Hematokryt
Hematokryt (liczba hematokrytowa, wskaźnik hematokrytowy; stgr. αίμα krew, κριτής; gr. krinein – oddzielać[1]; oznacza się skrótem Ht lub Hct) – stosunek objętości erytrocytów do objętości pełnej krwi[2]. Wyrażany jest zwykle w procentach lub w postaci ułamka (tzw. frakcji objętości).
Sposób oznaczania[edytuj | edytuj kod]
Klasyczny sposób oznaczania wskaźnika hematokrytowego to metoda mikroskopowa[potrzebny przypis] lub makrometoda. Ta druga polega na umieszczeniu krwi w skalibrowanej i heparynizowanej kapilarze. Jeden koniec takiej kapilary uszczelnia się. Wirowanie prowadzi się przy 3000 obrotach na minutę przez około 30 minut lub 6000 obrotach na minutę przez 5 minut[3]. Wysokość osiadłego na dnie słupa erytrocytów w stosunku do wysokości całego słupa próbki jest właśnie szukanym wskaźnikiem.
Prawidłowe wskaźniki:
- kobiety: 35–45%[4]
- mężczyźni: 40–50%[4]
- noworodki 45–60%[4]
- dzieci do 10 r.ż. ~35%[4]
- koń: 35%[5]
- kot 45%[5]
- krowa: 35%[5]
- owca: 40%[5]
- pies: 45%[5]
- świnia: 40%[5]
- ptaki: od 26 do 56%[6]
Diagnostyka[edytuj | edytuj kod]
Spadek poziomu hematokrytu może świadczyć o przewodnieniu albo niedokrwistości[2]. Występuje również po krwawieniach (składniki morfotyczne są wolniej odtwarzane)[3] oraz w trakcie ciąży[2]. Występuje również u młodych zwierząt po spożyciu siary (białka we krwi powodują zwiększenie objętości osocza)[3].
Zwiększenie poziomu następuje w nadkrwistości (np. czerwienica prawdziwa, wtórna i rzekoma)[2]. Podwyższony poziom świadczy najczęściej[potrzebny przypis] o odwodnieniu izotonicznym[7] lub jest wynikiem nadprodukcji erytrocytów. Może też być wynikiem wzrostu objętości poszczególnych erytrocytów[3].
Inne wskaźniki pomocne przy interpretacji wyniku:
- liczba erytrocytów w litrze krwi
- całkowita objętość krwi[3]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wojciech Sawicki: Histologia. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2009, s. 201. ISBN 978-83-200-4103-3.
- ↑ a b c d Andrzej Szczeklik, Piotr Gajewski: Interna Szczeklika 2017. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2017, s. 1673. ISBN 978-83-7430-517-4.
- ↑ a b c d e Tadeusz Krzymowski, Jadwiga Przała: Fizjologia zwierząt : podręcznik dla studentów wydziałów medycyny weterynaryjnej, wydziałów biologii i hodowli zwierząt akademii rolniczych i uniwersytetów : praca zbiorowa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2005, s. 218-219. ISBN 83-09-01792-8.
- ↑ a b c d Wojciech Sawicki, Jacek Malejczyk: Histologia. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2012, s. 219. ISBN 978-83-200-4349-5.
- ↑ a b c d e f Tadeusz Krzymowski, Jadwiga Przała: Fizjologia zwierząt : podręcznik dla studentów wydziałów medycyny weterynaryjnej, wydziałów biologii i hodowli zwierząt akademii rolniczych i uniwersytetów : praca zbiorowa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2005, s. 742. ISBN 83-09-01792-8.
- ↑ Tadeusz Krzymowski, Jadwiga Przała: Fizjologia zwierząt : podręcznik dla studentów wydziałów medycyny weterynaryjnej, wydziałów biologii i hodowli zwierząt akademii rolniczych i uniwersytetów : praca zbiorowa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2005, s. 701. ISBN 83-09-01792-8.
- ↑ Jadwiga Fabijańska-Mitek, Bożena Mariańska, Jerzy Windyga: Badania laboratoryjne w hematologii. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2003. ISBN 83-200-2758-6.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Mała encyklopedia medycyny, PWN, Warszawa 1991, ISBN 83-01-06177-4
