Tympanon
.jpg)
Tympanon (lub tympan) (gr. τύμπανον, týmpanon – bęben, łac. tȳmpănŭm) – detal architektoniczny.
W architekturze klasycznej terminem tym określano wewnętrzne trójkątne pole pomiędzy gzymsami frontonu, gładkie lub wypełnione rzeźbą, stanowiące charakterystyczny element monumentalnych budowli Grecji i Rzymu[2][3]. W reprezentacyjnej budowli antycznej trójkątny szczyt zwykle zamykał przestrzeń dachową od strony licowej (przedniej) i tylnej. Element ten występuje także w monumentalnych budynkach nowożytnych, kształtowanych pod wpływem architektury antycznej (klasycyzm i eklektyzm historyczny)[4].
W architekturze romańskiej i gotyckiej termin ten określa półkoliste lub ostrołukowe pole nad drzwiami, wypełniające przestrzeń między nadprożem a łukiem (archiwoltą) portalu, u dołu zamknięte poziomo, u góry obramione łukowo, wypełnione rzeźbą lub płaskorzeźbą[2][3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Katedra w Sewilli - historia, architektura, bezpłatne zwiedzanie [online], Andaluzja zwiedzanie [dostęp 2021-03-23] (pol.).
- ↑ a b Sztuka świata. Słownik terminów L-Ż. tom 18. Warszawa: Wydawnictwo „Arkady”, 2013, s. 312. ISBN 978-83-213-4727-1.
- ↑ a b Witold Szolginia: Ilustrowana encyklopedia dla wszystkich. Architektura i Budownictwo. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1975, s. 396.
- ↑ Wojciech Skowroński: Ilustrowany leksykon architektoniczno-budowlany. Warszawa: Arkady, 2008, s. 357. ISBN 978-83-213-4515-4.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Krystyna Zwolińska, Zasław Malicki: Mały słownik terminów plastycznych. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1993, s. 311 ISBN 83-214-0590-8.
- Tadeusz Broniewski: Czym jest architektura? Przeszłość i współczesność. Wrocław: Ossolineum, 1969, cykl: Historia architektury dla wszystkich, cz. V, s. 239
- Witold Szolginia, Architektura, Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 160, ISBN 83-85001-89-1, OCLC 749387033.