Jakub Romaszkan

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jakub Romaszkan
Jakub Antoni Grzegorz Romaszkan
Herb
herb Romaszkan - baron
baron
Rodzina

Romaszkanowie

Ojciec

Mikołaj Romaszkan (1811-1882)

Matka

Teresa z Plohlów.

Żona

Helena z Petrowiczów (1850-1938)

Dzieci

Maria Teresa Lasocka (1869-1961), Joanna Antonina Brunicka (1870-1940), Anna Franciszka Strohschneide (ur. 1874)

Jakub Romaszkan
Data i miejsce urodzenia

18 lipca 1843
Burakówka

Data i miejsce śmierci

14 czerwca 1922
Wiedeń

członek Rady Powiatu w Horodence
Okres

od 1876
do 1891

burmistrz miasta Horodenka
Okres

od 1876
do 1891

poseł do austriackiej Rady Państwa
kadencja VI i VII
Okres

od 4 grudnia 1884
do 23 stycznia 1891

Odznaczenia
Order Korony Żelaznej III klasy (Austro-Węgry) Kawaler Orderu Franciszka Józefa (Austro-Węgry)

Jakub Antoni Grzegorz Romaszkan, baron herbu własnego (ur. 18 lipca 1843 w Burakówce, zm. 14 czerwca 1922 w Meuer pod Wiedniem) – ziemianin, poseł do austriackiej Rady Państwa.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W latach 1855-1862 uczył się w Theresianum w Wiedniu, gdzie uzyskał maturę[1].

Ziemianin, właściciel od 1857 dóbr Koszyłowce, Popowce, Sadki, w pow. zaleszczyckim[2], a następnie klucza dóbr Horodenka[1], którym zaczął zarządzać jeszcze pod koniec życia swego ojca. Wprowadził w nich uprawę buraków cukrowych i hodowlę nowych ras bydła mlecznego, oraz rozwinął tradycyjne uprawy (kukurydza, chmiel, tytoń)[3]. Modernizując gospodarstwo zbudował rafinerię cukru, browar, fabrykę cykorii i kawy zbożowej, gorzelnię w Horodence a także gorzelnię w Siemakowcach[3]. Założył także stadninę i hodowlę rasowych półarabów. Konie z niej pochodzące nie tylko startowały i wygrywały w wielu gonitwach konnych, ale także stały się zaczątkiem hodowli w wielu stadninach Europy Południowo-Wschodniej[3]. Był rzecznikiem postępu w rolnictwie, w jego wzorowo prowadzonym majątku odbywali praktykę młodzi ziemianie z Galicji. Od 1861 członek a następnie członek (1867-1914) i prezes (1874-1883, 1885-1889) oddziału pokuckiego, w l. 1870-1873 był także członkiem oddziału buczacko-zaleszczyckiego Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego[4]. Organizator wystawy rolniczej w Horodence (1869)[3]. Członek Wydziału Okręgowego w Zaleszczykach (1878-1882) i Horodence (1869-1914) oraz delegat na ogólne zgromadzenia (1869-1871) Galicyjskiego Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego[5]. Członek kuratorium niższej szkoły rolniczej w Horodence (1886-1899)[6]. Swoje zyski z majątku inwestował także w innych dziedzinach gospodarki, m.in. 2 latach 1883-1884 otrzymał dwie koncesje na budowę linii kolejowych z Horodenki (do Załucza i Śniatynia)[3]. Wiceprezes zarządu kolei Delatyn-Kołomyja-Stefanówka (1906-1908)[7]. Był także członkiem Centralnego Związku Galicyjskiego Przemysłu Fabrycznego.

Członek Krajowego Komitetu dla spraw chowu koni w Galicji (1883-1887)[8]. Członek Powiatowej Komisji Szacunkowej podatku gruntowego w Horodence (1871-1888)[9] oraz zastępca członka Powiatowej Komisji Szacunkowej podatku gruntowego w Zaleszczykach (1871-1876)[10]. W latach 1867-1874, 1876-1891 i 1902-1910 członek Rady Powiatu oraz zastępca członka (1867-1874, 1879-1881) i członek (1886-1891) Wydziału Powiatowego w Horodence[11]. Członek Rady Powiatu (1869-1873, 1876-1882) oraz członek (1869-1873) Wydziału Powiatowego w Zaleszczykach[12] i członek Okręgowej Rady Szkolnej w Zaleszczykach (1880-1882)[13]. Burmistrz miasta Horodenka (1874-1890)[14]. Mieszkańcy zarzucali mu w skargach do Wydziału Krajowego liczne nadużycia, niesprawiedliwości i „absolutny, despotyczny rząd”. W rezultacie w kwietniu 1890 roku Wydział Krajowy rozwiązał radę gminną z uwagi na nadużycia finansowe[3].

Był posłem do austriackiej Rady Państwa VI kadencji (4 grudnia 1884 - 23 kwietnia 1885) i VII kadencji (22 września 1885 - 23 stycznia 1891) wybieranym w kurii I (wielkiej własności ziemskiej) w okręgu wyborczym nr 18 (Kołomyja-Horodenka-Śniatyn-Kosów-Nadwórna)[15]. Pierwszy raz został wybrany w wyborach uzupełniających po rezygnacji Mikołaja Krzysztofowicza w 1885. W parlamencie austriackim należał do grupy posłów konserwatywnych - Koła Polskiego[1]. Podczas pobytu w Wiedniu zaprzyjaźnił się ze znanym hulaką i jednocześnie ministrem Oliverem Bacquehem i wraz z nim prowadził bujne życie towarzyskie[16].

Zaangażowanie w działalność polityczną, ale przede wszystkim jego nieostrożna a zarazem mało profesjonalna gra na giełdach – wiedeńskiej i budapesztańskiej spowodowała zubożenie a zarazem zadłużenie właściciela Horodenki. Na początku XX wieku spłaty procentów i sum kredytowych pochłaniały zyski z klucza dóbr. Zagrożony przymusową licytacją w 1912 roku sprzedał majątek braciom Andrzejowi i Kazimierzowi Lubomirskim (transakcja ta wysunęła tę rodzinę pod względem posiadania majątków ziemskich na czoło galicyjskiego ziemiaństwa)[3]. W tym okresie rozpadło się także jego małżeństwo, jego żona pozostała w Galicji, sam zaś Jakub związał się z Leopoldyną Rossow i zamieszkał na stałe w Wiedniu, gdzie był właścicielem domu, posiadłości w Sitzenbergu, oraz kolekcji obrazów, w tym portretów rodzinnych. Był także nadal właścicielem dóbr Babińce pod Dźwinogrodem w Galicji[3].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Otrzymał order Żelaznej Korony 3 klasy (1873)[17] kawaler orderu Franciszka Józefa (1895)[18].

Rodzina[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w ormiańskiej rodzinie ziemiańskiej pochodzącej z Mołdawii, której potwierdzono szlachectwo 8 lipca 1789. Jego ojcem był Mikołaj Romaszkan (1811-1882) i Teresa z Plohlów. Ożenił się w 1868 z Heleną z Petrowiczów (1850-1938) będąca córką pierwszego burmistrza Czerniowiec Jakuba Petrowicza. Mieli trzy córki: Marię Teresę (1869-1961), żonę Józefa Lasockiego (1861-1931), Joannę Antoninę Stefanię (1870-1940), żonę Juliana Brunickiego (1864-1924), i Annę Franciszkę (ur. 1874), żonę Eduarda Strohschneidera[19][20][21][22].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Parlament Österreich Republik, Franz Adlgasser, Romaszkan, Jakób Freiherr von - Parlamentarier 1848-1918 online [22.02.2020]
  2. ↑ Handbuch des Lemberger Sttathalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1857, s. 4243, 577, 597; 1858, s. 393, 457, 475; 1859, s. 427, 493, 513; 1860, s. 435, 501, 521;
  3. ↑ a b c d e f g h Andrzej Zięba, Gospodarka Romaszkanów w Horodence : karta z dziejów ormiańskiej własności ziemskiej w Galicji i w międzywojennej Polsce. w: Ormianie: historia i kultura - sesja naukowa Szreniawa, 24-25 czerwca 2017, Szreniawa 2017, s. 104-121, ISBN 978-83-64119-25-5.
  4. ↑ Handbuch des Lemberger Sttathalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1861, s. 406; 1862, s. 418; 1863, s. 436; 1864, s. 445; 1865, s. 459; 1866, s. 472; Galizisches Provinzial-Hanbuch für das Jahr 1867, s. 823; 1868, s. 823; 1869, s. 536, 537; Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1870, s. 575, 576; 1871, s. 509, 510; 1872, s. 507, 508; 1873, s. 523, 524; 1874, s. 567; 1875, s. 570; 1876, s. 579, 580; 1877, s. 554, 555; 1878, s. 512, 513; 1879, s. 539, 1880, s. 545, 546; 1881, s. 562; 1882, s. 562; 1883, s. 563, 564; 1884, s. 548; 1885, s. 548; 1886, s. 548; 1887, s. 549; 1888, s. 548; 1889, s. 640; 1890, s. 640; 1891, s. 640; 1892, s. 644; 1893, s. 644; 1894, s. 644; 1895, s. 644; 1896, s. 644; 1897, s. 644; 1898, s. 743; 1898, s. 743; 1900, s. 743; 1901, s. 743; 1902, s. 828; 1903, s. 828; 1904, s. 828; 1905, s. 828;
  5. ↑ Galizisches Provinzial-Hanbuch für das Jahr 1869, s. 506, 510; Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1870, s. 535, 539; 1871, s. 474, 478; 1872, s. 462; 1873, s. 472; 1874, s. 511; 1875, s. 516; 1876, s. 527; 1877, s. 508; 1878, s. 499, 502; 1879, s. 493, 496; 1880, s. 498, 501; 1881, s. 511, 514; 1882, s. 512, 515; 1883, s. 512; 1884, s. 494; 1885, s. 495; 1886, s. 495; 1887, s. 497; 1888, s. 497; 1889, s. 580; 1890, s. 579; 1891, s. 579; 1892, s. 578; 1893, s. 578; 1894, s. 578; 1895, s. 578; 1896, s. 578; 1897, s. 578; 1898, s. 692; 1899, s. 692; 1900, s. 692; 1901, s. 692; 1902, s. 772; 1903, s. 772; 1904, s. 772; 1905, s. 772; 1906, s. 813; 1907, s. 813; 1908, s. 813; 1909, s. 867; 1910, s. 867; 1911, s. 946; 1912, s. 938; 1913, s. 956; 1914, s. 970;
  6. ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1886, s. 436; 1887, s. 437; 1888, s. 437; 1889, s. 303; 1890, s. 506; 1891, s. 506; 1892, s. 506; 1893, s. 506; 1894, s. 506; 1895, s. 506; 1896, s. 506; 1897, s. 506; 1898, s. 506; 1899, s. 506;
  7. ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1906, s. 807; 1907, s. 807; 1908, s. 807;
  8. ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1883, s. 10; 1884, s. 10; 1885, s. 10; 1886, s. 10; 1887, s. 10;
  9. ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1871, s. 214; 1872, s. 216; 1873, s. 214; 1874, s. 239; 1875, s. 236; 1876, s. 242; 1877, s. 201; 1878, s. 189; 1879, s. 185; 1880, s. 192; 1881, s. 189; 1882, s. 191; 1883, s. 195;
  10. ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1871, s. 219; 1872, s. 221; 1873, s. 218; 1874, s. 243; 1875, s. 240; 1876, s. 246;
  11. ↑ Galizisches Provinzial-Hanbuch für das Jahr 1867, s. 445, 446; 1868, s. 445, 446; 1869, s. 245; Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1870, s. 252; 1871, s. 250, 251; 1872, s. 249, 250; 1873, s. 246, 247; 1874, s. 271; 1877, s. 255; 1878, s. 243; 1879, s. 232; 1880, s. 239; 1881, s. 237, 238; 1882, s. 240; 1883, s. 244; 1884, s. 223; 1885, s. 223; 1886, s. 223, 224; 1887, s. 223, 224; 1888, s. 223, 224; 1889, s. 248, 249; 1890, s. 248, 249; 1891, s. 248, 249; 1903, s. 323; 1904, s. 323; 1905, s. 323; 1906, s. 341; 1907, s. 341; 1908, s. 341; 1909, s. 366;
  12. ↑ Galizisches Provinzial-Hanbuch für das Jahr 1869, s. 288; Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1870, s. 293, 294; 1871, s. 292; 1872, s. 283, 284; 1873, s. 282; 1876, s. 312; 1877, s. 290; 1878, s. 277; 1879, s. 267; 1880, s. 271; 1881, s. 272; 1882, s. 274;
  13. ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1880, s. 380; 1881, s. 386; 1882, s. 386;
  14. ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1874, s. 28, 1875, s. 27, 1876, s. 27, 1877, s. 308, 1878, s. 294, 1879, s. 284, 1880, s. 288, 1881, s. 290, 1882, s. 292, 1883, s. 296; 1884, s. 275; 1885, s. 275; 1886, s. 275; 1887, s. 275; 1888, s. 275; 1889, s. 303; 1890, s. 303;
  15. ↑ Józef Buszko, Polacy w parlamencie wiedeńskim – 1848-1918, Warszawa 1996, s. 381, 391
  16. ↑ Kazimierz Chłędowski, Pamiętniki, t. 2 Wiedeń (1881-1901), Wrocław 1957, s. 96-97
  17. ↑ Reichsraths-Almanach für die Session. [s.l.]: In Commission bei Alfred Hölder, 1885. s. 232.
  18. ↑ Telegramme, "Prager Abendblatt" nr 118 z 24 maja 1895, s. 5. online [22.02.2020]
  19. ↑ Ludwik Korwin, Ormiańskie rody szlacheckie, Kraków 1934, s. 146-147 Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa - wersja elektroniczna
  20. ↑ Potomkowie Piotra Romaszkana. Adnotacje. - online [19.02.2020]
  21. ↑ Leon Theodorowicz, Nieco o heraldyce i rodach Ormian polskich, Lwów 1925, s. 14 Śląska Biblioteka Cyfrowa - wersja elektroniczna
  22. ↑ Jakub bar. Romaszkan-Kirkorowicz z Horodenki - M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego - online [22.02.2020]

Zob. też[edytuj | edytuj kod]

Wiki.Ormianie - Jakub Romaszkan

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jakub_Romaszkan&oldid=73154898”