Jaskinia Tunel
50°10′51″N 19°48′18″E/50,180833 19,804861| Plan jaskini | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Położenie | |
| Właściciel |
prywatny |
| Długość |
45,5 m |
| Głębokość |
0 m |
| Wysokość otworów |
425 m n.p.m. |
| Ekspozycja otworów |
ku NE, N, SW, NW, NE |
| Kod |
J.Olk.I-04.90 |
Położenie na mapie gminy Wielka Wieś  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego  | |
| 50°10′51″N 19°48′18″E/50,180833 19,804861
| |
| Strona internetowa | |
Jaskinia Tunel – jaskinia w lewych zboczach Doliny Kluczwody, w granicach wsi Bębło w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Wielka Wieś[1]. Pod względem geograficznym znajduje się na Wyżynie Olkuskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej[2].
Opis obiektu[edytuj | edytuj kod]
Jaskinia znajduje się w skale Dziurawiec na ogrodzonej i zabudowanej posesji prywatnej po wschodniej stronie ulicy Leśnej we wsi Bębło[3]. Skała znajduje się z tyłu za domem, na działce nr 204[1]. Jest to duży tunel przebijający skałę na wylot. Ma kilka bocznych odgałęzień. Południowo-wschodnie odgałęzienie to bardzo niski i meandrujący korytarz[3].
Jest to jaskinia krasowa utworzona w późnojurajskich wapieniach skalistych. Powstała wskutek podziemnego przepływu wód, ale później została wymodelowana przez procesy grawitacyjne i wietrzenie. Na ścianach widoczne są rozmycia spowodowane przepływem wody, oraz czarne naloty, brak natomiast nacieków. Jej namulisko składa się z próchnicy zmieszanej z gliną. W części wstępnej jest w nim sporo kamieni, a w głębszych partiach kości współczesnych zwierząt. Główny tunel jaskini jest widny i silnie przewiewny, głębsze partie są ciemne i mają własny, stały mikroklimat. W głównym tunelu brak roślin i zwierząt, w bocznym obserwowano muchówki i pająki z rodzaju Meta[3].
Historia poznania[edytuj | edytuj kod]
Po raz pierwszy jaskinię opisał Kazimierz Kowalski w 1951 r. nadając jej nazwę Schronisko Tunel w dolinie Kluczwody[4]. Wymienili ją A. Górny i M. Szelerewicz w wykazie jaskiń Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej[5]. Południowo-wschodni, meandrujący korytarzyk K. Kowalski potraktował jako odrębne schronisko i nadał mu nazwę Schronisko przy Tunelu w dolinie Kluczwody[4]. Jego otwór znajduje się jednak pod tym samym okapem co tunel, należy więc je traktować jako jeden obiekt. Obecny plan jaskini opracował N. Sznober w 2015 r.[3]
W skałach po południowej stronie Jaskini Tunel znajdują się jeszcze dwa mniejsze schroniska nawiązujące do niej nazwą: Schronisko przed Tunelem Pierwsze[6] i Schronisko przed Tunelem Drugie[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna [online] [dostęp 2022-03-30].
- ↑ Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2.
- ↑ a b c d Adam Polonius, Norbert Sznober, Jaskinia Tunel, Halina Grodzicka (red.), [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2022-03-30].
- ↑ a b Kazimierz Kowalski, Jaskinie Polski, t. 1, Warszawa: Państwowe Muzeum Archeologiczne, 1951.
- ↑ M. Szelerewicz, A. Górny, Jaskinie Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej, Warszawa-Kraków: Wydawnictwo PTTK Kraj, 1986.
- ↑ Adam Polonius, Norbert Sznober, Schronisko przed Tunelem I, Halina Grodzicka (red.), [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2022-03-30].
- ↑ Adam Polonius, Norbert Sznober, Schronisko przed Tunelem II, Halina Grodzicka (red.), [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2022-03-30].