Johannes van der Beeck
.jpg)
| |
| Imię i nazwisko |
Johannes Symonsz. van der Beeck |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka | |
| Ważne dzieła | |
Johannes Symonsz. van der Beeck zw. Johannes Torrentius[a] (ur. 1589 w Amsterdamie, pochowany 17 lutego 1644 tamże) – holenderski malarz barokowy.
Życie i twórczość[edytuj | edytuj kod]
Torrentius urodził się w Amsterdamie, nie ma pewnych informacji o jego młodości i wykształceniu. Wiadomo jedynie, że w 1612 ożenił się z Neeltgen van Camp, małżeństwo było nieudane i zakończyło się rozwodem. W 1621 był krótko aresztowany za niepłacenie alimentów. Artysta tworzył martwe natury i rubaszne, erotyczne sceny rodzajowe. Jego twórczość była znana i doceniana, wzmiankował o nim m.in. pisarz Constantijn Huygens, który cenił obrazy i podziwiał awanturniczy tryb życia kontrowersyjnego malarza.
W 1627 wytoczono Torrentiusowi w Haarlemie proces o niemoralność, herezję i przynależność do różokrzyżowców. Zarzuty były bardzo poważne, oskarżonego poddano torturom i groziło mu spalenie żywcem na stosie. Ostatecznie spalono wszystkie obrazy malarza, które uznano za pornografię, a jego samego skazano 25 stycznia 1628 na 20 lat więzienia. Dwa lata później po interwencji króla Karola I Torrentius opuścił więzienie i wyjechał do Anglii i został mianowany malarzem nadwornym monarchy. Prawdopodobnie także w Anglii artysta wywołał kolejny skandal i musiał uciekać, by uniknąć kary. Pojawił się w ok. 1641 w Amsterdamie i został ponownie aresztowany, poddany torturom w wyniku których zmarł w 1644.
Życie malarza nadal budzi kontrowersje, nie wiadomo dlaczego tak ostro potraktowano go podczas procesu. Społeczeństwo holenderskie było w XVII wieku tolerancyjne i skandal jaki miał miejsce wokół malarza był zjawiskiem wyjątkowym. Zagadką pozostaje jego powrót do Amsterdamu, gdzie mógł się spodziewać kolejnego uwięzienia, gdyż złamał warunki zwolnienia.
Z bogatego dorobku artysty do czasów współczesnych przetrwał tylko jeden obraz Martwa natura z wędzidłem, znana też pod tytułem Alegoria wstrzemięźliwości. Obraz zainspirował Zbigniewa Herberta do nadania jego tytułu tomowi szkiców poświęconych złotemu okresowi kultury holenderskiej.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Martwa natura z wędzidłem – tom szkiców Zbigniewa Herberta
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Pseudonim Torrentius, pochodzi od słowa torrens, które jest łacińskim odpowiednikiem holenderskiego beeck (strumień).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Agnieszka Kostrzewska, Martwa natura z wędzidłem Johannesa Torrentiusa – pouczenie moralne czy ukryta ironia, [w:] ART IFEX, Nr 11, 2009, s. 11-16, ISSN 1644-3519 dostęp online
- Robert Genaille (red.): Słownik malarstwa holenderskiego i flamandzkiego. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1975, s. 202-203.
- Ian. Chilvers: Oksfordzki leksykon sztuki. Warszawa: Arkady, 2002, s. 659. ISBN 83-213-4157-8.
Literatura dodatkowa[edytuj | edytuj kod]
- Abraham Bredius, Johannes Torrentius, schilder, 1589-1644, 'S-Gravenhage M. Nijhoff, 1909, dostęp online (niderl.)
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Web Gallery of Art – biogram. [dostęp 2010-08-13]. (ang.).
- Johannes Symonsz van der Beeck na stronie. [dostęp 2010-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-02-28)]. (ang.).