położona w sąsiedztwie nekropolii[1].
Pochówki na cmentarzu odbywały się prawdopodobnie od początku XIX w. do wywiezienia z Wereszyna miejscowej ludności ukraińskiej wyznania prawosławnego (deportacja do ZSRR, Akcja „Wisła”). Na terenie nekropolii zachowało się około trzydziestu nagrobków z końca XIX w. i I połowy XX wieku. Najstarszy datowany nagrobek pochodzi z r. 1895[1]. Na cmentarzu pochowana jest Maria Górska, jedna z cywilnych ukraińskich ofiar tzw. „krwawego wesela” w Wereszynie 12 lutego 1944[2]. Po wywiezieniu ludności ukraińskiej cmentarz był porzucony. Prace porządkowe na nim wykonano w 2009 w ramach obozu młodzieżowego „Małe wspomnienia wielkiej historii”. Wtedy też nekropolia została powtórnie poświęcona[3][4].
Kamienne nagrobki mają formę krzyży prawosławnych lub łacińskich na słupach lub postumentach, zdobionych akroterionami, tympanonami lub motywami roślinnymi. Niektóre nagrobki rzeźbione są na kształt pni drzew[1]. Na nekropolii rośnie na niej ponad 50 różnych drzew liściastych (lipy, jesiony, brzozy, topole, kasztanowiec, grab)[1].
-
Nagrobki z okresu dwudziestolecia międzywojennego -
Nagrobek Kateryny Hryniuk z 1900 -
Grób zabitej 12 lutego 1944 Marii Górskiej -
Pomnik zmarłych i zabitych Ukraińców z Wereszyna
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e D. Kawałko, Cmentarze..., s. 162.
- ↑ N. Klimuk, Groby są jeszcze widoczne, Przegląd Prawosławny, nr 7/277, lipiec 2008.
- ↑ У польському селі Верешин освятили український цвинтар [online], religions.unian.ua [dostęp 2016-04-07].
- ↑ Małe wspomnienia wielkiej historii [online], lubiehrubie.pl [dostęp 2016-04-07].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- D. Kawałko, Cmentarze województwa zamojskiego, Państwowa Służba Ochrony Zabytków, Zamość 1994.