Dom pod Chimerami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Dom z chimerami)
Dom pod Chimerami
Ilustracja
Państwo

 Ukraina

Miasto wydzielone

 Kijów

Adres

Bankowa 10

Architekt

Władysław Horodecki

Rozpoczęcie budowy

1901

Ukończenie budowy

1902

Położenie na mapie Kijowa
Mapa konturowa Kijowa, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Dom pod Chimerami”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, u góry znajduje się punkt z opisem „Dom pod Chimerami”
Położenie na mapie Kijowa i obwodu kijowskiego
Mapa konturowa Kijowa i obwodu kijowskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Dom pod Chimerami”
Ziemia50°26′42″N 30°31′43″E/50,445000 30,528611
Wykonany przez Horodeckiego plan jego mieszkania w Domu

Dom pod Chimerami albo Dom Horodeckiego[1] (ukr. Будинок з химерами) – budynek wzniesiony w latach 1901-1902 w Kijowie według projektu Władysława Horodeckiego, polskiego architekta porównywanego z Gaudim[2]. Obiekt reprezentuje styl Art Nouveau[3]. Jest położony przy ulicy Bankowej i od 2005 stanowi jedną z rezydencji prezydenckich.

Popularna nazwa domu wywodzi się od jego charakterystycznej dekoracji fasady, na której Horodecki, zapalony myśliwy, umieścił wiele scen ze zwierzętami i polowaniami. rzeźby te wykonał Emilio Sala. Styl architektoniczny, w którym motywy zwierzęce odgrywały dużą rolę, określany jest mianem chimery; nazwa nie ma natomiast nic wspólnego z postacią mitologiczną.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Horodecki zaprojektował obiekt i osobiście nadzorował pracami, które również sam sfinansował z pożyczonych pieniędzy. Planował uczynić z Domu pod Chimerami luksusowy budynek mieszkaniowy – na każdym piętrze miał znajdować się jeden apartament, przy czym czwarte piętro autor przewidywał dla siebie. Prace budowlane trwały od marca 1901 do maja 1903. Kryzys ekonomiczny w imperium carskim sprawił jednak, że prace wykończeniowe przedłużyły się, a wynajdywanie chętnych do wynajmu lub zakupu mieszkań okazało się trudniejsze, niż przewidywał autor. Prace kosztowały go ponad 15 tys. rubli[4]. Architekt przewidywał, że budynek będzie przynosił mu 7200 rubli rocznego dochodu. W celu uatrakcyjnienia otoczenia obiektu nakazał urządzenie skalnego ogrodu i fontanny.

Horodecki nie umiał jednak dobrze gospodarować pieniędzmi i już w 1912, zadłużony w związku z kosztownymi wyjazdami na egzotyczne polowania, musiał oddać dom pod hipotekę[5]. W 1913 obiekt trafił na licytację i stał się własnością inżyniera i fabrykanta Daniela Bałachowskiego, po czym stał się częścią jego fabryki cukru[5]. W 1918 dom przejął Samuel Nemec, a po przejęciu Kijowa przez bolszewików umieścili oni w nim kierownictwo swoich formacji zbrojnych na miasto[5].

Po roku 1917 Dom pod Chimerami został znacjonalizowany. W każdym z mieszkań rozlokowano około dziewięciu rodzin. W czasie II wojny światowej uległ poważnym zniszczeniom. Po zakończeniu działań wojennych obiekt przejął Komitet Centralny Komunistycznej Partii Ukrainy i umieścił w nim swoją klinikę. W czasie adaptacji obiektu do nowych celów zniszczono część jego wewnętrznej i zewnętrznej dekoracji. Klinika opuściła Dom pod Chimerami dopiero w 2002 po osobistej interwencji Łeonida Kuczmy[3]. Na jego terenie wykonano gruntowne prace konserwatorskie. Całkowite prace rekonstrukcyjne były możliwe jedynie dzięki wsparciu ze strony miasta Kijowa oraz rządu ukraińskiego[6][7], z przeznaczeniem budynku na jedną z siedzib prezydenta[7]. Funkcję tę Dom pod Chimerami pełni od maja 2005.

Legendy[edytuj | edytuj kod]

Z obiektem łączy się kilka popularnych legend kijowskich. Według jednej z nich inspiracją dla budowy tak niezwykłego budynku miało być samobójstwo córki Horodeckiego, która odebrała sobie życie topiąc się w Dnieprze. Horodecki, zrozpaczony faktem, że nie pomógł własnemu dziecku, postanowił przynajmniej uczcić jej pamięć tworząc jedyny ze swoim rodzaju budynek[8]. Inna opowieść dotyczy „klątwy Horodeckiego”, jaką miał on rzucić na dom w czasie przymusowej wyprowadzki. Architekt miał wówczas przekląć wszystkich mieszkańców, przepowiadając im nieszczęścia w interesach i w życiu. Potwierdzeniem tej legendy ma być fakt, że wszystkie osoby, które wynajmowały w tym czasie mieszkania, zbankrutowały lub straciły swoje majątki w czasie rewolucji październikowej[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Polskie egzonimy uchwalone na 124. posiedzeniu KSNG. Dom pod Chimerami jest egzonimem głównym, zaś Dom Horodeckiego wariantowym.
  2. Virtual tour – Official web-site of President of Ukraine.
  3. a b c Gorodetsky. Lord of Chimaeras. mirtu.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-05-06)]..
  4. Mikhail Kalnitsky: The rebirth of the House with Chimaeras. [w:] Kievskie Vedomosti №179 (2984) [on-line]. 2003-08-19. [dostęp 2006-07-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-27)]. (ros.).
  5. a b c Yuliya Ivashko: Riddle of House with Chimaeras. [w:] Vash Kiev [on-line]. [dostęp 2006-07-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-06)]. (ros.).
  6. Uchwały Rady Miasta Kijowa. kmr.gov.ua. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-07-07)]..
  7. a b „House with Chimaeras” received the status of an official governmental residence. ua.proua.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-30)]..
  8. Viktor Pavlovsky: House with Chimaeras. [w:] Kiev Info [on-line]. Optima Tours. [dostęp 2006-02-16]. (ang.).