Grzegorz Leszczyński (historyk literatury)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Grzegorz Maria Leszczyński (ur. 16 sierpnia 1956 w Warszawie[1]) – polski historyk literatury, krytyk literacki, badacz literatury dla młodzieży.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W 1979 ukończył studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim, następnie podjął pracę na macierzystej uczelni[1]. W 1989 obronił pracę doktorską napisaną pod kierunkiem Andrzeja Makowieckiego[2], wydaną w wersji skróconej w 1990 jako Młodo­pol­ska lekcja fanta­zji. O przeło­mie antypo­zy­ty­wi­stycz­nym w litera­tu­rze fanta­stycz­nej dla dzieci i młodzie­ży. W 2007 uzyskał stopień doktora habilitowanego na podstawie pracy Kulturowy obraz dziecka i dzieciństwa w literaturze drugiej połowy XIX i w XX wieku. Wybrane problemy, w 2018 tytuł profesora nauk humanistycznych[3]. Przez całą karierę zawodową związany z Uniwersytetem Warszawskim, był m.in. zastępcą dyrek­to­ra Insty­tu­tu Litera­tu­ry Polskiej (1990-1993), prodzie­kanem Wydzia­łu Poloni­sty­ki (2008-2016), od 2016 jest dyrektorem Centrum Języka Polskie­go i Kultu­ry Polskiej dla Cudzo­ziem­ców Poloni­cum. Kieruje Zakła­dem Litera­tu­ry Popular­nej, Dziecię­cej i Młodzie­żo­wej UW[2]. W latach 1994-2000 był równocześnie zastępcą dyrektora Redakcji Dziecięcej Telewizji Polskiej[2].

W 1993 należał od założycieli Stowarzyszenia Przyjaciół Książki dla Młodych - Polskiej Sekcji IBBY (działającej wcześniej w mniej formalny sposób)[4], był jego pierwszym prezesem (do 1994), następnie wiceprezesem (1995-1998)[1].

W 1990 otrzymał nagrodę Polskiej Sekcji IBBY za działalność krytycznoliteracką, w 2002 ta sama organizacją przyznała mu razem z Barbarą Tylicką nagrodę specjalną za przygotowanie Słownika literatury dziecięcej i młodzieżowej[5]. W 2013 otrzymał wyróżnienie Nagrody Ikara w kategorii popularyzacja[6], a także statuetkę Pegazika w kategorii Przyjaciel Książki przyznawaną podczas Poznańskich Spotkań Targowych Książka dla Dzieci, Młodzieży i Rodziców[7]. Jest członkiem honorowym Polskiej Sekcji IBBY i Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek[2], a także członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego[8].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Według[9]:

  • Młodo­pol­ska lekcja fanta­zji. O przeło­mie antypo­zy­ty­wi­stycz­nym w litera­tu­rze fanta­stycz­nej dla dzieci i młodzie­ży (1990)
  • Elemen­tarz literac­ki. Leksy­kon młode­go czytel­ni­ka (1995), wyd. II jako Elemen­tarz literac­ki. Termi­ny, pojęcia, charak­te­ry­sty­ki (2001)
  • Sto lat baśni polskiej (1995) - redakcja
  • Litera­tu­ra i książ­ka dziecię­ca. Słowo – obiegi – kontek­sty (2002)
  • Słownik litera­tu­ry dziecię­cej i młodzie­żo­wej (2002) - redakcja - z Barbarą Tylicką
  • Kultu­ro­wy obraz dziec­ka i dzieciń­stwa w litera­tu­rze drugiej połowy XIX i w XX wieku. Wybra­ne proble­my (2006)
  • Magicz­na biblio­te­ka. Zbójec­kie księgi młode­go wieku (2007)
  • Bunt czytel­ni­ków. Proza inicja­cyj­na netge­ne­ra­cji (2010)
  • Książ­ki pierw­sze. Książ­ki ostat­nie? Litera­tu­ra dla dzieci i młodzie­ży wobec wyzwań nowocze­sno­ści (2012)
  • Książ­ka i młody czytel­nik. Zbliże­nia, oddale­nia, dialo­gi (2013) - z Michałem Zającem
  • Wielkie małe książ­ki. Lektu­ry dzieci. I nie tylko (2015)
  • Daję słowo. Wędrów­ki po języku i litera­tu­rze (2016)
  • Joanna Kulmo­wa – „bajka o nadziei, odwadze i mądro­ści” (2018)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny. Edycja IV, wyd. Interpress, Warszawa 2001, s. 505
  2. a b c d Zakład Literatury Popularnej, Dziecięcej i Młodzieżowej. Pracownicy i doktoranci: Grzegorz Leszczyński
  3. Prof. dr hab. Grzegorz Maria Leszczyński, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2023-08-28].
  4. IBBY - Misja i historia
  5. 1990-2005. Twórcy dzieciom. Almanach Polskiej Sekcji IBBY, wyd. Warszawa 2006, s. 22, 30
  6. Nagrody Ikara 2013
  7. Wydawca, nr 1-2 (2017), s. 20
  8. Towarzystwo Naukowe Warszawskie. Aktualna lista członków z podziałem na Wydziały
  9. Publi­ka­cje Grzego­rza Leszczyń­skie­go