Fregaty rakietowe projektu 11540

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Fregaty rakietowe projektu 11540
Ilustracja
Kraj budowy

 Rosja

Użytkownicy

 MW Rosji

Stocznia

Jantar

Wejście do służby

1991

Planowane okręty

3

Okręty w służbie

2

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

standardowa: 3800 t
pełna 4400 t

Długość

129 m

Szerokość

15 m

Zanurzenie

5,6 m

Napęd

siłownia w układzie COGAG z 4 turbinami gazowymi o łącznej mocy 110 000 KM, dwie śruby napędowe

Prędkość

30 węzły

Załoga

210

Uzbrojenie

• 8 wyrzutni pocisków przeciwokrętowych 3M24 Uran (tylko „Jarosław Mudryj”)
• 4×VIII pionowych wyrzutni pocisków plot. 3K95 Kindżał (32 pociski 9M330)
• 1 działo AK-100 kaliber 100 mm
• 2 przeciwlotnicze zestawy artyleryjsko-rakietowe 3M87 Kasztan każdy 2x6x30mm + 8 pocisków 9M311
• 1×XII wyrzutnia rbg RBU-6000
• 6 wyrzutni torped kaliber 533 mm i rakietotorped Wodopad-NK

Wyposażenie lotnicze

1 śmigłowiec Ka-27

Multimedia w Wikimedia Commons

Fregaty rakietowe projektu 11540 – rosyjskie fregaty rakietowe przeznaczone do zwalczania okrętów podwodnych, z końcowego okresu zimnej wojny i czasów współczesnych. Noszą oznaczenie kodowe typu Jastrieb, a w kodzie NATO: Neustrashimy. Budowane były dla marynarki ZSRR; ukończono tylko dwa okręty, które weszły do służby w odstępie dziewiętnastu lat, w 1990 i 2009 roku.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Prace nad nowym okrętem dla Marynarki Wojennej ZSRR, przeznaczonym do zwalczania okrętów podwodnych, który miał pierwotnie zastąpić korwety projektu 1124, rozpoczęły się w 1972 roku w Zielonodolskim Biurze Projektowo-Konstrukcyjnym[1]. Zgodnie ze wstępnymi założeniami okręty miały mieć wyporność 800 t i osiągać prędkość 35 węzłów. W 1975 roku wraz z poszerzeniem zakresu zadań zwiększono wyporność projektowanych jednostek do 1500 t i sklasyfikowano je jako przeciwpodwodne okręty eskortowe. W 1979 roku projektowane okręty, wyposażone w śmigłowiec pokładowy, osiągnęły wyporność 2500 t. W końcu, zgodnie z nowymi wymaganiami techniczno-taktycznymi marynarki z 1982 roku, nowe okręty miały być następcami dozorowców projektu 1135, odpowiadając współczesnym fregatom rakietowym państw zachodnich[1]. Powstał wówczas projekt okrętów o wyporności 3500–4000 ton, z położeniem większego nacisku na obronę przeciwlotniczą i zwalczanie okrętów nawodnych. Okrętom nadano oznaczenie projektu 11540 i nazwę kodową Jastrieb (jastrząb), a ich głównym zastosowaniem miało być eskortowanie grup uderzeniowych i konwojów[1]. Spotykane jest też w literaturze oznaczenie ich jako projekt 1154.0[2]. Klasyfikowane były w ZSRR i Rosji jako dozorowce (storożewyj korabl, w skrócie SKR)[1].

Budowę pierwszej jednostki „Nieustraszymyj” rozpoczęto 25 marca 1987 roku w stoczni Jantar w Królewcu[3]. Wodowanie okrętu miało miejsce 25 maja 1988 roku, a oddanie do służby 28 grudnia 1990 roku[3]. Budowę dwóch kolejnych jednostek wstrzymano jednak w 1992 roku z powodu problemów finansowych marynarki rosyjskiej[3]. Stępkę pod budowę drugiej jednostki, noszącej początkowo do 1995 roku nazwę „Niepristupnyj”, położono 27 maja 1988 roku, a wodowano ją w 1990 roku[3]. Po przemianowaniu jej na „Jarosław Mudryj”, budowę podjęto według nieco zmienionego projektu w 2002 roku, lecz postępowała ona wolno i oddanie jej do służby nastąpiło dopiero 24 lipca 2009 roku[4]. Budowę trzeciej fregaty „Tuman” wstrzymano przy stopniu gotowości 47%, po czym wodowano ją w 2007 roku dla zwolnienia pochylni[4].

Opis[edytuj | edytuj kod]

Kadłub okrętów ma pokład górny ciągnący się od dziobu aż do lądowiska śmigłowca na rufie[5]. Pokład ma charakterystyczny wznios od śródokręcia w kierunku dziobu, z płynnym załamaniem do płaskiego pokładu w samej części dziobowej[5]. Dziobnica jest prosta, silnie wychylona, z gruszką dziobową mieszczącą antenę sonaru[5]. Kadłub dzieli się poprzecznymi grodziami na 13 głównych przedziałów wodoszczelnych i na całej długości ma dno podwójne[3]. Kadłub i nadbudówka wykonane są ze stali[3].

Układ napędowy jednostek projektu 1154 jest rozwiniętą wersją siłowni zastosowanej na okrętach typu 1135. W konstrukcji fregat zastosowano rozwiązania konstrukcyjne nadające okrętom właściwości stealth. W nadbudówkach płyty poszczególnych pokładów pochylone są względem siebie powodując rozproszenie fal elektromagnetycznych i jak najmniejsze ich odbicie w kierunku źródła tych fal.

Uzbrojenie[edytuj | edytuj kod]

Do zwalczania celów nawodnych przewidziano 16 wyrzutni nowych pocisków przeciwokrętowych 3M24 Uran, w czterech blokach po cztery wyrzutnie rurowe, umieszczonych na śródokręciu, strzelających na burty[6]. Pociski te stanowiły pierwsze radzieckie przeciwokrętowe pociski morskie zunifikowane z pociskami lotniczymi, o stosunkowo niewielkich gabarytach, podobnych do pocisków zachodnich, dzięki czemu mogły stanowić uzupełniające uzbrojenie fregat oraz być przenoszone w większej liczbie. Jednakże z powodu niegotowości systemu na czas, „Nieustraszymyj” wszedł do służby bez przewidywanych wyrzutni pocisków Uran[6]. Nie zostały one na nim uzupełnione w kolejnych latach, natomiast „Jarosław Mudryj” przenosi osiem wyrzutni w dwóch blokach[7].

Uzbrojenie artyleryjskie stanowi automatyczne działo uniwersalne kalibru 100 mm AK-100 w wieży na dziobie, z zapasem amunicji 350 nabojów[8]. Do kierowania jego ogniem służy radar artyleryjski MR-145 Lew, umieszczony na dachu pomostu dowodzenia[6].

Zasadniczym środkiem obrony przeciwlotniczej są cztery pionowe bębnowe ośmiokomorowe wyrzutnie pocisków przeciwlotniczych bliskiego zasięgu 3K95 Kindżał, umieszczone na pokładzie dziobowym za wieżą armaty. Łącznie zapas amunicji wynosi 32 pociski 9M330[6]. Do ich kierowania ogniem służy radar 3R95 umieszczony na maszcie dziobowym[6]. Uzbrojenie przeciwlotnicze uzupełniają dwa nowe zestawy obrony bezpośredniej 3R87 Kortik, umieszczone na dachu hangaru po obu burtach. Każdy zestaw składa się z dwóch sześciolufowych działek kalibru 30 mm i ośmiu wyrzutni pocisków przeciwlotniczych bliskiego zasięgu 9M311[6]. Zapas amunicji wynosi 6000 nabojów i 64 pociski[6].

Broń podwodną stanowi sześć pojedynczych wyrzutni torpedowych kalibru 533 mm umieszczonych po trzy na każdą z burt w ścianach nadbudówki rufowej[6]. Mogą one służyć do wystrzeliwania rakietotorped 83RN lub 84RN systemu Wodopad-NK albo torped przeciw okrętom podwodnym torpeda SET-65 lub klasycznych 53-65K[6]. Uzupełnia je pojedyncza dwunastoprowadnicowa wyrzutnia rakietowych bomb głębinowych RBU-6000 umieszczona na piętrze z przodu nadbudówki dziobowej[6]. Zapas wynosi 60 bomb RGB-60[6].

Okręty przenoszą jeden śmigłowiec pokładowy do zwalczania okrętów podwodnych Ka-27PŁ z lądowiskiem i hangarem w części rufowej[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d Apalkow 2005 ↓, s. 110.
  2. ↑ Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995. Robert Gardiner, Stephen Chumbley (red.). Annapolis: Naval Institute Press, 1995, s. 395. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
  3. ↑ a b c d e f Apalkow 2005 ↓, s. 113.
  4. ↑ a b Andrzej Nitka. Stoczniowe impresje z Kaliningradu. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 11/2009. XIII (95), s. 13, listopad 2009. 
  5. ↑ a b c Apalkow 2005 ↓, s. 110–111.
  6. ↑ a b c d e f g h i j k l Apalkow 2005 ↓, s. 109–112.
  7. ↑ A. Car′kow: Rossijskij Wojenno-Morskoj Fłot 2016 g. 2015, s. 14, seria: Morskaja Kollekcyja. nr 12(193)/2015. (ros.).
  8. ↑ Apalkow 2005 ↓, s. 109–111.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Jarosław Malinowski, Rosyjska fregata rakietowa Nieustraszimyj, Okręty Wojenne nr 1/1992, INDEX 36830X
  • Jurij Apalkow: Korabli WMF SSSR. Tom III. Protiwołodocznyje korabli. Czast 1. Bolszyje protiwołodocznyje i storożewyje korabli. Sankt Petersburg: Galeja Print, 2005. ISBN 5-8172-0094-5. (ros.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Fregaty_rakietowe_projektu_11540&oldid=73395642”