Erytrodyzestezja dłoniowo-podeszwowa
Erytrodyzestezja dłoniowo-podeszwowa (zespół dłoniowo-podeszwowy, zespół ręka-stopa) – stosunkowo częsty, charakterystyczny zespół objawów spowodowanych stosowaniem niektórych chemioterapeutyków[1][2]. Charakteryzuje się zaczerwienieniem, zgrubieniem, martwotą oraz złuszczaniem się skóry na dłoniach i podeszwach stóp (czasami również na kolanach, łokciach i w innych miejscach). Erytrodyzestezja dłoniowo-podeszwowa została opisana w 1984 roku przez Lokicha i Moore’a z New England Deaconess Hospital, którzy zaobserwowali to powikłanie u pacjenta, któremu podawano w ciągłym wlewie 5-fluorouracyl (5-FU)[3]. Podobny zespół objawów opisał Zuehlke dziesięć lat wcześniej jako powikłanie terapii mitotanem[4]. Od tego czasu erytrodyzestezję opisywano jako powikłanie po leczeniu także wieloma innymi lekami, na przykład:
- pegylowana liposomalna doksorubicyna[5]
- doksorubicyna (w ciągłym wlewie)
- cytarabina
- floksurydyna
- interleukina 2 w dużych dawkach
- docetaksel
- kapecytabina[6][7]
- winorelbina
- temozolomid z deksametazonem[8]
- gemcytabina.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nagore E, Insa A, Sanmartín O. Antineoplastic therapy-induced palmar plantar erythrodysesthesia ('hand-foot') syndrome. Incidence, recognition and management. „Am J Clin Dermatol”. 1. 4, s. 225-34, 2001. PMID: 11702367.
- ↑ Lorusso D, Di Stefano A, Carone V, Fagotti A, Pisconti S, Scambia G. Pegylated liposomal doxorubicin-related palmar-plantar erythrodysesthesia ('hand-foot' syndrome). „Ann Oncol”. 18. 7, s. 1159-64, 2007. DOI: 10.1093/annonc/mdl477. PMID: 17229768.
- ↑ Lokich JJ, Moore C. Chemotherapy-associated palmar-plantar erythrodysesthesia syndrome. „Ann Intern Med”. 101. 6, s. 798-9, 1984. PMID: 6497196.
- ↑ Zuehlke RL. Erythematous eruption of the palms and soles associated with mitotane therapy. „Dermatologica”. 148. 2, s. 90-2, 1974. PMID: 4276191.
- ↑ von Moos R, Thuerlimann BJ, Aapro M, Rayson D, Harrold K, Sehouli J, Scotte F, Lorusso D., Dummer R, Lacouture ME, Lademann J, Hauschild A. Pegylated liposomal doxorubicin-associated hand-foot syndrome: Recommendations of an international panel of experts. „Eur J Cancer”. Mar 8;, 2008. DOI: 10.1016/j.ejca.2008.01.028. PMID: 18331788.
- ↑ Trindade F, Haro R, Fariña MC, Requena L. Hand-foot syndrome with sclerodactyly-like changes in a patient treated with capecitabine. „Am J Dermatopathol”. 30. 2, s. 172-3, 2008. DOI: 10.1097/DAD.0b013e3181660665. PMID: 18360124.
- ↑ Shimomatsuya T, Mitsudou Y, Nakamura T, Yonezawa K, Shiraishi S, Fujino M, Maruhashi K. [A case of severe hand-foot syndrome caused by capecitabine]. „Gan To Kagaku Ryoho”. 7 (34), s. 1139-41, lipiec 2007. PMID: 17637558.
- ↑ Kanat O, Baskan BE, Kurt E, Evrensel T. Successful treatment of palmar-plantar erythrodysesthesia possibly due to temozolomide with dexamethasone. „J Postgrad Med”. 53. 2, s. 146, 2007. PMID: 17495388.
