Kampong Ayer

Kampong Ayer
	; Kampong Ayer w 2023 roku
	Przydomek: Wenecja Wschodu
Państwo	Brunei
Dystrykt	Brunei-Muara
Powierzchnia	ok. 10 km²
Populacja (2021); • liczba ludności; • gęstość	; 8902; ok. 890,1 os./km²
	Położenie na mapie Brunei Kampong Ayer
	Położenie na mapie Azji Kampong Ayer
	4°52′57″N 114°56′33″E/4,882500 114,942500
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kampong Ayer – osada na palach znajdująca się na obszarze miasta Bandar Seri Begawan, stolicy Brunei. Jedna z największych tego typu osad na świecie; w 2021 roku zamieszkiwana przez prawie 9 tys. osób, choć w przeszłości licząca nawet kilkadziesiąt tysięcy mieszkańców.

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Kampong Ayer z lotu ptaka...

Kampong Ayer znajduje się w dolnym biegu rzeki Brunei, niedaleko jej ujścia do Morza Południowochińskiego^[3]. Dokładna data założenia osady nie jest znana, z pewnością istnieje ona co najmniej od XVI wieku, ponieważ w 1521 roku opisał ją włoski podróżnik, Antonio Pigafetta, uczestnik wyprawy Magellana^[1], który nazwał osadę „Wenecją Wschodu”^[4]^[3].

Kampong Ayer było miejscem, w którym rozpoczęło się osadnictwo na obszarze dzisiejszego Brunei. Niegdyś był to duży ośrodek administracyjny, handlowy, edukacyjny i kulturalny. Z czasem, po zakończeniu okresu świetności, miejscowość przejęła funkcje czysto mieszkalne^[1].

Osada do dziś zachowała swoją odrębność i samowystarczalność – działają tutaj sklepy, szkoły, meczety, restauracje, komisariat policji, remiza strażacka, galeria sztuki oraz szpital^[3]^[5]^[4]. Domy wzniesione są na palach i tworzą kompleksy połączone ze sobą labiryntem drewnianych chodników (jembatan) o łącznej długości ok. 30 km^[4]^[6].

Zabudowania, choć drewniane i prymitywnie wyglądające z zewnątrz, najczęściej mają dostęp do bieżącej wody, energii elektrycznej oraz internetu^[3]. Na terenie osady obok tradycyjnych domów z drewna, również na palach powstały bardziej nowoczesne, betonowe konstrukcje, mające być odporne na pożary^[5]^[3].

Jeszcze na początku XXI wieku populacja Kampong Ayer wynosiła ponad 30 tys. mieszkańców, co stanowiło 1/10 populacji całego państwa^[3]. Osada jednak się wyludnia; jej mieszańcy przeprowadzają się do nowych bądź zmodernizowanych budynków w innych częściach miasta^[7]. W 2011 roku w Kampong Ayer mieszkało ok. 13 tys. osób, a według spisu powszechnego przeprowadzonego w 2021 roku – już tylko niecałe 9 tys.^[2]

Poz względem administracyjnym od 1977 roku Kampong Ayer obejmuje obszar sześciu mukimów(inne języki) położonych w południowej części Bandar Seri Begawanu – Saba(inne języki), Sungai Kedayan(inne języki), Peramu(inne języki), Burong Pingai Ayer(inne języki), Tamoi(inne języki) i Sungai Kebun(inne języki) – o łącznej powierzchni wynoszącej ok. 10 km²^[1]^[6]. Do każdego mukimu przynależy kilka wiosek (w sumie ok. 30^[3]^[4]), a na czele każdego z mukimów stoi penghulu(inne języki)^[1].

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Taksówki wodne na rzece Brunei w Kampong Ayer (2009)
Budynek szkoły (2009)
Jeden z drewnianych chodników na terenie osady (2019)
Meczet Al-Muhtadee Billah w mukimie Sungai Kebun (2021)
Galeria Kultury i Turystyki w Kampong Ayer (ang. Kampong Ayer Cultural and Tourism Gallery) (2023)
Mukim Tamoi (2023)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Mukim Tamoi sejarah kampung. [w:] Jabatan Penerangan Negara Brunei Darussalam [on-line]. information.gov.bn. [dostęp 2023-10-22]. (malajski).
↑ ^a ^b Population by Mukim, Age group and Sex, 2021. [w:] Department of Economic Planning and Statistics, Ministry of Finance and Economy, Negara Brunei Darussalam [on-line]. deps.mofe.gov.bn, 2021. [dostęp 2023-10-22]. (ang. • malajski).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Tomasz M. Wites: Zagospodarowanie przestrzeni w mieście Bandar Seri Begawan w Brunei. [w:] Obszary metropolitalne we współczesnym środowisku geograficznym [on-line]. 68. Zjazd Polskiego Towarzystwa Geograficznego, Łódź, 2010. [dostęp 2023-10-23]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d Kampong Ayer: Venice of the East – BIMP-EAGA [online], bimp-eaga.asia [dostęp 2023-10-23] .
↑ ^a ^b MonikaM. Szczygielska MonikaM., Sułtan daje i wymaga [online], Poznaj Świat, kwiecień 2014 [dostęp 2023-10-23] .
↑ ^a ^b BRUNEI-MUARA DISTRICT. [w:] English News Division. Information Department. Prime Minister’s Office. Brunei Darussalam [on-line]. information.gov.bn, 2010. [dostęp 2023-10-23]. (ang. • malajski).
↑ Khai Zem Mat Sani, Kampong Ayer Research [online], Academy of Brunei Studies – Universiti Brunei Darussalam, 26 kwietnia 2016 [dostęp 2023-10-23] (ang.).

[jp-1] Mukim Tamoi sejarah kampung. [w:] Jabatan Penerangan Negara Brunei Darussalam [on-line]. information.gov.bn. [dostęp 2023-10-22]. (malajski).

[census-2] Population by Mukim, Age group and Sex, 2021. [w:] Department of Economic Planning and Statistics, Ministry of Finance and Economy, Negara Brunei Darussalam [on-line]. deps.mofe.gov.bn, 2021. [dostęp 2023-10-22]. (ang. • malajski).

[zag-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Tomasz M. Wites: Zagospodarowanie przestrzeni w mieście Bandar Seri Begawan w Brunei. [w:] Obszary metropolitalne we współczesnym środowisku geograficznym [on-line]. 68. Zjazd Polskiego Towarzystwa Geograficznego, Łódź, 2010. [dostęp 2023-10-23]. (pol.).

[:0-4] Kampong Ayer: Venice of the East – BIMP-EAGA [online], bimp-eaga.asia [dostęp 2023-10-23] .

[:1-5] MonikaM. Szczygielska MonikaM., Sułtan daje i wymaga [online], Poznaj Świat, kwiecień 2014 [dostęp 2023-10-23] .

[enms-6] BRUNEI-MUARA DISTRICT. [w:] English News Division. Information Department. Prime Minister’s Office. Brunei Darussalam [on-line]. information.gov.bn, 2010. [dostęp 2023-10-23]. (ang. • malajski).

[7] Khai Zem Mat Sani, Kampong Ayer Research [online], Academy of Brunei Studies – Universiti Brunei Darussalam, 26 kwietnia 2016 [dostęp 2023-10-23] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]