Elsa Goveia
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
historyczka, naukowczyni |
Elsa Goveia (ur. 12 kwietnia 1925, zm. 18 marca 1980) – czołowa historyczka i badaczka Karaibów, pierwsza kobieta profesorka w nowo utworzonym University College of the West Indies, pierwsza profesorka studiów zachodnioindyjskich na Wydziale Historii UCWI, jedna z pionierek badań historycznych nad niewolnictwem i Karaibami. Jej przełomowa praca, Slave Society in the British Leeward Islands at the End of the XVIII Century (1965), była pionierskim badaniem niewolnictwa i pierwszą publikacją, która przedstawiła koncepcję „społeczeństwa niewolników”[1].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodziła się w Gujanie Brytyjskiej w klasie średniej, w mieszanej portugalsko i afro-gujańskiej rodzinie[1][2]. Była jedną z dwóch córek. Po zdobyciu stypendium uczęszczała do St. Joseph High School w Convent of Mercy w Georgetown. W 1944 zdobyła krajowe stypendium Gujany Brytyjskiej i kontynuowała naukę, studiując historię na University College London. W 1947 zdobyła Nagrodę Pollarda w dziedzinie historii Anglii. Studiowała w Instytucie Badań Historycznych w Londynie pod kierunkiem Eveline Martin do 1950, kiedy wróciła na Karaiby i przyjęła posadę w nowo utworzonym University College of the West Indies jako asystentka[3]. Doktorat obroniła w 1952[4].
Została wykładowczynią na Wydziale Historii UCWI[4]. Zanim zaczęła działać, historycy Karaibów koncentrowali się na ekonomii niewolnictwa i jego implikacjach politycznych[3] bez uwzględniania szerszego kontekstu[5]. Goveia przeanalizowała socjologiczny wpływ niewolników, wolnych czarnych i innych członków społeczeństwa oraz sposób, w jaki funkcjonowali zarówno jako odrębne społeczności, jak i jako część całości. Uznała, że cała kultura została zbudowana na „społeczeństwie niewolników”, w którym relacje były definiowane nie tylko przez kolor skóry, ale także przez utrzymywanie struktury opartej na wyższości i niższości. Sprzeciwiała się milczeniu i zawstydzaniu z powodu niewolnictwa. Argumentowała, że tylko poprzez uznanie przeszłości i konfrontację z nią „istoty ludzkie mogą zmienić to, co stworzyły istoty ludzkie”[3]. Kiedy historycy koncentrowali się głównie na osiągnięciach i rozwoju, jakie kolonizatorzy wnieśli do kolonii, Goveia pisała z perspektywy skolonizowanych. Była to innowacja w nauce, kwestionująca historiografię regionu[3][5][6].
Od 1952 na prośbę Panamerykańskiego Instytutu Geografii i Historii[4][6] podjęła badanie historiografii na temat tzw. Indii Zachodnich. Książkę Study on the Historiography of the British West Indies wydano w 1956[4][7]. Prace nad historią Karaibów prowadziła przez wiele lat. Zwieńczyła je w 1965 wydaniem przełomowej pracy Slave Society in the British Leeward Islands at the End of the Eighteenth Century[6][8][9]. Poza tym publikowała eseje i analizy, np. The West Indian Slave Laws of the Eighteenth Century, które ukazały się w serii opublikowanej przez UCWI zatytułowanej Chapters in West Indian History[10].
W 1958 Goveia została mianowana starszą wykładowczynią, a w 1961 profesorką historii Indii Zachodnich. Została pierwszą (i jedyną) kobietą profesorką na UCWI, a także pierwszą urodzoną na Karaibach profesorką historii Indii Zachodnich[11]. Od 1961 zmagała się z problemami zdrowotnymi, które ograniczyły jej aktywność zawodową[3][10].
Zmarła w swoim domu w Hope Mews Kingston w regionie Saint Andrew na Jamajce[11].
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
W 1985 zainaugurowano serię wykładów ją upamiętniających, które koncentrują się na historii Karaibów[12]. W 1989 czytelni w bibliotece kampusu University College of the West Indies w Monie na Jamajce nadano jej imię[13]. Od 1995 Stowarzyszenie Historyków Karaibów przyznaje nagrodę jej imienia naukowcom i naukowczyniom, którzy zasłużyli się w badaniu historii Karaibów[14].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Franklin W. Knight, Henry Louis, Jr. Gates, Dictionary of Caribbean and Afro-Latin American biography, Oxford 2016, ISBN 0-19-993580-7, OCLC 952785428 [dostęp 2022-12-05].
- ↑ British Academy, Oxford University Press, Oxford dictionary of national biography., wyd. Online ed, Oxford 2004–, ISBN 978-0-19-861412-8, OCLC 56568095 [dostęp 2022-12-05].
- ↑ a b c d e Mary Chamberlain, Elsa Goveia: History and Nation, „History Workshop Journal”, 58 (1), 2004, s. 167–190, DOI: 10.1093/hwj/58.1.167, ISSN 1477-4569 [dostęp 2022-12-05] (ang.).
- ↑ a b c d V. Goveia, A Tribute to Elsa V. Goveia, „Caribbean Quarterly”, 30 (3-4), 1984, s. 2–6, DOI: 10.1080/00086495.1984.11672048, ISSN 0008-6495 [dostęp 2022-12-05] (ang.).
- ↑ a b Robin W. Winks, Alaine M. Low, Historiography, New York: Oxford University Press, 2001, ISBN 978-0-19-154241-1, OCLC 780534735 [dostęp 2022-12-05].
- ↑ a b c B.W. Higman, General history of the Caribbean, t. 6: Methodology and historiography of the Caribbean, London 1999, ISBN 92-3-103832-X, OCLC 38332241 [dostęp 2022-12-05].
- ↑ David Lambert, White Creole culture, politics, and identity during the age of abolition, Cambridge: Cambridge University Press, 2005, ISBN 978-0-521-84131-3, OCLC 57574589 [dostęp 2022-12-05].
- ↑ David K. Easton, Book-Reviews - A Study on the Historiography of the British West Indies to the End of the Nineteenth Century. By Elsa V. Goveia. (Mexico: Instituto Panamericano de geografía e historia, 1956. Pp. 181)., „The Americas”, 13 (3), 1957, s. 303–304, DOI: 10.2307/978951, ISSN 0003-1615, JSTOR: 978951 [dostęp 2022-12-05] (ang.).
- ↑ Bridget Brereton, Review: Finding Aids for Studying the British Caribbean, „Latin American Research Review”, 14 (1), 1979, s. 252–255.
- ↑ a b Brian L. Moore, Slavery, freedom and gender : the dynamics of Caribbean society, Kingston, Jamaica: University of the West Indies Press, 2003, ISBN 976-640-137-3, OCLC 56533001 [dostęp 2022-12-05].
- ↑ a b Dr. Elsa Goveia is dead, „The Daily Gleaner”, 1980.
- ↑ Inaugural Elsa Goveia Memorial Lecture, „The Daily Gleaner”, 1985.
- ↑ Views of the Islands, „The Daily Gleaner”, 1989.
- ↑ Association of Caribbean Historians: Past Elsa Goveia Award Recipients [online], web.archive.org, 17 listopada 2016 [dostęp 2022-12-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-11-17].