Jaroslav Foglar
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
23 stycznia 1999 |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
pisarz |
| |
| Odznaczenia | |
| |
Jaroslav Foglar (ur. 6 lipca 1907 w Pradze, zm. 23 stycznia 1999 tamże) – czeski pisarz, autor książek dla młodzieży.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Absolwent szkoły handlowej. W latach 1924–37 pracował w biurze jako urzędnik.
Od młodości działał w skautingu. W latach 1938–1941 redaktor magazynu Mladý hlasatel. Redagował też czasopisma Junák (1945–1946) i Vpřed (1946–1948).
W latach 1954–1964 był wychowawcą w domach dla młodzieży, potem tylko pisarzem. Z wyjątkiem lat 60. jego wcześniejsze dzieła były z powodów ideologicznych na indeksie książek zakazanych i nowe nie były wydawane.
Napisał wiele książek dla młodzieży inspirowanych kulturą, metodyką wychowawczą i zwyczajami skautingu. Największym powodzeniem w Czechach cieszy się cykl opisujący przygody pięciu przyjaciół tworzących klub „Szybkie strzały” (Rychlé šípy). Oprócz trzech tomów tego cyklu: Záhada hlavolamu[1], Stínadla se bouří i Tajemství Velkého Vonta, wydanych w 1990 roku we wspólnym tomie Dobrodružství v temných uličkách, zrealizowano serial telewizyjny[2] i wydano komiks[3] na motywach powieści. W Polsce ukazał się przekład tylko pierwszego tomu poświęcony tajemniczemu artefaktowi-łamigłówce zawierającemu plany latającego roweru.
Inne znane powieści dla dzieci i młodzieży powiązane z ideą skautingu Jaroslava Foglara: Hoši od Bobří řeky, 1937; Tábor smůly, 1938; Chata v Jezerní kotlině, 1939; Pod junáckou vlajkou, 1940; Tábor ve Sluneční zátoce, 1947; Kronika Ztracené stopy, 1968; Dobrodružství v zemi nikoho, 1969; Strach nad Bobří řekou, 1990; Jestřábe, vypravuj!, 1990 i autobiografia Život v poklusu (1990).
28 października 2017 roku prezydent Miloš Zeman pośmiertnie odznaczył Foglara Medalem Za Zasługi[4].
Polskie wydania książek[5][edytuj | edytuj kod]
- Chłopcy znad rzeki bobrów (Hoši od Bobří řeky), Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice 1958
- Tajemniczy cylinder (Záhada hlavolamu), Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1958
- Chata nad jeziorem (Chata v Jezerní kotlině), „Nasza Księgarnia”, Warszawa 1960
- Klub Heńka Sochora (Tajemná Řásnovka), Nasza Księgarnia, Warszawa 1968
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Fantasta.pl - Baza danych / Tajemniczy cylinder (1958) [książka] [online], baza.fantasta.pl [dostęp 2021-03-22].
- ↑ Ceska Televize, z (ilustr.), Záhada hlavolamu [online], Česká televize [dostęp 2021-03-22] (cz.).
- ↑ KnihyDobrovsky.cz, Rychlé šípy ve Stínadlech (Záhada hlavolamu, Stínadla se bouří) - Jaroslav Foglar [online], www.knihydobrovsky.cz [dostęp 2021-03-22] (cz.).
- ↑ Prezident Zeman vyznamenal Foglara, Nohavicu, Vondráčkovou i generály [online], iDNES.cz, 28 października 2017 [dostęp 2017-10-28] (cz.).
- ↑ Foglar, Jaroslav. [w:] Katalog Biblioteki Narodowej [on-line]. bn.org.pl. [dostęp 2014-06-04].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Josef Tomeš i kol., Český biografický slovník XX. století 1, Praga 1999, ISBN 80-7185-245-7
- Praca zbiorowa, Kronika Českých zemí, Praga 2003, ISBN 80-7321-071-1