Gustaw Stefan Szczawiński

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gustaw Stefan Szczawiński
Data i miejsce urodzenia

26 sierpnia 1874
Warszawa

Data i miejsce śmierci

17 kwietnia 1937
Otwock

Zawód, zajęcie

redaktor, działacz społeczny

Alma Mater

Politechnika Lwowska

Gustaw Stefan Szczawiński (ur. 26 sierpnia 1874 w Warszawie[1], zm. 17 kwietnia 1937 w Otwocku[1]) – inżynier, działacz społeczny, współorganizator, redaktor i wydawca tygodnika „Przegląd Społeczny” (wydawanego w latach 1906–1907), autor libretta do opery „Maria” Henryka Melcera-Szczawińskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Jego rodzicami byli Wojciech Szczawiński i Bronisława z Gumbrychtów[1]. Miał trzy siostry: Jadwigę – działaczkę społeczną i oświatową, Helenę[1] – żonę kompozytora Henryka Melcera Szczawińskiego[2] i Wandę Marię[1][3] – lekarkę i biologa. Poślubił Karolinę Henrykę Wandę z Rabowskich, z którą miał dwóch synów, Lecha i Andrzeja[1] oraz córkę Jadwigę[4].

Grób Gustawa Stefana Szczawińskiego na Cmentarzu Bródnowskim.

Studiował na Politechnice Lwowskiej[5]. Zaangażował się w działalność społeczną i oświatową[5][6]. W roku 1902 napisał libretto do opery w trzech aktach „Maria”[7][8][9][10] do kompozycji Henryka Melcera-Szczawińskiego[11]. Libretto oparte było na poemacie Antoniego Malczewskiego[9]. W roku 1904 na warszawskim konkursie kompozytorskim na operę do libretta opartego na treści poematu Antoniego Malczewskiego[7][12] opera Maria zdobyła II nagrodę.

Od 1906 roku był współorganizatorem, wydawcą i redaktorem tygodnika[13][14] „Przegląd Społeczny”, w którym pisali między innymi Janusz Korczak, Jadwiga Szczawińska-Dawidowa i Jan Władysław Dawid[13]. Przy nieustannych represjach ze strony carskich władz administracyjnych pismo dotrwało do 4 października 1907[14]. W 1916 roku był sygnatariuszem odezwy Centralnego Komitetu Narodowego do Polaków[15].

Po I wojnie światowej był właścicielem dworu i folwarku Szczawin[16] we wsi Sułkowo, propagował tam uprawę cykorii[17]. Był też dyrektorem technicznym[18] w fabryce Ferd.Bohm & Co Włocławek i członkiem zarządu Fabryki Cykorii „Gleba” we Włocławku[17]. Zmarł w 1937. Pochowany został na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie (kwatera 34H-2-1).

Gustaw Stefan i rodzina Szczawińskich jest wspominana w dziennikach Zofii Nałkowskiej[19].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f Marek Jerzy Minakowski, Gustaw Stefan Szczawiński ze Szczawina Małego h. Prawdzic [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2018-01-05].
  2. ↑ Marek Jerzy Minakowski, M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego [online], Cytat: Mąż (ślub: w roku 1894, Warszawa, par. św. Aleksandra): Henryk Melcer, bohater PSB 1869-1928.
  3. ↑ l, Wanda Szczawińska [online], ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2018-01-05] (pol.).
  4. ↑ Kurjer Warszawski, 18 kwietnia 1937.
  5. ↑ a b Andrzej Kulikowski, Polskie rody szlacheckie: kto jest kim dziś, Wyd. Interpress, 1993, s. 72, ISBN 978-83-223-2643-5, Cytat: Szczawiński Stefan Gustaw (1878-1937) – absolwent Politechniki Lwowskiej. Pomagał siostrze w jej działalności..
  6. ↑ Maria Stokowa, „Przegląd Społeczny”: 1906-1907 : bibliografia zawartości ; Społeczeństwo: 1907-1910 : bibliografia zawartości, 1954.
  7. ↑ a b Henryk Melcer-Szczawiński, [w:] Henryk Melcer-Szczawiński, Cytat: Maria, opera w 3 aktach, libretto Gustaw Stefan Szczawiński według poematu Antoniego Malczewskiego (ok. 1902).
  8. ↑ Katarzyna Piątkowska-Pinczewska, Henryk Melcer-Szczawiński: życie i twórczość, Instytut Pedagogiczno-Artystyczny UAM, 2002, s. 150,248, ISBN 978-83-913641-6-1.
  9. ↑ a b Kornel Michałowski, Opery polskie: katalog, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1954, s. 80, Cytat: Maria. Opera. w 3 akt. M: Henryk Melcer, T: Stefan Szczawiński (wg poem. A.Malczewskiego).
  10. ↑ altmarius cultură şi spiritualitate [online], Cytat: 16 Novembre 1904, Mercoledì Première nel Teatr Wielki (Teatro Grande) di Varsavia di „Marja” opera in 3 atti di Henryk Melcer-Szczawinski, libretto di S.Szczawinski (da Antoni Malczewski), dirige il compositore.
  11. ↑ Melcer-Szczawiński [online], encyklopedia.interia.pl [dostęp 2018-01-05] (pol.).
  12. ↑ Henryk Melcer Trio, [w:] Anna Wróbel, Dyskografia -Anna Wróbel.
  13. ↑ a b Przegląd Społeczny. Tygodnik naukowo-literacki, społeczny i polityczny. 1907, nr 35, Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa, 30 sierpnia 1907 [dostęp 2018-01-05].
  14. ↑ a b Janusz Korczak, Na mównicy: publicystyka społeczna, 1898-1912, Oficyna Wydawnicza Latona, 1994, s. 262, ISBN 978-83-85449-22-5.
  15. ↑ Polona [online], polona.pl [dostęp 2018-03-08].
  16. ↑ Andrzej Kulikowski, Polskie rody szlacheckie: kto jest kim dziś, Wydawnictwo Interpress, 1993, s. 73, ISBN 83-223-2643-2, Cytat: ułkowo, gm.Lubraniec pod Włocławkiem. Do pałacu przylegało 50 ha. Dziadek mój nazwał całą posiadłość Szczawin.
  17. ↑ a b Fabryka Cykorii „Gleba” we Włocławku, [w:] Historia włocławskich zakładów, s. 3, Cytat: Stefan Szczawiński w imieniu firmy Ferd. Bohm i Co, którzy plantując na swoich folwarkach korzenie cykoryjne, postanowili uzupełnić produkcję rolną, fabrykacją gotowego towaru tj. cykorii konsumpcyjnej i w ten sposób przyczynić się do podniesienia przemysłu rolnego. Wszyscy udziałowcy firmy zobowiązali się aktem spółki, dostarczać do fabryki odpowiednią ilość suszonej cykorii co najmniej do wysokości posiadanych udziałów i w ten sposób zabezpieczyć przedsiębiorstwu, dostawę surowców do przerobu na gotowy towar. Do zarządu spółki wybrani zostali na pierwsze trzylecie: Zdzisław Rutkowski jako przewodniczący, Karol Pruski i Stefan Szczawiński.
  18. ↑ Andrzej Adamczyk, Zapomniany świat Bohma: Zjednoczone Fabryki Cykorji Ferd. Bohm & Co i Gleba w Włocławku S.A., Studio Wena, 2012, s. 41, ISBN 978-83-915797-8-7.
  19. ↑ Zofia Nałkowska, Dzienniki (1899-1905), t. 1, Czytelnik, 1975, s. 28,62,159.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gustaw_Stefan_Szczawiński&oldid=72667007”