Felicja Gajewska
 Felicja z hr. Mielżyńskich Gajewska (ok. 1900 r.) | |
 Herb Nowina | |
| wiceprezes Towarzystwa Ziemianek Polskich na Pomorzu (1911-1921) | |
| Rodzina |
Mielżyńscy herbu Nowina |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec |
Maciej hr. Mielżyński |
| Matka |
Teresa z Mycielskich |
| Mąż |
Władysław Gajewski herbu Ostoja |
| Dzieci |
Ludwika, Teresa, Rafał |
| Odznaczenia | |
| |
Felicja z hr. Mielżyńskich Gajewska (ur. 27 listopada[1] 1877 w Łęce Wielkiej, zm. 12 marca 1939 roku w Poznaniu) – polska ziemianka, działaczka społeczna, wiceprezes Towarzystwa Ziemianek Polskich, członkini Towarzystwa Naukowego w Toruniu.
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Pochodziła z hrabiowskiego rodu Mielżyńskich herbu Nowina. Była córką Macieja Mielżyńskiego i Teresy z Mycielskich. 16 października 1895 roku wyszła za Władysława Gajewskiego herbu Ostoja (1867-1925), właściciela majątku Turzno w ziemi chełmińskiej. Miała z nim troje dzieci: Ludwikę (1897-1950), Teresę (ur. i zm. 1904) oraz Rafała (1905-1951). Felicja była inicjatorką opracowania drzewa genealogicznego rodu Gajewskich. Owdowiawszy w 1925 roku została właścicielką dóbr turznieńskich. Z jej inicjatywy ukończono budowę skrzydła pałacu. Zmarła w 1939 roku w Zakładzie św. Elżbiety w Poznaniu. Została pochowana w grobowcu rodu Działowskich i Gajewskich w podziemiach kościoła w Wielkiej Łące.
Działalność społeczna[edytuj | edytuj kod]
Była członkinią Towarzystwa Naukowego w Toruniu (jej mąż Władysław był siostrzeńcem Zygmunta Działowskiego, założyciela tej instytucji). Wraz z mężem wspierała Towarzystwo finansowo, przyczyniając się do nabycia gmachu „Muzeum”. Materialnie wspierała także Towarzystwo Śpiewu „Lutnia” w Toruniu, urządzając w Parku Wiktorii imprezy kulturalne. Współpracowała z Towarzystwem św. Wincentego a Paulo w Toruniu w działalności charytatywnej. W 1917 roku za zorganizowanie żywego obrazu „Kościuszko pod Racławicami” Gajewskich ukarano ograniczeniem przydziałów żywności. W latach 1911-1921 była wiceprezesem Towarzystwa Ziemianek Polskich na Pomorzu[2]. Za uzyskane fundusze ze zbiórek zakupywała materiały i włoczki z których wykonywano ubranka dla dzieci z Królestwa Polskiego w czasie I wojny światowej. Od lipca 1916 roku do 1918 roku pod pseudonimem „Inka” pisywała do toruńskiego miesięcznika „Żebraczek” opowiadania o treści patriotyczno-religijnej. W październiku 1920 roku była jedną z założycielek Domu Dziecka w Lubiczu oraz Pomorskiego Towarzystwa Opieki nad Dzieckiem. Tego roku Gajewska włączyła się także w akcję powitania wojsk generała J. Hallera w Toruniu i przekazała 29 000 marek komitetowi powitalnemu na ten cel[3].
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
W 2020 roku z inicjatywy Katarzyny Pawłowskiej podjęto próbę nadania imienia Felicji Gajewskiej alei drzew w Turznie.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Data na podstawie tablicy epitafijnej, strona sejmwielki,pl błędnie podaje 24 listopada
- ↑ W roku 1910 zawiązało się Towarzystwo Ziemianek dla Wielkopolski i Pomorza. Rok później powstało odrębne Towarzystwo Ziemianek Polskich na Pomorze (TZP), którego pierwszym prezesem zarządu w latach 1911–1921 była Maria Potocka, a jej zastępczynią Felicja Gajewska (P. Śpica, Obszary działalności patriotycznej i edukacyjnej Polek w Prusach Zachodnich w latach 1848–1920, [w:] „Przegląd Historyczno-Oświatowy”, Warszawa 2019, nr 3-4, s. 36).
- ↑ M. Pawłowski, Gmina Łysomice. Historia, kultura, tradycja, Rada i Urząd Gminy Łysomice 2014, s. 272-276.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego. sejm-wielki.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-14)].
- M. Pawłowski, Felicja z Mielżyńskich Gajewska [w:] Słownik biograficzny powiatu toruńskiego, t. II, Toruń 2013, s. 97-103.
- M. Pawłowski, Gmina Łysomice. Historia, kultura, tradycja, Rada i Urząd Gminy Łysomice 2014, s. 272-276.
- P. Śpica, Obszary działalności patriotycznej i edukacyjnej Polek w Prusach Zachodnich w latach 1848–1920, [w:] "Przegląd Historyczno-Oświatowy", Warszawa 2019", nr 3-4, s. 27, 36.