Mistrz Santa Maria z Tahull
 absyda w kościele Santa Maria w Tahull | |
| Data urodzenia |
XII wiek |
|---|---|
| Dziedzina sztuki |
malarstwo |
| Epoka |
freski |
| Ważne dzieła | |
|
freski w Kościele Santa Maria w Tahull | |
Mistrz Santa Maria z Tahull – XII wieczny malarz kataloński, autor fresków w kościele Santa Maria w Taüll wpisanego w 2000 roku na listę światowego dziedzictwa UNESCO[1].
Życie i twórczość[edytuj | edytuj kod]
Święty Wawrzyniec przez wieki uważany był za jednego z największych męczenników Kościoła katolickiego. Wokół jego postaci narosło wiele legend, głównie dotyczących jego męczeńskiej śmierci i wiary w Chrystusa. W 258 roku, jak podaje legenda, został skazany na przypalanie na ruszcie za ukrycie skarbów kościoła[a]. Jak wspomina Jakub de Voragine w swojej Złotej legendzie, podczas wykonywania kary, św. Wawrzyniec modlił się o nawrócenie Rzymu a na jej zakończeniu umarł. Według relacji Prudencjusza, poety starożytnego chrześcijaństwa, bohaterska postawa Wawrzyńca miała przyczynić się do nawrócenia wielu pogan[2].
Przypisywane prace[edytuj | edytuj kod]
Do najważniejszej jego pracy zalicza się fresk w absydzie kościoła Santa Maria w Tahull. Dzieło powstało ok. 1123 roku[b] i przedstawia sylwetkę Madonny z Dzieciątkiem zasiadającej na tronie w scenie Pokłonu Trzech Króli. Dziewica ukazana została w mandorli; królowie znajdują się po jej prawej i lewej stronie. Takie ujęcie sceny w ujęciu ikonograficznym wskazuje na boskość Chrystusa uznawaną przez wszystkie narody i wszystkie grupy wiekowe. W absydzie znajdują się wizerunki apostołów będących świadkami objawienia, a na łukach cylindrycznej wnęki widoczne są ikonograficzne symbole „Ręki Boga”, wizerunek Abla (będący alegorią ofiary Chrystusa i Eucharystii) oraz Baranka Bożego[3].
Mistrzowi Santa Maria z Tahull przypisuje się autorstwo innego fresku pt. Walka Dawida z Goliatem (obecnie w Muzeum Sztuki Dawnej w Barcelonie). Zachowana scena pierwotnie należała do cyklu kilku scen dotyczących walki młodego Dawida z olbrzymim Goliatem. Obecnie zachowały się jedynie fragmenty fresków ukazujące Dawida z procą oraz powalonego Goliata. W zachowanym fresku, scena rozgrywa się na tle podzielonym na równoległe pasy przypominające podział pola tarczy herbowej. O prymitywizmie fresku mogą świadczyć nieproporcjonalne duże dłonie Goliata; twarze postaci są za to zindywidualizowane a umieszczone detale (ptak żywiący się padliną, żydowska czapka Dawida) zdradzają realistyczne zacięcie artysty. W ówczesnej ikonografii walka Dawida z Goliatem symbolizowała walkę Chrystusa z szatanem [4].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wawrzyniec zarządzał dobrami materialnymi Kościoła, a jego zwierzchnik Sykstus II wraz z czterema innymi diakonami został wcześniej ścięty
- ↑ Data powstania fresków przypisywana jest dacie konsekracji kościoła, które odbyło się w dniu 11 grudnia 1123
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Catalan Romanesque Churches of the Vall de Boí. unesco.org. [dostęp 2014-11-20]. (ang.).
- ↑ Wawrzyniec z Rzymu. Encyklopedja powszechna, Tom 26. [dostęp 2014-11-20]. (hiszp.).
- ↑ Pintures de Santa Maria de Taüll. Museu Nacional d'Art de Catalunya. [dostęp 2014-11-20]. (ang.).
- ↑ Székely 1974 ↓.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- András Székely: Malarstwo Hiszpańskie. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1974.
- Jerrilynn Dodds: The Art of Medieval Spain, A.D. 500–1200. The Metropolitan Museum of Art, 1993. ISBN 978-0300085730.
- Charles Dodwell: The Pictorial Arts of the West, 800-1200. Yale University Press, 1993. ISBN 978-0-300-06493-3.