Dorothy Wordsworth

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dorothy Wordsworth
Dorothy Mae Ann Wordsworth
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

25 grudnia 1771
Cockermouth

Data śmierci

25 stycznia 1855

Zawód, zajęcie

pisarka, poetka i diarystka

Narodowość

angielska

Rodzice

John i Ann Wordsworthowie

Krewni i powinowaci

William Wordsworth (brat)

Dorothy Mae Ann Wordsworth (ur. 25 grudnia 1771 w Cockermouth, zm. 25 stycznia 1855[1]) – angielska pisarka, poetka i diarystka. Siostra poety Williama Wordswortha.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się w Boże Narodzenie w Cockermouth w hrabstwie Kumbria[1], jako trzecie z pięciorga dzieci i zarazem jedyna córka Johna Wordswortha i Ann Cookson.

Jej braćmi byli: Richard (1768–1816), prawnik; William (1770–1850), sławny poeta, piewca przyrody, prekursor romantyzmu w literaturze brytyjskiej; John (1772–1805), tragicznie zmarły w młodym wieku żeglarz; Christopher (1774–1846), duchowny i rektor Trinity College w Cambridge.

Matka zmarła na zapalenie płuc w 1778. W 1781 Dorothy została wysłana do szkoły z internatem. Po śmierci ojca w 1783 dzieci rozesłano do różnych krewnych. Dorothy przez dziewięć lat wychowywała się w domu ciotki Elizabeth Threlkeld w mieście Halifax w hrabstwie West Yorkshire, uczęszczając do prywatnej szkoły w Blackwall i niedzielnej szkoły przy Unitarian Chapel. Następnie zamieszkała z wujem Williamem i Dorothy Cookson in Penrith. Tam jej edukacją zajmował się inny wuj, wielebny William Cookson, nauczyciel synów króla Jerzego III[2].

Od 1795 mieszkała z bratem Williamem, najpierw w Racedown Lodge w Dorset, następnie w Alfoxton House w Somerset, a od 1799 w Grasmere w Dove Cottage. Nigdy nie wyszła za mąż. W 1829 ciężko zachorowała i przez resztę życia wymagała opieki. Uzależniła się od opium i laudanum. Zmarła w wieku osiemdziesięciu trzech lat, spędziwszy ostatnie dwadzieścia lat pod opieką Williama, a po jego śmierci - jego żony Mary Hutchinson. Zmarła w Rydal Mount[3].

Dzienniki[edytuj | edytuj kod]

Odegrała ważną rolę w życiu i twórczości Williama[4] i jego przyjaciela poety Samuela Taylora Coleridge’a. Towarzyszyła im w wędrówkach, dzieliła głębokie umiłowanie Przyrody, sporządzała notatki, z których obaj poeci robili użytek w swych utworach[5].

Pisała dużo[6], przede wszystkim dzienniki (od 1798 do 1828), które się zachowały do naszych czasów[7]. Zachowała się też jej korespondencja m.in. z poetą Samuelem Taylorem Coleridge’m, a także wiersze i opisy podróży.

Nie myślała o publikowaniu, ale raz była bliska wydania relacji z podróży z Williamem do Szkocji w 1803 roku, Wspomnienia z wycieczki po Szkocji. Wtedy nie znalazł się żaden wydawca; opublikowano je dopiero 1874 roku.

Zrelacjonowała wejście na najwyższą górę w Anglii Scafell Pike w 1818, na którą wspięła się w towarzystwie przyjaciółki Mary Barker, służącej, pasterza-przewodnika i tragarza. William zamieścił ten opis w swym popularnym przewodniku po Lake District wydanym w 1822[8], a Harriet Martineau zacytowała go w swym przewodniku około roku 1876. W ten sposób z doświadczeń Dorothy skorzystało wielu turystów odwiedzających Lake District w XIX wieku.

W 1897 William Angus Knight opublikował jej Dziennik z Grasmere[9]. Relacjonowała w nim codzienne życie w Lake District, długie spacery, jakie niemal codziennie odbywała z bratem, ich zachwyty Przyrodą. Do tego dochodzą malowane słowem portrety literackich sław z początku XIX wieku, m.in. Samuela Taylora Coleridge’a, Sir Waltera Scotta, Charlesa Lamba oraz Roberta Southey, bliskiego przyjaciela Wordsworthów, który spopularyzował bajkę o Złotowłosej i trzech misiach.

Sukces Dziennika z Grasmere sprawił, że opublikowano kilka innych jej dzienników i zbiory listów[10].

Nie była wydawana w Polsce.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Dorothy Wordsworth, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-09-30] (ang.).
  2. Dorothy Wordsworth [online], calderdale.gov.uk [dostęp 2019-02-16].
  3. Death of Dorothy Wordsworth | History Today [online], historytoday.com [dostęp 2019-02-16].
  4. “My dear, dear Sister”: the life of Dorothy Wordsworth [online], newcriterion.com [dostęp 2019-02-16] (ang.).
  5. Boston University Libraries, The influence of Dorothy Wordsworth on her brother William Wordsworth, 1947 [dostęp 2019-02-16].
  6. Poetry Foundation, Address to A Child During A Boisterous Winter Evening by Dorothy Wordsworth [online], Poetry Foundation, 16 lutego 2019 [dostęp 2019-02-16] (ang.).
  7. Dorothy Wordsworth [online], Biography [dostęp 2019-02-16] [zarchiwizowane z adresu 2019-02-17] (ang.).
  8. Tadeusz Sławek, Kraina Jezior WilliamWordsworth i romantyczna hermeneutyka ‘miejsca’ [online].
  9. Sian Cain, The Grasmere Journal: seeing the Lake District through another Wordsworth's eyes, „The Guardian”, 25 kwietnia 2016, ISSN 0261-3077 [dostęp 2019-02-16] (ang.).
  10. Dorothy Wordsworth and the Grasmere journals – Young Poets Network [online] [dostęp 2019-02-16] (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Dorothy Wordsworth, Willam Wordsworth, Life at Grasmere, 2009, Penguin Books, ISBN 0-14-119100-7
  • Frances Wilson, The Ballad of Dorothy Wordsworth: A Life, 2008, Farrar Straus, ISBN 978-0571230471

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]