Gruzak bukowy
_Fr_201716.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
gruzak bukowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Diatrype disciformis (Hoffm.) Fr. Summa veg. Scand., Section Post. (Stockholm): 385 (1849) | |
| Zasięg | |
 Zasięg w Europie | |
Gruzak bukowy (Diatrype disciformis Hoffm. Fr). – gatunek grzybów z rodziny Diatrypaceae[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Diatrype, Diatrypaceae, Xylariales, Xylariomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1787 roku Georg Franz Hoffmann nadając mu nazwę Sphaeria disciformis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1849 roku Elias Magnus Fries[1]. Niektóre synonimy nazwy naukowej[2]:
- Aglaospora umbonata (Sacc.) Kuntze 1898
- Diatrype disciformis var. americana Ellis
- Diatrype disciformis (Hoffm.) Fr., var. disciformis
- Diatrype disciformis var. magnoliae Thüm.
- Diatrype disciformis var. major A.K. Kar & Maity 1980
- Diatrype disciformis var. umbonata Sacc.
- Diatrype disciformis var. xanthostroma Sacc.
- Hypoxylon disciforme (Hoffm.) Westend. 1854
- Nemania disciformis (Hoffm.) Gray 1821
- Sphaeria disciformis Hoffm. 1787
- Stromatosphaeria disciformis (Hoffm.) Grev.
Polska nazwa na podstawie rekomendacji Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów przy Polskim Towarzystwie Mykologicznym[3]
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Płaskie, poduszeczkowate, o średnicy 2–4 mm. Powierzchnia czarna, pokryta bardzo drobnymi brodawkowatymi tworami. Występują zazwyczaj licznie, na dużych powierzchniach gałęzi drzew (często na długości wielu metrów). Wyrastają pod korą, w trakcie wzrostu przebijają korę drzewa, a rozsunięte na boki jej fragmenty nadają owocnikom kanciaste kształty, w istocie jednak są one okrągławe. Są twarde, wewnątrz białawe z licznymi jamkowatymi obłoczniami o czarnej barwie[4].
Cylindryczne, zagięte, o rozmiarach 5–8 × 1,5–2 μm[5].
- Gatunki podobne
Najbardziej podobny jest gruzak wierzbowy (Diatrype bullata). Ma większe podkładki, często wydłużone i występuje głównie na martwym drewnie wierzb, olszy i topoli.
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Najliczniej notowany jest w Europie, ale potwierdzono występowanie tego gatunku także w Ameryce Północnej, Środkowej i Południowej, Azji i na Nowej Zelandii[6]. W Europie Środkowej jest bardzo pospolity.
Rośnie na martwym drewnie drzew liściastych różnych gatunków, głównie na opadłych i pokrytych korą gałęziach[4]. Najczęściej spotykany jest na bukach. Owocniki wyrastają przez cały rok (przy sprzyjającej pogodzie również w zimie)[5].
Na owocnikach Diatrype disciformis pasożytuje inny, wytwarzający czerwone i kuliste owocniki grzyb – Dialonectria episphaeria[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2014-11-07] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2014-11-05] (ang.).
- ↑ Rekomendacja nr 3/2024 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online] [dostęp 2024-04-26].
- ↑ a b Andreas Gminder: Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej. Warszawa: Weltbild, 2011. ISBN 978-83-258-0588-3.
- ↑ a b Rogers Mushrooms. [dostęp 2014-11-06].
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2014-10-27].
- ↑ Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, A preliminary checklist of micromycetes in Poland. Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-75-4.