Jaskinia powyżej Łabajowej
50°11′26″N 19°46′35″E/50,190556 19,776389| Plan jaskini | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Położenie | |
| Właściciel |
prywatny |
| Długość |
11 m |
| Głębokość |
4 m |
| Wysokość otworów |
445 m n.p.m. |
| Wysokość otworów nad dnem doliny |
25 m |
| Ekspozycja otworów |
ku ku górze |
| Data odkrycia |
znana od dawna |
| Kod |
J.Olk.I-06.25 |
Położenie na mapie gminy Wielka Wieś  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego  | |
| 50°11′26″N 19°46′35″E/50,190556 19,776389
| |
| Strona internetowa | |
Jaskinia powyżej Łabajowej, Schronisko powyżej Jaskini Łabajowej– jaskinia na północno-wschodnim krańcu Góry Łabajowej[1]. Administracyjnie znajduje się w obrębie wsi Bębło, w gminie Wielka Wieś w powiecie krakowskim, w województwie małopolskim[2]. Pod względem geograficznym jest to obszar Wyżyny Olkuskiej wchodzący w skład Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej[3].
Opis obiektu[edytuj | edytuj kod]
Nazwa jaskini pochodzi od tego, że znajduje się na Łabajowej Górze powyżej popularnej wśród wspinaczy skały Łabajowej w Dolinie Będkowskiej. Od szczytu Góry Łabajowej w kierunku Tomaszówek Dolnych opada skalista grzęda. Po jej południowo-wschodniej stronie, w lesie zaraz nad polami uprawnymi, jest w ziemi zarastające leszczyną zagłębienie o kilkumetrowej średnicy. Jego stromo opadające dno prowadzi do dużej sali o długości 6 m, wysokości 3 m i tej samej szerokości. Na przeciwległym końcu sali za 3-metrowej wysokości progiem jest w jej stropie komin z dużym kotłem wirowym. Na dnie sali są duże głazy i skalny rumosz[1].
Jest to jaskinia krasowa powstała strefie wadycznej w wapieniach górnej jury. O jej pochodzeniu świadczą kotły wirowe i drobne, koliste kanały. Na ścianach występuje mleko wapienne, a na wysokości 1 m ponad ziemią są ilasto-piaszczyste osady z kwarcowym żwirem. Strop jaskini przebijają korzenie drzew. Jaskinia jest wilgotna i widna. Ciemno jest tylko w jej kominie. Na ścianach rozwijają się glony. Ze zwierząt obserwowano pajęczaki i motyle szczerbówka ksieni[1][1].
Historia poznania[edytuj | edytuj kod]
Jaskinia znana była od dawna. Jako pierwszy opisał ją Kazimierz Kowalski w 1951 roku. On też opracował jej plan. Nadał jej nazwę Schronisko powyżej Jaskini Łabajowej[4]. W 1981 r. E. Sanocka-Wołoszynowa badała faunę pajęczaków w jaskini. Znalazła dwa ich gatunki[5]
-
Otwór -
Komin z kotłem w stropie -
Sala -
Widok z otworu
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Na Górze Łabajowej są jeszcze dwie inne jaskinie: Jaskinia w Dupnej Górze i Korytarzyk w Dupnej Górze. Wszystkie znajdują się blisko siebie, na tej samej skalistej grzędzie od strony Tomaszówek Dolnych[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Andrzej Górny, Jaskinia powyżej Łabajowej, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2022-03-20].
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2022-03-12].
- ↑ Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2.
- ↑ Kazimierz Kowalski, Jaskinie Polski, t. 1, Warszawa: Państwowe Muzeum Archeologiczne, 1951.
- ↑ E.Sanocka-Wołoszynowa, Badania pajęczaków jaskiń Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, „Acta Univ. Wratislav. Prace Zoologiczne”, 11, Wrocław 1981.
- ↑ Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2022-03-21].